Oyoq: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
IluvatarBot (munozara | hissa) →Manbalar: {{no iwiki}} andozasi oʻchirildi |
Tahrir izohi yoʻq Teglar: Mobil qurilma orqali Mobil sayt orqali |
||
Qator 3:
Har bir O. muskullar yordamida harakatlanuvchi va bir-biri bilan tutashgan togʻayli yoki suyakli skeletdan iborat. Kuruklikda yashaydigan umurtqali hayvonlarning oyoklari 3 boʻlimdan tashkil topgan; O. kamari bilan tutashuvchi yelka (oldingi O.da) yoki son (orqa O.da), bilak (oldingi O.da) yoki boldir (orqa O.da) va panja (oldingi O.da) yoki pay (orqa O.da).
Evolyusiya jarayonida juft O. koʻp oʻzgarishlarga uchragan. Uchar kaltakesaklar, qushlar va koʻrshapalaklarda uchishning taraqqiy etishi tufayli oldingi O. kanotga, dengiz kaltakesaklari, kitsimonlar, kurakoyokli sut emizuvchilarniki kurakka aylangan va h.k. Baʼzan hayvonlarning oldingi oyoklari kovlashga (krotda), ayrimlarini-ki ushlashga (maymunlarda) moslashgan. Funksional ahamiyati kamayishi sa-babli ayrim hollarda juft
Odam da O. suyaklari va muskullari gavdani koʻtarib turishga va turli hamda murakkab harakatlarni bajarishga moslashgan. Shuning uchun oyoq relyefining qoʻlga nisbatan oʻziga xos boʻlishida oyoq suyaklari, muskullari aqamiyatga ega. O. dumba, son, boldir va oyoq kaftidan iborat. Dumba sohasining hajmi katta, boʻrtgan. Son hajmi oʻrta-sidan torayib borgan. Tizza qismi ol-dinga boʻrtgan, orqa sohasida tizza osti chuqurchasi joylashgan. Boldir soxasining orqa qismi muskul hisobiga boʻr-tib, pastga tomon asta kamayib boradi. Oyoq kafti koʻndalang joylashgan, pastki yuzasi yey shaklida boʻlgani uchun harakat osonlashadi.
| |||