[[Fayl:Поезд Науки в Ташкент 1 февр 1920 года.jpg|thumb|250px|Oʻrta Osiyo davlat universitetida ishlash uchun otlangan olimlar jamoasi — «ilm-fan poezd» yoʻlovchilari. Fevral 1920-yil]]
=== Tashkil qilinishi ===
XX asrning boshlarida Toshkent va Turkiston o'lkasiningoʻlkasining jadal rivojlanishi hamda Toshkent va Samarqanddagi gimnaziyalar, Toshkent Real bilim yurti yoki Toshkent shahridagi o'qituvchilaroʻqituvchilar seminariyasi va boshqa o'rtaoʻrta ta'lim muassasalarini bitirgan o'qimishlioʻqimishli odamlar sonining ko'payishikoʻpayishi munosabati bilan bu yerda oliy o'quvoʻquv yurti — vaqtning eng yuqori talablariga javob beradigan universitetni ochish masalasi keskin ko'tarildikoʻtarildi.
Tayyorgarlik ishlari ham jamoatchilik, ham viloyat ma'muriyati tomonidan amalga oshirildi. Toshkentdagi universitetni ochish uchun smeta va boshqa zarur hujjatlar 1914-yilga tayyorlangan. Biroq, birinchi jahon urushi bu rejalarga to'sqinliktoʻsqinlik qildi.[manba ko'rsatilmagankoʻrsatilmagan 86 kun]
Shunga qaramay, mintaqada oliy o'quvoʻquv yurtini ochish zarurati saqlanib qoldi. Shuning uchun 1917-yil 15-22-noyabr kunlari Toshkentda bo'libboʻlib o'tganoʻtgan Turkiston Sovetlarining III mintaqaviy qurultoyi bu yerda oliy o'quvoʻquv yurtini ochishga qaror qildi. Birozdan keyin-1918-yil 17-fevral kuni Toshkent oliy ta'lim rashkchilari jamiyatining ta'sis yig'ilishiyigʻilishi bo'libboʻlib o'tdioʻtdi. Uning tarkibiga rus geografik va texnik jamiyatlari Turkiston bo'limlariboʻlimlari, Toshkent tabiatshunoslar va shifokorlar jamiyati, Toshkent pedagogika va yuridik jamiyatlari, Turkiston qishloq xo'jaligixoʻjaligi jamiyati, musulmon o'qituvchilarioʻqituvchilari jamiyati, Politexnika kurslari, o'lkashunoslikoʻlkashunoslik o'qituvchilarioʻqituvchilari uyushmasi vakillari kiradi.[manba ko'rsatilmagankoʻrsatilmagan 86 kun]
Oliy ta'lim rashkchilari jamiyatining a'zolari matematik VI Romanovskiy, shifokorlar AP Shilov va Mi Slonim, agronom Rr Shreder, me'mor GM Swarichevskiy va boshqalar kabi taniqli olimlar edi. M. I. Sosnovskiy rais etib saylandi.
