Fin tili: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
k added Category:Tillar using HotCat |
MalikxanBot (munozara | hissa) k Bot v1: Tuzatmalar |
||
Qator 20:
'''Fin tili''' — fin-ugor tillari oilasidagi boltiqboʻyifin guruhiga mansub til. Finlyandiya, Shvetsiya, AQSH, Kanada, Rossiya, Norvegiya va boshqa bir qancha mamlakatlarda tarqalgan. Oʻtgan asr oxiridagi maʼlumotlarga qaraganda, Fin tilida soʻzlashuvchilarning umumiy soni 5,5 mln. kishidan ortiq (Finlyandiyaning oʻzida 4,8 mln. kishiga yaqin). Finlyandiya Respublikasining rasmiy tili (shved tili bilan birga). Finlyandiya hududida 8 ta asosiy lahja ajratiladi: jan.gʻarbiy (suomi), yem (xyame), ular oraligidagi jan. botnik, oʻrta botnik, shim. botnik, shim., savo, jan.sharqiy.
Fin tili — muayyan flektiv elementlarga ega boʻlgan agglyutinativ til. Fonologik tizimi 8 unli va 13 undosh fonemadan iborat; ularning har biri (j, v, h, d dan tashqari) choʻziqlik darajasi boʻyicha qaramaqarshi qoʻyiladi; bu imloda a—aa, o—oo, t—tt, r—rr kabi (qisqachoʻziq) aks etadi. Baʼzi tuzilmalarda unlilar garmoniyasi kuzatiladi. Unli fonemalar miqdori diftonglar (16 ta) hisobiga koʻpayadi. Morfologik belgilari: jins kategoriyasi yoʻq; otlar 13 kelishik bilan oʻzgaradi; feʼllar 2 xil tuslanishda, 4
Adabiy tilning shakllanishi va rivojlanishida 2 davr: eski fin (1540— 1820) va yangi fin (19-asrning 20-yillaridan boshlab) davrlari ajratiladi. Finlyandiyaning shved mustamlakasidan ozod boʻlguniga qadar (1809) rasmiy til sifatida shved tili ustunlik qilib, adabiy Fin tili deyarli rivojlanmagan. Yangi Fin tili davri ham 2 bosqichdan: ilk yangi fin (1820—70) va hozirgi fin (1870
{{OʻzME}}
| |||