Yodgorlik: Versiyalar orasidagi farq

'''Yodgorlik''' - — bu biror narsaning yoki biror shaxsning  xotirasini saqlaydigan inshootdir<ref>ТолковыйTolkoviy словарьslovar УшаковаUshakova.</ref>.

Yodgorliklarning butun xilma-xilligi yoki monumental san'atsanʼat asarlari ramziy yodgorliklarga alohida e'tiboreʼtibor berilib, ular yodgorlik fani tomonidan o'rganiladioʻrganiladi.

Yodgorliklar ob'ektivob’ektiv tarixiy funktsiyani bajaradi va ko'pchilikkoʻpchilik tashviqot ob'ektiob’ekti bo'lganboʻlgan siyosiy yukni ko'taradikoʻtaradi.

[[Fayl:Г.Москва_Поселок_станции_Крекшино,_парк_Победы,_у_памятника.jpg|thumb| G. Moskva Krekshino stantsiyasi qishlog'iqishlogʻi, G'alabaGʻalaba bog'ibogʻi, yodgorlik yaqinida]]

* yodgorlik tosh, xoch va boshqalar;

* zafarli arklar , obelisklar , rostral ustunlar , zafar ustunlari;

* Memorial belgi, yodgorlik lavhasi;

* Texnik yodgorliklar: yodgorlik sifatida o'rnatilganoʻrnatilgan texnik qurilmalar, ko'pincha koʻpincha transport vositalari (lokomotivlar, avtomobillar, tanklar, qurollar, samolyotlar va boshqalar);

* Memorial majmualar

[[Fayl:Harmodio_Aristogeiton_Nápoles_05.jpg|thumb|240x240px| Harmodiy va Aristogeyton yodgorligi (Afina, miloddan avvalgi 5-asr) Miloddan avvalgi e. )]]

* Yodgorliklar ( lot. ''monumentum'' “esdalik„esdalik; yodgorlik”yodgorlik“, ''monere soʻzidan'' “ilhomlantirmoq„ilhomlantirmoq, eslatmoq, ilhomlantirmoq”ilhomlantirmoq“) oʻz davri va davrining har qanday muhim voqeasini belgilab beruvchi hamda voqelikni ijtimoiy va jamoat idrokiga mos keladigan ravishda tasvirlab beradigan  sunʼiy kelib chiqqan muhim timsollari hisoblanadi. Masalan, Borodinodagi arxitektura ansambli Borodino jangi sharafiga, Volgogradda Stalingrad jangi sharafiga qurilgan yodgorliklar shular jumlasidandir.Monumental haykal odatda o'zoʻz davrining shaxsini idrok etish kontekstida katta kuch sarflashni talab qiladigan muhim, qahramonlik voqealari sharafiga o'rnatiladioʻrnatiladi. Arxitektura nuqtai nazaridan, yodgorliklar makonni tashkil qiladi, ko'pinchakoʻpincha yodgorliklar maydon yoki boshqa jamoat joylarining vizual markazi bo'libboʻlib xizmat qiladi.

* Qabr toshlari qabristonlarda o'rnatiladioʻrnatiladi, ular ko'pinchakoʻpincha marhumning dinining ramzlarini aks ettiradi (masalan, nasroniy qabristonlaridagi xoch).

So'zningSoʻzning zamonaviy ma'nosidamaʼnosida yodgorliklarning prototiplari qadimgi dafn majmualari edi (masalan, qadimgi Misr piramidalari , Sharqning ba'zibaʼzi mamlakatlaridagi qabr toshlari), ammo bunday tuzilmalarda yodgorlik funktsiyasi haligacha kult va madaniyatdan ustun bo'lmaganboʻlmagan.

Birinchi to'laqonlitoʻlaqonli yodgorliklar (ya'niyaʼni, faqat yodgorlik funksiyasini bajaradigan tuzilmalar) Qadimgi Rimda paydo bo'lganboʻlgan. Bularga imperatorlarning otliq haykallari, yodgorlik arklari va ustunlar kiradi.

O'rtaOʻrta asrlarda Evropada xochlar ko'pinchakoʻpincha unutilmas joylarda o'rnatildioʻrnatildi (masalan, Zdudichskiy tosh xochi ). Yodgorlik ibodatxonalarini qurish an'anasianʼanasi ham mavjud edi. Bunday ibodatxonalar ikkita funksiyani - — yodgorlik va kultni birlashtirgan. Masalan, faqatgina Rossiyaga xos bo'lganboʻlgan "qon„qon ustida"ustida“ ibodatxonalari.

Birinchi haykal-yodgorliklar Uyg'onishUygʻonish davrida Yevropada paydo bo'lganboʻlgan. Qadimgi Rim imperatorlari yodgorliklari bunday yodgorliklarga namuna bo'libboʻlib xizmat qilgan. XVIII-XIX asrlarda yodgorlik maqsadida yirik yodgorlik inshootlari ham qurilgan, masalan, zafar arklari (qadimgi Rim timsoli va o'xshashidaoʻxshashida yaratilgan) keng tarqaldi.

20-asr oxiri 21-asr boshlarida kichik, «xona»„xona“ yodgorlik-haykallar keng tarqaldi. Ko'pinchaKoʻpincha ular to'liqtoʻliq hajmda ishlab chiqariladi va poydevorga o'rnatilmaydioʻrnatilmaydi, lekin ko'chakoʻcha darajasiga xos ravishda yaratilgan.

[[Fayl:Stalin's_Boots.jpg|right|thumb|203x203px| Yodgorlik, dekommunizatsiyadan keyin. Stalin etiklari - — [[Budapesht]] yaqinidagi [[Iosif Stalin|Stalin]] haykalidan qolgan narsa.]]

Yodgorlik. Dekommunizatsiyadan  keyin Budapesht yaqinidagi Stalin haykalidan faqatgina Stalin etiklari saqlanib qolgan.Fashistlar Germaniyasida gomofobiya qurbonlari yodgorligining ochilish marosimida so'zgasoʻzga chiqqan Germaniyaning Isroildagi elchisi “Yodgorliklar„Yodgorliklar o'zlariningoʻzlarining ob'ektivob’ektiv tarixiy funksiyasidan tashqari, u yoki bu siyosiy paradigmani qo'llabqoʻllab-quvvatlashga xizmat qiladi”qiladi“-degan fikrlarni bayon qilgan   :

<blockquote>O‘tgan voqealarni abadiylashtirishda yodgorliklar o‘rnatish, ko‘chalarga nom berish muhim ahamiyatga ega. Lekin, birinchi navbatda, ular kelajak haqida eslatma bo'libboʻlib xizmat qiladi. </blockquote>Siyosiy paradigmaning o'zgarishioʻzgarishi ko'pinchakoʻpincha oldingi rejim tomonidan o'rnatilganoʻrnatilgan yodgorliklarning buzilishiga olib keladi (Denazifikatsiya , destalinizatsiya ).

* [https://web.archive.org/web/20090123223206/http://ec-dejavu.net/m-2/Monument.html ЛюбовьLyubov ГольбуртGolburt. ОO чёмchyom свидетельствуютsvidetelstvuyut памятникиpamyatniki?] // ИсторияIstoriya иi повествованиеpovestvovanie: СбSb. статейstatey. — МM.: НЛОNLO, 2006, сs. 51—68

* [http://www.archibase.net/archinews/14805.html ВысочайшиеVisochayshie памятникиpamyatniki мираmira] {{Wayback 2|url=http://www.archibase.net/archinews/14805.html}}{{Ref-en}}

* war_monument — сообществоsoobщestvo «Военные„Voennie памятники»pamyatniki“

* ru_monument — сообществоsoobщestvo «Монументальная„Monumentalnaya пропаганда»propaganda“

* ЗаграевскийZagraevskiy СS. ВV. [http://zagraevsky.com/memorials.htm ПамятникиPamyatniki: ставитьstavit илиili неne ставитьstavit, сноситьsnosit илиili неne сноситьsnosit?] {{Wayback 2|url=http://zagraevsky.com/memorials.htm}}

* КравченкоKravchenko ИI. ГG. [http://discollection.ru/article/20042008_kravchenko_irina_gennad_evna_73040 ПамятникPamyatnik какkak социальныйsotsialniy феноменfenomen] {{Wayback 2|url=http://discollection.ru/article/20042008_kravchenko_irina_gennad_evna_73040}}