Mirzo Ulugʻbek: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq |
MalikxanBot (munozara | hissa) Bot v1: Tuzatmalar (xato haqida xabar berish) |
||
Qator 21:
== Shaxsiyati ==
Mirzo Ulugʻbek oʻn beshinchi asrning nabirasi, [[Amir Temur]]ning sevimli nabirasi va [[Shohrux Mirzo]]ning oʻgʻli boʻlib, asl ismi Muhammad Taragʻaydir. Yoshligidan uni „Ulugʻ bek“ deya izzat qilishgan va yosh shahzoda keyinchalik ayni shu nom bilan mashhur boʻlgan. Xat-savod, diniy va dunyoviy ilmlarning asoslari yosh Muhammad Taragʻayga begona emas edi. U Buyuk Yulduz bilimdoni va riyoziydon boʻlgan, [[Qur'on]]i Karimni yoddan bilgan. Ulugʻbekning onasi [[Gavharshod begim]] boʻlsa ham, Temur saroyida hukm surgan anʼanaga
U yoshligini koʻpincha [[Oʻrta Sharq]] va [[Hindiston]]da oʻtkazgan boʻlib [[Amir Temur]] oʻlimidan keyin Samarqand yaʼni [[Mahmud Qoshgʻariy|Koshgʻarli Mahmud]]ga koʻra [[Samarqand|Samizkent]]da yerlashgan. Keyinchalik Otasi [[Shohrux Mirzo]] Hirotni oʻz davlatining boshkenti etib tayinlagach, oʻn olti yoshlik Ulugʻbek 1409-yilda [[Samarqand]] boshchisi boʻlib, 1411-yilda esa [[Movarounnahr]] xonliklarining erkin hukumdori boʻlgan.
== Hukmdorlik yillari ==
Temur vafotidan soʻng temuriylar oʻrtasida hokimiyat uchun jang avj oldi. Kurashlar natijasida [[Xuroson]] va [[Movarounnahr]]da ikki mustaqil davlat yuzaga keldi. [[1409|1409-yilda]]
== Meʼmorchilik ishlari ==
[[Fayl:Samarkand observatoire ulugh beg.jpg|thumb|Mirzo Ulugʻbekning Samarqanddagi observatoriyasi]]
Mirzo Ulugʻbek davrida [[Samarqand]] gullab-yashnadi. Uning farmoyishi bilan [[1417|1417-yilda]] [[Buxoro]]da, [[1420|1420-yilda]] [[Samarqand]]da va [[1433|1433-yilda]] Gʻijduvonda madrasalar barpo etildi. Marv shahrida xayriya muassasalari qurildi. Bibixonim masjidi, [[Goʻri Amir|Amir Temur maqbarasi]], [[Shohi Zinda|Shohi Zinda ansambli]] qurilishlari nihoyasiga yetkazildi. Shuningdek, Ulugʻbek karvonsaroy, tim, chorsu, hammom kabi talay jamoat binolari ham barpo ettirgan. Samarqanddagi XV asr meʼmorchiligining nodir namunalaridan biri [[
== Ilmiy-madaniy merosi ==
Ulugʻbek ilm-fan olamida buyuk astronom sifatida mashhur. Bu borada u amalga oshirgan eng buyuk ish "[[Ziji jadidi Koʻragoniy]]" deb nomlangan astronomik jadval sanaladi.
Olimdan bizga 4 ta asar meros qolgan:
1) „[[Ziji jadidi Koʻragoniy]]“ — astronomiyaga oid;
2) „[[Bir daraja sinusini aniqlash haqida risola]]“ — matematikaga oid;
3) „[[Risolayi
4) „Tarixi arba’ ulus“ ([[
=== Astronomiya (Yulduzlar bilimi) ===
Qator 48:
Uchburchaklar bilimida esa Ulugʻbek soya va tanjont qimatlarini sakkiz oʻnlik kasr va sakkiz xona aʼshoryagacha aniq belgilagan.
Ulugʻbek davrida
== Oʻlimi ==
|