Irtish: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Rtfroot (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
Rtfroot (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
Qator 26:
|Tuman =
}}
'''Irtish''' ({{lang-kk|Ертіс}}, {{lang-zh|额尔齐斯河}} — É'ěrqísī hé, {{lang-sty|Иртеш}}<ref>Сулеймановские чтения: материал межрегиональной научно-практической конференции. 2006 г. — с. 132.</ref>) — [[Qozogʻiston]] va [[Rossiya Federatsiyasi|RF]] dagi [[daryo|dare]], [[Ob]] daryosining chap [[irmoq|irmogʻi]]. Uz. 4248&nbsp;km, [[daryo havzasi|havzasi]]ning [[maydon]]i 1643 ming km². [[Mongoliya Oltoyi]] togʻlaridan ([[Xitoy]]da) boshlanib, [[Zaysan]] [[koʻl]]iga kuyilguncha Kora Irtish deb ataladi. Irtish yuqori oqimida ham [[tekislik (maydon)|tekislik]]dan, ham [[togʻlar]] orasidan oqadi. Oʻskemen [[GES]] va Buxtarma GES kurilishi munosabati bilan daryo [[Oʻskemen]] shahri gacha yirik [[suv ombori]]ga aylanib qolgan; [[Buxtarma suv ombori]] tarkibiga Zaysan koʻli ham kiradi. Ust-KamenogorsqdanOʻskemendan quyida Irtish [[vodiy]]si kengayadi. Shu qismida Irtish ga va uning suv omborlariga oʻngdan Kaljir, Kurchum, Narim, [[Buxtarma]], Ul-ba, Uba daryolari, chapdan Qizilsuv, Chardaryolari quyiladi. [[Semipalatinsk|Semipalatin-sk]]danSemeydan quyida Irtish [[dasht]]dan oqadi. Bu yerda oʻngda Om, chapda [[Ishim]], [[Tobol (daryo)|Tobol]] kabi irmoklari bor. Irtish [[qor]], [[muz]] va [[yomgʻir]] suvlardan toʻyinadi. Oʻrtacha suv sar-fi [[Tobolsk]]da 2150m³/sek. Yuqori oqimida noyabr oxirida, quyilish yerida noyabr boshida muz. bilan qoplanib, aprel da muzdan boʻshaydi. Irtish dan [[Qaragʻanda]] shahri gacha uz. 451&nbsp;km kanal qurilgan. Irtish da baliqturi koʻp. Quyilish joyidan 3784&nbsp;km masofada kema qatnaydi. Irtish boʻyida UstKamenogorsk[[Oʻskemen]], Semipalatinsk[[Semey]], [[Pavlodar]], [[Omsk]], Tobolsk, [[Xanti-mansiysk|Xantimansiysk]] shahri lari joylashgan. [[Mahmud Koshgʻariy]]ning "Devonu lugʻotit turk" asarida Irtish nomi (vodiy nomi sifatida) "Er-tish" shaklida berilgan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
 
== Manbalar ==