Belgiya inqilobi: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
MalikxanBot (munozara | hissa) Umumiy tuzatmalar (Bot) |
„Бельгийская революция“ sahifasi tarjima qilib yaratildi |
||
Qator 1:
{{Urush bilgiqutisi|tasvir=[[Fayl:Wappers - Episodes from September Days 1830 on the Place de l’Hôtel de Ville in Brussels.JPG|300px]]|qurbon1='''Belgiya''': 60,000<ref name=":1">A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, by Spencer C. Tucker, 2009, p. 1156</ref><br>'''Fransiya''': 70,000 men<ref>{{cite web|title=1830-1831 The Belgian Revolution|url=https://www.rijksmuseum.nl/en/rijksstudio/timeline-dutch-history/1830-1831-the-belgian-revolution|website=Timeline Dutch History|publisher=Rijksmuseum|access-date=3 August 2016}}</ref>|qurbon2='''Niderlandiya''': 50,000<ref name=":1"/>|sana=[[25 avgust]] [[1830]] — [[12 avgust]] [[1831]]|yer=[[Belgiya]]}}'''Belgiya inqilobi''' - [[1830]] yildagi mojaro, janubiy provinsiyalarning [[Niderlandiya qirolligi|Niderlandiya Birlashgan Qirolligidan ajralib]] chiqishiga va mustaqil [[Belgiya|Belgiya Qirolligining]] paydo bo'lishiga olib keldi. Niderlandiya Qirolligining asosan [[Katolitsizm|katoliklar]] qisman frankofon, qisman niderand tilida so'zlashuvchi janubiy qismlari hukmron [[Protestantizm|protestant]] Shimoliy provinsiyalariga qarshi norozilik bildirdilar. 1830-yil avgust va sentabr oylarida qoʻzgʻolon paytida Flamand va Vallon qismlari Niderlandiyadan ajralib chiqib, Belgiya Qirolligini tuzdilar. [[Lyuksemburg|Lyuksemburgning]] faqat kichik bir qismi 1890-yilgacha Niderlandiya bilan shaxsiy ittifoqda qoldi.
XIV-XVI asrlarda Shimoliy va Janubiy provinsiyalar [[Burgundiya Niderlandiyasi|Burgundiya Niderandiyasi]], keyinchalik Ispaniya Niderandiyasi boʻlgan edi. Diniy parchalanish va sakson yillik urush davrida [[Kalvinizm|Kalvinist]] shimol Ispaniya hukmronligidan xalos bo'ldi va Birlashgan Provinsiyalar Respublikasini tuzdi. [[1815|1815-yildagi]] [[Vena kongressi|Vena kongressining]] qarori bilan shimoliy va janubiy provinsiyalar yana Leyj yepiskopligi va Lyuksemburg Buyuk Gertsogligi bilan birgalikda Niderlandiya Birlashgan Qirolligiga birlashtirildi. Biroq, 250 yil davomida yangi qirollikning turli qismlarining madaniy, diniy va iqtisodiy rivojlanishida to'plangan farqlar katta kelishmovchiliklarga olib keldi va bu tez orada inqilobga olib keldi.
== Adabiyotlar ==
=== Til siyosati ===
[[Niderland tili|Niderland tilini]] o'qitishni qo'llab-quvvatlagan Villem I ning til va maktab siyosatiga qarshi bo'lib, Belgiyada barcha davlat maktablarini yopishga qaror qilindi. Yangi fransuz tilida so'zlashuvchi elitaning shakllanishiga faqat Gent va Lyejdagi fransuz tilida so'zlashuvchi universitetlar hissa qo'shdi. Natijada, [[1900|1900 yilda]] armiyaga tanlashda belgiyaliklar orasida savodsizlar soni 10,1% ni tashkil etgan bo'lsa, Niderlandiyada bu ko'rsatkich atigi 2,3%, Frantsiyada esa 4,7% edi.
Vaqt o'tishi bilan til mojarosi yanada kuchaydi. Niderlandiyada asosiy til sifatida niderland tilidan farqli o'laroq, Belgiyada fransuz tiliga urg'u berila boshlandi. Hatto Flandriyada ham niderland tili faqat boshlang'ich maktabda o'qitilgan, katta sinflarda darslar fransuz tilida o'qitilgan.
* {{kitob manbasi|author=[[Намазова, Алла Сергеевна|Намазова А. С.]]|chapter=|url часть=|title=Бельгийская революция 1830 года|orig-year=|url=|Викитека=|agency=|edition=|location=М.|publisher=[[Правда (издательство)|Правда]]|year=1979|volume=|pages=|страниц=|series=|isbn=|тираж=}}
| |||