Kishinyov: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Rtfroot (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
MalikxanBot (munozara | hissa)
Bot v2: Tuzatishlar, typos fixed: a -3 → a-3 (2), o'z → oʻz (24), a’no → aʼno (2)
Qator 86:
|mukofotlari =
}}
'''Kishinyov''' ({{Lang-ro|Chișinău}}, {{IPA|[kiʃiˈnəw]}}) — [[Moldaviya|Moldova Respublikasi]] poytaxti. Bik daryosi (Dnestrning oʻng irmogʻi) sohilida joylashgan. Kishinyov iqlimi yanvarda oʻrtacha -3,5  °C, iyulda 21,5  °C ni tashkil qiladi. Aholisi 700 ming kishi (1990-yillar oxiri; shahar maʼmuriyatiga boʻysoʻngan aholi punktlari bilan birga). Kishinyovda 3 shahar tumani bor.
== Etimologiyasi ==
Novorossiysk taqvimida 125 yil avval qayd etilgan keng tarqalgan versiyada shahar nomi eski moldavancha ''Kishla noue'' - "yangi ferma" nomidan olingan. “Qishla” so‘ziningsoʻzining o‘zioʻzi {{lang-tr|kışla}} so‘zidansoʻzidan olingan bo‘libboʻlib, “qishloq” ma’nosinimaʼnosini bildiradi. Bessarabiyada bu so'zsoʻz keng tarqalgan va "kichik qishloq, ferma" degan ma'nonimaʼnoni anglatadi. Nomining shakllanish xususiyatiga ko'rakoʻra (bir qismi turkiy, ikkinchisi moldavan) zamonaviy tadqiqotchilar bu nuqtai nazarning to'gtoʻg'riligiga shubha qilishadi<ref>{{maqola
|muallif = V.G. Fomenko
|sarlavha = Kishenev toponimi haqida ({{lang-ru|Ещё о топониме Кишинёв}})
Qator 99:
 
== Jugʻrofiyasi ==
[[FileFayl:Gradina botanica Chisinau (15).jpg|thumb|[[:en:Chisinau Botanical Garden|Botanika bog'ibogʻi]]]]
Kishineyov Dnestr daryosining irmog'iirmogʻi bo'lganboʻlgan Bak daryosida, (47°0'N 28°55'E da) joylashgan bo'libboʻlib, maydoni 120 km2 (46 kv milya) ni tashkil qiladi. Munitsipalitet maydoni esa 635 km2 (245 kv milya) dan iborat.
 
Shahar Moldoviyaning markazida joylashgan va juda unumdor yerga ega nisbatan tekis landshaft bilan o'ralganoʻralgan.
=== Iqlimi ===
Kishinev nam kontinental iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Dfa), yozi issiq va qishi sovuq hamda shamollik bo'ladiboʻladi. Qishki minimal harorat ko'pinchakoʻpincha {{convert|0|°C|0|abbr=on}}dan past bo'ladiboʻladi, lekin ular kamdan-kam hollarda -10 &nbsp;°C (14 &nbsp;°F) dan pastga tushadi. Yozda o'rtachaoʻrtacha maksimal harorat taxminan 25 &nbsp;°C (77 &nbsp;°F) ni tashkil qiladi, ammo yozning o'rtalaridaoʻrtalarida shahar markazida harorat vaqti-vaqti bilan 35 dan 40 &nbsp;°C gacha (95 dan 104 &nbsp;°F) yetadi. Yozda o'rtachaoʻrtacha yog'ingarchilikyogʻingarchilik va namlik nisbatan past bo'lsaboʻlsa-da, kamdan-kam, ammo kuchli bo'ronlarboʻronlar bo'lishiboʻlishi mumkin.
 
Bahor va kuzda harorat 16 dan 24 &nbsp;°C (61 dan 75 &nbsp;°F) gacha o'zgariboʻzgarib turadi va bu vaqtda yog'ingarchilikyogʻingarchilik yozga qaraganda kamroq bo'ladiboʻladi, lekin tez-tez, ammo yumshoqroq yomg'irliyomgʻirli davrlar ham bõlishiboʻlishi mumkin.
 
{{Joy iqlimi | Uzunlik = auto| Joylashuv oʻrni=yes | Joy_ot =Kishinyov (1991–2020)
Qator 265:
| Nov uv = 1
| Dec uv = 1
| Manba = Pogoda.ru.net,<ref name=pogoda>{{cite web manbasi
| archive-url = https://web.archive.org/web/20191213144209/http://www.pogodaiklimat.ru/climate/33815.htm
| archive-date = 13 December-dekabr 2019-yil
| url = http://www.pogodaiklimat.ru/climate/33815.htm
| title = Климат Кишинева (Climate of Chișinău)
| access-date = 8 November-noyabr 2021-yil
| publisher = Погода и климат
| language = ru|date=May 2011}}</ref> [[NOAA]] (sun, 1961–1990)<ref name = NOAA>{{cite web manbasi
| url = https://www.ncei.noaa.gov/pub/data/normals/WMO/1961-1990/TABLES/REG_VI/MD/33815.TXT
| title = Kisinev Climate Normals 1961–1990
| publisher = National Oceanic and Atmospheric Administration
| access-date = 1 April-aprel 2016-yil}}</ref>
|source 2 = Weather Atlas (UV)<ref>{{Cite web manbasi|url=https://www.weather-atlas.com/en/moldova/chisinau-climate|title=Chisinau, Moldova - Detailed climate information and monthly weather forecast|last=d.o.o|first=Yu Media Group|website=WeatherAtlas|language=en|access-date=2019-07-03|archive-date=3 July-iyul 2019-yil|archive-url=https://web.archive.org/web/20190703204236/https://www.weather-atlas.com/en/moldova/chisinau-climate|url-status=live}}</ref>
| date=August 2010}}
 
== Iqtisod ==
Tarixiy jihatdan shaharda 1919-yilda o‘noʻn to‘rttatoʻrtta zavod bo‘lganboʻlgan.[19] Kishinyov Moldovaning moliyaviy va biznes poytaxtidir. Uning yalpi ichki mahsuloti milliy iqtisodiyotning qariyb 60% ni tashkil qiladi[36] 2012 -yilda 52 milliard ley (4 milliard AQSH dollari)ga yetdi. Shunday qilib, Kishinyovning aholi jon boshiga yalpi ichki mahsuloti Moldova o'rtachaoʻrtacha ko'rsatkichiningkoʻrsatkichining 227 foizini tashkil etdi. Kishinyov Moldovadagi eng yirik va rivojlangan ommaviy axborot vositalari sektoriga ega boʻlib, unda yetakchi televideniye tarmoqlari va radiostantsiyalaridan tortib yirik gazetalargacha boʻlgan bir qancha kompaniyalar joylashgan. Barcha milliy va xalqaro banklarning (15 ta) shtab-kvartirasi Kishinyovda joylashgan.
 
== Sanoat ==