Abbos ibn Abdulmuttalib: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
ishlamaydigan andoza
Teg: Koʻp maʼnoli sahifalarga ishoratlar
MalikxanBot (munozara | hissa)
Umumiy tuzatishlar amalga oshirildi. Xato haqida xabar bermoqchimisiz? (Bot)
Qator 1:
{{xatolar}}
'''Abbos ibn Abdulmuttalib''' ({{Langlang-ar|العباس بن عبد المطلب}}; 568, [[Makka]] -  {{Vafot etgan joyi|Madina}}) Islom paygʻambari [[Muhammad]]ning amakisi, Abd al-Muttalibning koʻp sonli oʻgʻillarining oxirgisi. Uning avlodlari [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligida]] hukmronlik qilgan [[Abbosiylar]] sulolasiga asos solgan.
 
== Biografiya ==
Al-Abbos 568-yilda [[Makka|Makkada]] tugʻilgan, u Abdulmuttalibning {{Tarjima qilinmagan 5|Natila bint Janab|Natila bint Janab|ar|نتيلة بنت جناب}}dan oʻgʻli edi. Toʻliq ismi: Abu-l-Fadl al-Abbos ibn Abd al-Muttalib al-Kurashiy al-Hoshimiy ({{Langlang-ar|أبو الفضل العباس بن عبد المطلب القرشي الهاشمي}} U Muhammad(s.a.v) payg‘ambardanpaygʻambardan ikki-uch yosh katta edi <ref>{{Книга|часть=Abbas|заглавие=[[Исламская энциклопедия|TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ссылка часть=https://islamansiklopedisi.org.tr/abbas--sahabi|год=1988|том=1|страницы=16—17}}</ref> Muhammad(s.a.v) ning onasi vafotidan keyin Abdulmutallib uni tarbiyasiga oladi. Al-Abbos Muhammad bilan bir uyda oʻsgan {{Sfn|Али-заде|2007}}.
 
Abbos yoshligida savdo-sotiq bilan shugʻullangan. U juda boy odam edi. U akalari bilan birga [[Kaʼba|Kaʼbada]] xizmat qilib, [[Zamzam|zumzam]] qudugʻidan suvni ziyoratchilarga tarqatgan. Otasining vafotidan soʻng, al-Abbos oʻz oilasida muqaddas Zamzam manbasining qoʻriqchisi sifatida merosxoʻr lavozimni egalladi. [[Islom|Islom dinini]] qabul qilgandan keyin u bu vazifani bajarishda davom etdi. Paygʻambarimiz Muhammad sallallohu alayhi vasallam vidolashuv haji chogʻida quduqqa borib, Abbosdan suv soʻradilar {{Sfn|Али-заде|2007}} .
 
Muhammadning paygʻambarlik missiyasi boshlanganidan keyin Abbos islomni qabul qilmadi, lekin unga qarshi ham chiqmadi. Uning rafiqasi Umm al-Fadl birinchi musulmon ayollardan edi. [[Badr jangi|Badr jangida]] Abbos musulmonlar tomonidan asirga olinadi va asirlikdan ozod qilinganidan keyin islomni qabul qilib, Makkaga qaytib keladi. Bir muddat iymonini yashirib, Makkada qolgan musulmonlarga yordam berdi. Musulmonlar Makkani fath qilishidan sal avval u (hijrat) [[Madina (shahar)|Madinaga]] hijrat qildi. Makka fath qilinganidan keyin Muhammad payg‘ambarningpaygʻambarning yonida bo‘libboʻlib , Hunayn jangida qatnashgan {{Sfn|Али-заде|2007}} . Uning kuchli taʼsiri tufayli [[Quraysh|Qurayshning]] salmoqli qismi islomni qabul qildi.
 
632-yilda Muhammad vafotidan keyin uning jasadini [[Gʻusl|yuvish]] vazifasini [[Ali|Ali ibn Abu Tolib]] bilan birga o‘zoʻz zimmasiga oladi. Al-Abbos birinchi uchta [[Roshidun|solih xalifaga]] faol yordam berdi. U musulmon qoʻshinini jihozlash uchun katta mablagʻ sarflagan, [[Vizantiya imperiyasi|Vizantiyaga]] qarshi yurishlar uchun toʻlagan {{Sfn|Али-заде|2007}} .
 
Al-Abbos 652 yilda xalifa [[Usmon ibn Affon|Usmon]] {{Sfn|Али-заде|2007}} davrida vafot etgan. Abbosning oʻgʻillaridan eng mashhurlari {{Tarjima qilinmagan 5|Фадль ибн Аббас|Фадль||Fadl ibn Abbas}} , [[Abdulloh ibn Abbos|Abdulloh]], Kusam va {{Tarjima qilinmagan 5|Тамам ибн Аббас|Тамам|ar|تمام بن العباس}} dir. Uning avlodlari bir asrdan keyin [[Abu Muslim Harakati|inqilob]] natijasida [[Xalifalik|xalifalikda]] hokimiyat tepasiga kelib, [[Abbosiylar]] sulolasiga asos solgan {{Sfn|Али-заде|2007}} .
 
== Eslatmalar ==
{{Manbalar}}
 
== AdabiyotAdabiyotlar ==
 
* Ali-zade A. A. Abbas ibn Abd al-Muttalib // Islamskiy ensiklopedicheskiy slovar. — M. : Ansar, 2007. — <nowiki>ISBN 978-5-98443-025-8</nowiki>. (CC BY-SA 3.0)