AMORTIZATSIYA AJRATMALA-RI – mahsulot tannarxiga kiritiladi-gan asosiy fondlar amortizatsiyasi sum-masi; asosiy fondlarni qisman tiklash (kapital ta’mir va yangilash) va to‘liqtoʻliq tiklash (renovatsiya) fondlarini yaratishga xizmat qiladi. Amortizatsiya ajratmalari me’yorlari asosiy fondlar qiymatiga proporsional holda hisoblanishi, ya’ni taxminan foydalanish muddatiga tekis taqsimlanishi yoki ka-mayib boruvchi balans usulida – ja-dallashtirilgan tartibda hisoblanishi mumkin. Jadallashtirilgan tartibda foydalanishning birinchi yilida amor-tizatsiya me’yori 2 marta oshiriladi, ik-kinchi yili qoldiq qiymatining 20% va shu tarzda ajratmalar nazarda tutiladi. Natijada asosiy fondlar qiymatining qismi ular xizmat muddatining yarmidayoq amortizatsiyalanadi. Amorti-zatsiya me’yorlarining pasaytirilishi asosiy fondlarning yangilanishini se-kinlashtiradi, oshirilgan me’yorlar mahsulot tannarxini qimmatlashtiradi. Shu sababli Amortizatsiya ajratmalari normativlari davlat tomonidan tartibga solinadi. Amortizatsiya ajratmalari ta’-minlashi kerak bo‘lganboʻlgan asosiy shart aso-siy fondlar eskirishini to‘liqtoʻliq qoplash va ularni takror yaratishni ta’minlash-dir. Bozor iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarda davlat Amortizatsiya ajratmalari normativlarini belgilab, jadallashtirilgan amortizatsiya orqali tadbirkorlarga soliqqa tortiladigan foyda summasini kamaytirishga imkoniyat yaratib beradi. Ayni paytda asosiy fondlar qiymatini 440hisobdan chiqarishni tezlatish tadbir-korni asosiy fondlarning ma’naviy eskirishi bilan bog‘liqbogʻliq ehtimoli bo‘lganboʻlgan zarar ko‘rishdankoʻrishdan saqlaydi, yangi texnika va texnologiyani tezroq joriy etishga rag‘batlantiradiragʻbatlantiradi.
