|
[[Fayl:Phase_modulation_BPSK_GPS.svg|thumb| [[:ru:NAVSTAR_GPS|NAVSTAR GPS]] sun'iysunʼiy yo'ldoshyoʻldosh navigatsiyasining faza boshqaruviga ega signalini tashuvchi modellashtirilgan signal]]
'''Fazali modulyatsiya''' - — [[Modulyasiya|modulyatsiyaning]] bir turi bo'libboʻlib, unda tashuvchi to'lqinningtoʻlqinning fazasi axborot signaliga mutanosib ravishda o'zgaradioʻzgaradi. Fazaviy modulyatsiyalangan signal <math>s(t)</math> quyidagi ko'rinishgakoʻrinishga ega <ref>[https://books.google.ru/books?id=MIHmDAAAQBAJ&pg=PA413#v=onepage&q&f=false ''АA.ПP. КузнецовKuznesov, АA.ПP. КурулевKurulev, МM.ПP БатураBatura''. ТеорияTeoriya электрическихelektricheskix цепейsepey. — МинскMinsk, 2015. — СS. 413]</ref> :
: <math>s(t) = A \cos[2 \pi f_c t + k u_m(t)] </math> ,
bu yerda – — <math>A</math> signal amplitudasi; <math>u_m(t)</math> - — modulyatsiya qiluvchi axborot signali; <math>k</math> - — doimiy; <math>f_c</math> - — tashuvchi signal chastotasi; <math>t</math> - — vaqtni anglatadi.
Axborot signali diskret bo'lsaboʻlsa, <nowiki><i id="mwIA">fazaviy</i></nowiki> ''manipulyatsiya'' haqida gapirish mumkin. Agar ma'lumotmaʼlumot fazaning o'zidaoʻzida emas, balki ketma-ketlikda qo'shniqoʻshni signallarning fazalariga uzatilsa, ''nisbiy faza manipulyatsiyasi'' (RPK) amalga oshadi. Egallangan chastota hududini qisqartirish uchun manipulyatsiya to'rtburchaktoʻrtburchak bilan emas, balki tekislangan impuls bilan, masalan, qo'ng'iroqqoʻngʻiroq shaklidagi, ko'tarilgankoʻtarilgan kosinus va boshqalar bilan amalga oshirilishi mumkin, ammo bu holatda ham manipulyatsiya haqida so'qsoʻq yuritiladi.
Xususiyatlari bo'yichaboʻyicha fazali modulyatsiya chastotali modulyatsiyaga yaqin. Sinusoidal modulyatsiya qiluvchi (axborot) signal holatida chastota va fazali modulyatsiya natijalari bir xil bo'ladiboʻladi.
== Fazali modulyatsiya usullari (manipulyatsiya) ==
* Tebranish chizig'iningchizigʻining hajmini o'zgartirishoʻzgartirish orqali tashuvchi signal fazasini o'zgartirishoʻzgartirish.
* Tashuvchi signal generatorlarini almashtirish orqali tashuvchi signal fazasini o'zgartirishoʻzgartirish.
* Tashuvchi signal kanallarini almashtirish orqali tashuvchi signalning fazasini o'zgartirishoʻzgartirish. Bunday holatda, har bir kanalda signal bir xil generatordan, lekin ma'lummaʼlum bir faza almashinuvlari bilan birga olinadi.
* Tashuvchi signalning kvardrat fazali modulyatsiyasi.
* Tashuvchi signalning chastotasini o'zgartirishoʻzgartirish orqali hosil qilingan fazali modulyatsiya.
* Fazali siljish sxemalarini ishlatmasdan va tebranish chizig'iningchizigʻining reaktiv parametrlarini o'zgartirmaganoʻzgartirmagan holda fazali manipulyatsiya signalining raqamli sintezi.
[[Fayl:Demodulator_BPSK-sygnal.png|right|thumb| Ikkilik fazali demodulyatsiya signallarining ostillogrammasi]]
| 