Algu (Chigʻatoy): Versiyalar orasidagi farq

Qoon Munke vafoti (1259)dan soʻng oliy hokimiyat taxtiga ayni vaqtda uning ikki ukasi – [[Yuan (sulola)|Xitoy]]da [[Xubilay]] va [[Moʻgʻuliston (qadimgi davlat)|Moʻgʻuliston]]da Oriqbuqo daʼvogarlik qildi. Natijada taxt uchun oʻzaro kurash boshlanib, Xubilay Xitoydan Moʻgʻulistonga gʻalla yubormay qoʻydi. Shunda Oriqbuqo Algʻuga ocharchilik boshlangan Moʻgʻulistonni Turkiston gʻallasi bilan taʼminlashni topshirdi. Lekin Algʻu Koshgʻarga kelgach, Chigʻatoy xonadoniga mansub shahzodalar va ularning tarafdorlarini oʻz atrofiga toʻplab, jiyani Nikpay oʻgʻilni 5 ming kishilik qoʻshin bilan birgalikda Movarounnaxrni bosib olish va u yerdan Berkaxon noiblarini quvib chiqarish uchun joʻnatdi. Shu tariqa Movarounnahr egallanib (1261), Algʻu oʻzini mustaqil xon deb eʼlon qildi. Keyin u Xubilay, Oriqbuqo, Berkaxon va Oʻqtoyxonning nabirasi Xayduga qarshi muvaffaqiyatli urushlar olib borib, hatto hech qachon Chigʻatoy ulusi tarkibiga kirmagan Xorazm va Afgʻonistonda ham oʻz hukmini oʻrnatdi (1262–641262–1264). Algʻu davrida olib borilgan urushlar oqibatida Movarounnahrning koʻplab shahar va qishloqlari, bogʻ-rogʻ va ekinzorlari vayron boʻldi, minglab tinch aholi qirildi, xalq zimmasiga ogʻir majburiyat va soliqlar yuklandi.

Algʻu juda gʻayratli harakat qilib, chigʻatoylar va ularning tarafdorlarini, xususan, [[Mahmud Yalavoch]]ning oʻgʻli [[Masʼud Yalavoch|Masʼudbek]] va Noib Habash Amidning oʻgʻli Sulaymonbekni oʻz tomoniga tortdi. Ulus hukmdori, Qorahulokuning bevasi Ergene xotun sharqqa, Oriqbuqoga qoldi. Algʻu Chigʻatoy mulkining gʻarbiy qismidan [[Joʻji ulusi|Joʻji]] hokimlarini quvib chiqardi va hatto ilgari Chigʻatoylarga tegishli boʻlmagan yerlar — Xorazm va Shimoliy Afgʻonistonni ham oʻziga boʻysundirdi. U oʻz vakillarini Buxoro va Samarqandga joʻnatib, ilgari bevosita qoʻnga boʻysundijoʻnatdi.