Veksillum: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
MalikxanBot (munozara | hissa)
Bot v2: Tuzatishlar
Qator 1:
 
 
[[Fayl:Vexillum-Pushkin_Museum_of_Fine_Arts.png|alt=|thumb| Yagona saqlanib qolgan Rim ''veksillumi'', eramizning 3-asri. Pushkin nomidagi tasviriy san'at muzeyi, Rossiya.]]
'''''Veksillum''''' ( {{IPAc-en|v|ɛ|k|ˈ|s|ɪ|l|əm}} ; ko'plik '''''veksilla)''''' harbiy shtandarti. Qadimgi Rim armiyasi bõlinmalar tomonidan harbiy standart sifatida ishlatilgan bayroqqa o'xshash ob'ekt
Qator 7 ⟶ 5:
 
[[Fayl:Museum_Petronell_-_Vexillum_Ala_I.jpg|left|thumb| Rim otliq ''veksillumining zamonaviy reproduktsiyasi'']]
''Veksillum'' so'zi ''lotincha velum'' so'zidan hosil bo'lib, ''yelkan degan ma'noni anglatadi, bu veksillaning'' tom ma'noda "kichik yelkanlar" bo'lganligi haqidagi tarixiy dalillarni (tangalar va haykallardan) tasdiqlaydi: bayroqqa o'xshash standartlar. ''Veksillumda'' mato tayog'iga osilgan gorizontal shpaldan o'ralgan edi. Bu matoning "ko'targichi" to'g'ridan-to'g'ri vertikal tayoqqa biriktirilgan zamonaviy bayroqlardan farq qiladi. A ''veksillumni'' kõtarib yuruvchilar ''vexillariy'' yoki ''veksillifer.'' <ref name="Vexillum">[http://flagspot.net/flags/xf-etym.html#vex Vexillum]. ''Flagspot.net'', retrieved March 18,-mart 2011-yil</ref> deb atalgan .
 
Ilk zamonaviy G'arb polklarining polk ranglari yoki bayroqlarida bo'lgani kabi, ''veksillum'' ham o'zi vakili bo'lgan harbiy qismning qimmatbaho ramzi bo'lib, janglarda qattiq himoyalangan. Bu bõlinmalarning ayrim turlarining, ayniqsa otliqlarning asosiy etalonidir; ''ammo, u legionning aquila'' yoki burgutidan kamroq ahamiyatga ega edi. Balkim legionning kichikroq bo'linmasini ifodalagan bo'lishi mumkin. Biroq, bu bizgacha yetib kelgan manbalardan to'liq aniq emas (qarang: ''veksillatio'' ). <ref name="Vexillum">[http://flagspot.net/flags/xf-etym.html#vex Vexillum]. ''Flagspot.net'', retrieved March 18, 2011</ref>
 
Yagona mavjud Rim harbiy ''veksillumi'' eramizning 3-asrning birinchi yarmiga tegishli bo'lib, hozirda Pushkin tasviriy san'at muzeyida saqlanadi. [[Viktoriya (maʼbuda)|Bu Viktoriya]] ma'budasi tasvirlangan deyarli kvadrat shaklidagi qo'pol zig'ir mato bo'lib, o'lchami 47×50&nbsp;sm. <ref name="Rostovtzeff">{{Citejurnal journalmanbasi|last=Rostovtzeff|first1=Michael|author-link=Michael Rostovtzeff|title=Vexillum and Victory|journal=The Journal of Roman Studies|volume=32|year=1942|page=92|doi=10.2307/296463|jstor=296463}}</ref> Pastki chekka burchagida baxrama qoldiqlari bor. <ref name="Rostovtzeff" /> Bir ''vaqtlar veksillum'' qamish yog'ochiga biriktirilgan edi. <ref name="Rostovtzeff" /> ''Veksillum'' qaysi harbiy qismga tegishli ekanligi noma'lum bõlib, u Misrda 1911-yildan biroz oldin topilgan, ammo uning aniq kelib chiqishi ham aniq emas. <ref>Rostovtzeff, p. 106</ref>
 
== Tashqi ko'rinish ==
[[Rim Respublikasi|Ba'zida Qadimgi Rim Respublikasining]] veksillumi qizil rangda bo'lib, sariq rangda SPQR ("Senat va Rim xalqi" degan ma'noni anglatadi) harflari borligi haqida xabar beriladi.  ammo "ular armiya tomonidan ko'tarilgan harbiy bayroqlarda bo'lganligi" haqida biron bir dalil topish qiyin. <ref>{{Web manbasi|author=Bond|first=Sarah|title=The Misuse of an Ancient Roman Acronym by White Nationalist Groups|url=https://hyperallergic.com/457510/the-misuse-of-an-ancient-roman-acronym-by-white-nationalist-groups/|work=Hyperallergc|accessdate=2020-08-13}}</ref> Bu hozirgacha topilgan yagona veksillumning ko'rinishi va u boshqa veksillar bilan mos kelmasligi mumkin.
 
== Umumiy va keyingi foydalanilishi ==
[[Fayl:Young_Folks'_History_of_Rome_illus064.png|thumb| Rim yorliqlari, standartlari, karnaylari va boshqalar.]]
Muddatli ''veksillum'' (ko'plik ''veksilla)'' bunday deb, har qanday ob'ekt uchun yana odatda ishlatiladi Relic yoki [[Ikona|belgini]] jangda bir standarti sifatida ishlatiladi, va yana mudofaa tajovuzkor teng deb hisoblash mumkin paladyumun bu doirada. Veksillum atamasi (veksilla ko'pligi) urushda standart sifatida ishlatiladigan qoldiq yoki belgi kabi har qanday ob'ekt uchun umumiy ma'noda ishlatiladi va bu erda ko'proq mudofaa palladiyasining tajovuzkor ekvivalenti sifatida qaralishi mumkin. <ref>Ryan, William Francis,''The Bathhouse at Midnight: An Historical Survey of Magic and Divination in Russia'', pp. 237-239, 1999, Penn State Press, {{ISBN|0271019670}}, 9780271019673</ref>
 
Veksillologiya yoki bayroqlarni o'rganish o'z nomini shu so'zdan olgan va veksilloid an'anaviy bayroq shaklida bo'lmagan standartdir.
Qator 41 ⟶ 39:
 
* [http://www.romanhideout.com/legiov/fabrica/vexillum.php?Lang=EN Luca's Fabrica]
 
[[Turkum:Bayroqlar]]
[[Turkum:Bayroqlar tarixi]]