Litosfera: Versiyalar orasidagi farq

 

Litosfera sathidan insoniyatning yashashi uchun zarur boʻlgan qishloq xoʻjalik mahsulotlari (inshootlar qurishda foydalanishdan tashqari) va qazilma boyliklar qazib olishda foydalaniladi. Ochiq usulda qaziladigan konlarning chuqur­ligi 800 metrga, yopiq usulda qaziladigan konlarning chuqurligi esa 3–4&nbsp;km ga etadi. [[BMT]]ning maʼlumotiga kura, [[1972-yil]]da dunyo boʻyicha 3,231,100 ming [[tonna]] [[koʻmir]], 2,646,290 ming tonna [[neft]], 600,200 ming tonna temir rudasi, 75,180 ming tonna boksit, 3,660 ming tonna xrom rudasi, 7,300 ming tonna [[mis]], 3,350 ming tonna [[qoʻrgʻoshin]] rudasi, 5,430 ming tonna [[rux]] rudasi, 159,200 ming tonna [[tuz]], 118,500 ming tonna fosforit va boshqalar qazib olingan. Yirik metallurgiya sanoat korxonalari atrofida landshaftlarning oʻzgarishi, oʻsimliklarning qurib dashtga aylanishi yuz bergan, Yevropa­da birinchi marta kalmiklar yerida 500 ming gektarli dasht paydo boʻlgan(u har yili 50 ming gektarga kengayib bormoqda). Mutaxassislarning fikricha, XXI asrda quruqlikning 6/1 qismi kon, yoʻl va har xil inshootlar bilan band boʻladi. Aholi sonining oshib borishi, qurilishlarning kengaiishi dehqonchilikka yaroqli yerlarning kamayishiga sabab boʻlmoqda. Mutaxassislarning fikricha, XXI asrda yerlarning unumdorligini 3,5-4 % ga oshirilmasa, sayyoramizda yiliga 200 mln tonna don yetishmovchiligi holati yuz berishi mumkin<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>.

 

== Manbalar ==