|
'''Shaharcha''' — [[Maʼmuriy-hududiy tuzilish|maʼmuriy-hududiy birlik]], shahar aholi manzilgohlari tiplaridan biri. Sh.larShaharchalar dunyoning barcha mamlakatlarida ham mavjud emas. Oʻzbekistonda yaqin vaqglargacha mazkur aholi manzilgohlari shahar tipidagi posyolkalar deyilgan. Manzilgohlarga Sh.Shaharcha maqomi berilishi uchun sanoat korxonalari, temir yoʻl stansiyalari va boshqalar muhim iqtisodiy obʼyektlar yonida joylashgan hamda aholisi kamida 2000 kishi boʻlishi va ularning 2/3 qismini ishchi, xizmatchilar va ularning oila aʼzolari tashkil etishi lozim. Shuningdek, aholisi 500 kishidan iborat boʻlgan, biroq istiqbolli yoki uzoq r-nlarda joylashgan muhim aholi manzilgohlari hamda aholi 2000 kishidan kam boʻlmagan dam olish va davolanish maskanlari boʻlgan (rekreatsiya ahamiyatli) turar joylar ham Sh.largaShaharchalarga kiritiladi. Ularning viloyatlar boʻyicha taqsimlanishi ham bir xil emas: [[Toshkent viloyati|Toshkent viloyatida]] — 18, [[Qoraqalpogʻiston|Qoraqalpogʻiston Respublikasida]] — 16, [[Samarqand viloyati|Samarqand viloyatida]] — 12, [[Namangan (viloyat)|Namangan viloyatida]] —11, [[Fargʻona viloyati|Fargʻona viloyatida]] — 10, [[Jizzax viloyati|Jizzax viloyatida]] — 8, Navoiy, Surxondaryo va Xorazm viloyatlarida — 7 tadan, Sirdaryo va Andijon viloyatlarida — 5 tadan, Qashqadaryo viloyatida — 4, Buxoro viloyatida —2, shuningdek, Toshkent shahri kengashiga qarashli 1 ta Sh.Shaharcha (Ulugʻbek) bor. Sh.Shaharcha aholisi shahar aholisining 11,6% (1087 ming) ni tashkil etadi (2003). Sh.larShaharchalar aholisi soni boʻyicha ham oʻzaro farq qiladi. Eng kichik Sh.Shaharcha — QublaUstyurt (Qoʻngʻirot tumanida) aholisi 0,7 ming kishi boʻlsa, eng katta Xonqa Sh.siShaharchasi aholisi 35,9 ming kishi. Sh.larShaharchalar, asosan, qishloq tumanlari markazi vazifasini bajaradi. Shuningdek, konchilar (Gʻozgʻon, Qoratov, Polvontosh, Olamushuk, Ingichka va boshqalar), sanoat korxonalari (Kimyogarlar, Iskandar, Oltiariq va boshqalar), temir yoʻl stansiyalari (Xovos, Oltinkoʻl, Yangi Margʻilon va boshqalar), ilmiy tadqiqot intlari (Ulugʻbek) Sh.lariShaharchalari mavjud.
{{stub}}
|
