'''Aksiyadorlar jamiyati''' – daromad topish maqsadida hissadorlik tamoyiliga binoan uyushgan sherikchilik jamiyati. Aksiyadorlar jamiyati boshqa sherikchilik korxonasidan farqliroq, muomalaga nominal qiymati ko‘rsatilgankoʻrsatilgan aksiyalar chiqarish va uni sotish yo‘liyoʻli bilan tarqatish bunday jamiyatning moliyaviy negizini tashkil etadi. Aksiya egalari dividend shaklida daromad oladilar. Aksiyadorlar jamiyatining ochiq va yopiq jamiyat shaklidagi ko‘rinishlarikoʻrinishlari bor:
* Yopiq aksiyadorlar jamiyati – aksiya egalari maʼlum guruh, masalan, taʼsischilarning o‘zioʻzi bilan cheklanadi. Aksiyalar faqat ularning o‘rtasidaoʻrtasida tarqatiladi.
* Ochiq aksiyadorlar jamiyati – jamiyat aksiyalari erkin sotiladi va sotib olinadi, aksiyadorlar soni cheklanmagan, xohlagan va aksiya olishga puli bor yuridik yoki jismoniy shaxs, shu jumladan, ajnabiy shaxslar uning aʼzosi bo‘laboʻla oladi.
Aksiyadorlar jamiyati pulni bir yerga to‘plabtoʻplab biznesga qo‘yishqoʻyish uchun tuziladi. Uning tashkilotchilari taʼsischilar deb yuritiladi. Taʼsischi firmalar, banklar, davlat va ayrim fuqarolar bo‘lishiboʻlishi mumkin. Aksiyadorlar jamiyatining afzalligi shundaki, u mayda pulni to‘plabtoʻplab yirik pulga aylantirish, yaʼni kapital bo‘laboʻla oladigan pulga aylantirishdan, mayda puldorlarning pulini ham biznesga qo‘yishdanqoʻyishdan iborat. Aksiyadorlar jamiyatini boshqarishning oliy organi – aksiyadorlar majlisi, so‘ngrasoʻngra – direktorlar kengashi va quyi bo‘g‘iniboʻgʻini – bo‘linmalarboʻlinmalar boshqarmasidan iborat. Aksiyadorlar majlisi aksiyadorlar jamiyati yillik hisobotini, nizomdagi o‘zgarishlarnioʻzgarishlarni, daromadning taqsimlanishini, foyda-zarar hisob-kitobini, taftish natijalari, rahbarlarni saylash masalasini ko‘ribkoʻrib chiqadi va tegishli qarorlar qabul qiladi. Dastlab aksiyadorlar jamiyati 17-asrda paydo bo‘lganboʻlgan, hozir keng tarqalib, ommaviy tus olgan. O‘zbekistondaOʻzbekistonda aksiyadorlar jamiyati bozor islohotlari davomida mol-mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish jarayonida paydo bo‘ldiboʻldi, davlat korxonalarini aksiyadorlar jamiyati aylantirish mulkiy o‘zgarishlarningoʻzgarishlarning yo‘nalishlaridanyoʻnalishlaridan biriga aylanadi. Islohotlarning birinchi bosqichida yopiq turdagi aksiyadorlar jamiyati tashkil topdi. Uning 2-bosqichida ochiq turdagi aksiyadorlar jamiyati shakllana boshladi. O‘zbekistondaOʻzbekistonda 1995-yilda 2255 ta, 1996-yilda 5500 ta aksiyadorlar jamiyati ishladi. O‘zbekistondaOʻzbekistonda aksiyadorlar jamiyati nodavlat sektoriga kiradi. Aksiyadorlar jamiyati mustaqil, lekin ular davlat belgilagan qonun-qoidalar asosida ish ko‘radikoʻradi. Ularning faoliyati O‘zbekistonOʻzbekiston Respublikasining „Aksiyador jamiyatlar va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to‘g‘risida“toʻgʻrisida“ (1996.25.4) qonuniga binoan olib boriladi.
