Islomda katta gunohlar: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Ximik1991 (munozara | hissa)
k Ximik1991 İslam'da büyük günah sahifasini Islomda katta gunohga koʻchirdi: xato
Ximik1991 (munozara | hissa)
k Imlo, typos fixed: o`t → oʻt (24), r'on → rʼon (15)
Qator 2:
'''Katta gunoh''', gunohi '''kabir''' yoki '''fisq''', [[islom]] diniy atamasi hisoblanadi. Fisq '''''qilgan''''' '''kishiga fosiq''' deyiladi.
 
[[Qurʼon|Qur'ondaQurʼonda]] [[gunoh]] zanb, ism, gunoh, fahsh, lammom, masiyat, sayyiat,vizir kabi atamalar bilan ifodalangan.
 
''Fosiq'' ; [[Islom|Islom dini]] [[Terminologiya|terminologiyasidaterminologiya]]sida [[Gunoh|gunohkorgunoh]]kor degan ma'nonimaʼnoni anglatadi. [[Fiqh|Fiqhda]]da [[farz]] hisoblangan amrlarga amal qilmagan, [[gunoh]] qilgan, “katta gunoh” qilgan yoki “kichik gunoh”da davom etganlarga nisbatan ishlatiladi. [[Namoz]] o‘qimagan, zino qilgan, ichkilik [[Alkogolli ichimliklar|ichganlar]] gunohkor hisoblanadi.
 
[[Mutaziliylar|Mo`taziliyaMoʻtaziliya]] kabi ba'zibaʼzi islomiy mazhablarda gunohkorlar mo'minmoʻmin va [[Kofir|kofirlardankofir]]lardan tashqari uchinchi guruh odamlar sifatida ta'riflanaditaʼriflanadi. Ba'ziBaʼzi mazhablarda gunoh sanalgan amallar, ba'zilaridabaʼzilarida [[kufr]] sanalishi mumkin.
 
Islomda katta gunohlar ( ''kaboir'' ) din nuqtai nazaridan katta va asosiy, nomaqbul x<nowiki/>[[Xulq|atti]] -harakatlarga berilgan nomdir.[[Qurʼon|Qur’oniQurʼoni karimning]] ''katta gunoh'' istilohi zikr qilingan [[Oyat|oyatlaridanoyat]]laridan ikkitasi [[Niso surasi|Niso]] surasining 31- [[Shoʻro surasi|oyati]] (4/31) va Sho‘ro surasining 37-oyatidir (42/37).
 
Katta gunohlardan tashqari, kichik gunohlar atamasi ham mavjud. Kichkina gunohlar qiluvchilar ham gunohkor hisoblanadilar.
 
== '''Katta gunohlar''' ==
Katta gunohlar turli [[oyat]] va [[Hadis|hadislargahadis]]larga ko'rakoʻra belgilanadi. Turli odamlar 7 dan boshlab 60-70 gacha bo'lganboʻlgan katta gunohlar ro'yxatiniroʻyxatini tuzdilar va bu ro'yxatlarroʻyxatlar bir-biridan farq qiladi. Katta gunoh sanaladigan amallardan ba'zilaribaʼzilari quyidagilardir:
 
* shirk keltirish ,
* Birovni nohaq o'ldirishoʻldirish
* o'zoʻz joniga qasd qilish,
* [[Urush|urushdanurush]]dan qochish,
* Zino ,
* [[Magiya|jodugarlik]] ,
* Yolg'onYolgʻon va tuxmat
* Cho'chqaChoʻchqa go'shtigoʻshti va shunga o'xshashoʻxshash [[Haram|harom]] narsalarni yeyish,
* [[Alkogolli ichimliklar|ichish]] ,
* qimor o'yinlarioʻyinlari ,
* [[Pora|pora olish]] ,
* Foiz pulini yeyish
* isrof qilmoq ,
* ishonchga xiyonat qilish,
* [[Odam|Odamlarni]]larni mazax qilish ''( g'iybat qilish)'' ,
* Qosh-ko'zkoʻz belgilari bilan odamlarni masxara qilish. <ref>{{Veb manbasi|url=http://fikih.ihya.org/islam-fikhi/buyuk-gunahlar.html|sarlavha=Arşivlenmiş kopya|kirish sanasi=15 Mayıs 2013|arxivurl=https://web.archive.org/web/20130604234318/http://fikih.ihya.org/islam-fikhi/buyuk-gunahlar.html|arxivsana=4 Haziran 2013}}</ref>
 
== '''Fosiqning hukmi''' ==
Katta gunoh qilgan kishining ahvoli islom ilmlarining muhim mavzularidandir. Bu borada turli diniy oqimlar turlicha fikr bildirgan.
 
'''[[Shariat]] qonunlarida''' ayrim jinoyatlar uchun jazo va tazir jazolari mavjud bo'libboʻlib, ularning ta'rifitaʼrifi va qo'llanilishiqoʻllanilishi qozi ixtiyoridadir. Katta gunoh hisoblangan qilmish jazosini talab qilmasa, bu qilmishlarga javoban miqdori va qoʻllanilishi qozi ixtiyoriga bogʻliq boʻlgan ta`zirtaʼzir jazolari qoʻllanilishi mumkin. Bu jazolar tanbeh berish, ko'rsatuvnikoʻrsatuvni rad etish, tayoq otish, qamoq va o'limoʻlim jazosidan iborat. Jumladan, [[Namoz|namoz o‘qimay]] gunohga qo‘l urgan kishi tavba qilishga da’vatdaʼvat qilinadi va qamoqqa tashlanadi. Agar buni rad etsa, o'ldiriladioʻldiriladi. <ref>{{Veb manbasi|url=http://www.ismailaga.info/yazi/2012/03/30/dinde-zorlama-yoktur-ne-demektir-islamda-zorlama-yok-mudur/|sarlavha=Arşivlenmiş kopya|kirish sanasi=20 Haziran 2013|arxivurl=https://web.archive.org/web/20120409021427/http://www.ismailaga.info/yazi/2012/03/30/dinde-zorlama-yoktur-ne-demektir-islamda-zorlama-yok-mudur/|arxivsana=9 Nisan 2012}}</ref> <ref>Necati Yeniel, Hüseyin Kayapınar, [[Sünen-i Ebu Davud]] Terceme ve şerhi c. 2, s. 112</ref> <ref>{{Veb manbasi|url=http://www.fetvameclisi.com/fetva-namaz-kilmayanin-cezasi-21734.html|sarlavha=Arşivlenmiş kopya|kirish sanasi=20 Haziran 2013|arxivurl=https://web.archive.org/web/20130226072809/http://www.fetvameclisi.com/fetva-namaz-kilmayanin-cezasi-21734.html|arxivsana=26 Şubat 2013}}</ref> [[Alkogolli ichimliklar|Spirtli ichimliklarni iste'molisteʼmol]] qiluvchilar uchun ba'zibaʼzi [[Mazhab|fiqh mazhablari]] tomonidan to'xtatuvchitoʻxtatuvchi jazolar nazarda tutilgan.
 
'''Murtadlik''' ; [[Mazhab|Fiqhiy mazhablar]] uchrashadigan umumiy nuqtaga ko'rakoʻra, katta gunohlardan biri bo'lganboʻlgan va eng katta gunoh sanalgan ''" [[shirk]] "'' keltirish [[Kufr|kufrdirkufr]]dir va shuning uchun bu [[Gunoh|gunohnigunoh]]ni qilganlar [[din]]<nowiki/>dan chiqadilar, ya'niyaʼni. [[Kofir]] bo'ladilarboʻladilar. Bundan tashqari, diniy tushunchalar, Alloh, Payg'ambarlarPaygʻambarlar, [[Kaʼba|Ka'baKaʼba]] haqidagi hazil, tanqid va karikatura kabi hodisalar hurmatsizlik va dindan qaytish sifatida qabul qilinadi.
 
Shariat va salafiy oqimlar ushbu tushunchaning hozirgi vakillari va amaliyotchilari sifatida mavjud/