24-Iyul 2022, 09:22 dagi koʻrinishi tahrirlash Ximik1991 (munozara \| hissa) 4 085 edits k Ximik1991 Islomda katta gunoh sahifasini Islomda katta gunohlarga koʻchirdi: xato ← Avvalgi tahrir		24-Iyul 2022, 09:33 dagi koʻrinishi tahrirlash bekor qilish Ximik1991 (munozara \| hissa) 4 085 edits k vikifikatsiya Keyingi tahrir →
Qator 1: '''Kabira''' (arab. — katta, yirik) — islomda eng katta va ogʻir gunoh. Kabiraning eng birinchisi va Alloh tomonidan kechirilmaydigani — kufr (Allohni inkor etish) va shirk (Allohga biror narsani teng qilish)dir. Kabiraning turlari koʻp. Mas, ota-onani norozi qilish, birovning joniga nohaq qasd qilish, sehr-jodu bilan shugʻullanish, yolgʻon guvohlik berish, tuhmat qilish, zinokorlik, oʻgʻrilik, sudxoʻrlik, farz ibodatlarni bajarmaslik, harom qilingan narsalarni isteʼmol etish va h. Kabira Shirk va kufrdan boshqa gunohlar qiyomat kuni Alloh tomonidan kechirilishi yoki ular uchun maʼlum meʼyorda jazo berilishi mumkin. Sunniy — hanafiylik aqidasiga koʻra, kufr va shirkdan boshqa har qanday gunoh qilgan moʻmin-musulmon kishi kofir boʻlib qolmaydi, balki gunohkor hisoblanadi.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref> ~~== '''ISLOM DINIDA GUNOHI KABIRALAR( KATTA GUNOHLAR)''' ==~~ == Gunohi kabiralar (Katta gunohlar) == '''Katta gunoh''', gunohi '''kabir''' yoki '''fisq''', [[islom]] diniy atamasi hisoblanadi. Fisq '''''qilgan''''' '''kishiga fosiq''' deyiladi. [[Qurʼon\|Qurʼonda]] [[gunoh]] zanb, ism, gunoh, fahsh, lammom, masiyat, sayyiat, vizir kabi atamalar bilan ifodalangan. ''Fosiq'' ; [[Islom\|Islom dini]] [[terminologiya]]sida [[gunoh]]kor degan maʼnoni anglatadi. [[Fiqh]]da [[farz]] hisoblangan amrlarga amal qilmagan, [[gunoh]] qilgan, ~~“katta~~„katta ~~gunoh”~~gunoh“ qilgan yoki ~~“kichik~~„kichik ~~gunoh”da~~gunoh“da davom etganlarga nisbatan ishlatiladi. [[Namoz]] o‘qimagan, zino qilgan, ichkilik [[Alkogolli ichimliklar\|ichganlar]] gunohkor hisoblanadi. [[Mutaziliylar\|Moʻtaziliya]] kabi baʼzi islomiy mazhablarda gunohkorlar moʻmin va [[kofir]]lardan tashqari uchinchi guruh odamlar sifatida taʼriflanadi. Baʼzi mazhablarda gunoh sanalgan amallar, baʼzilarida [[kufr]] sanalishi mumkin. Islomda katta gunohlar ( ''kaboir'' ) din nuqtai nazaridan katta va asosiy, nomaqbul ~~x<nowiki/>~~[[Xulq\|~~atti~~hatti]] -harakatlarga berilgan nomdir. [[Qurʼon\|Qurʼoni karimning]] ''katta gunoh'' istilohi zikr qilingan [[oyat]]laridan ikkitasi [[Niso surasi\|Niso]] surasining 31- [[Shoʻro surasi\|oyati]] (4/31) va Sho‘ro surasining 37-oyatidir (42/37). Katta gunohlardan tashqari, kichik gunohlar atamasi ham mavjud. Kichkina gunohlar qiluvchilar ham gunohkor hisoblanadilar. == ~~'''~~Katta gunohlar~~'''~~ == Katta gunohlar turli [[oyat]] va [[hadis]]larga koʻra belgilanadi. Turli odamlar 7 dan boshlab 60-70 gacha boʻlgan katta gunohlar roʻyxatini tuzdilar va bu roʻyxatlar bir-biridan farq qiladi. Katta gunoh sanaladigan amallardan baʼzilari quyidagilardir: * shirk keltirish , * Birovni nohaq oʻldirish * oʻz joniga qasd qilish, * [[urush]]dan qochish, * [[Zino ]], * [[Magiya\|jodugarlik]] , * Yolgʻon va tuxmat * Choʻchqa goʻshti va shunga oʻxshash [[~~Haram~~Harom\|harom]] narsalarni yeyish, * [[Alkogolli ichimliklar\|ichish]] , * qimor oʻyinlari , * [[Pora\|pora olish]] , * Foiz pulini yeyish * isrof qilmoq , * ishonchga xiyonat qilish, * [[Odam]]larni mazax qilish ''( ~~g'iybat~~gʻiybat qilish)'' , * Qosh-koʻz belgilari bilan odamlarni masxara qilish.<ref>{{Veb manbasi\|url=http://fikih.ihya.org/islam-fikhi/buyuk-gunahlar.html\|sarlavha=Arşivlenmiş kopya\|kirish sanasi=15 Mayıs 2013\|arxivurl=https://web.archive.org/web/20130604234318/http://fikih.ihya.org/islam-fikhi/buyuk-gunahlar.html\|arxivsana=4 Haziran 2013}}</ref> == ~~'''~~Fosiqning hukmi~~'''~~ == Katta gunoh qilgan kishining ahvoli islom ilmlarining muhim mavzularidandir. Bu borada turli diniy oqimlar turlicha fikr bildirgan. '''[[Shariat]] qonunlarida''' ayrim jinoyatlar uchun jazo va tazir jazolari mavjud boʻlib, ularning taʼrifi va qoʻllanilishi qozi ixtiyoridadir. Katta gunoh hisoblangan qilmish jazosini talab qilmasa, bu qilmishlarga javoban miqdori va qoʻllanilishi qozi ixtiyoriga bogʻliq boʻlgan taʼzir jazolari qoʻllanilishi mumkin. Bu jazolar tanbeh berish, koʻrsatuvni rad etish, tayoq otish, qamoq va oʻlim jazosidan iborat. Jumladan, [[Namoz\|namoz o‘qimay]] gunohga qo‘l urgan kishi tavba qilishga daʼvat qilinadi va qamoqqa tashlanadi. Agar buni rad etsa, oʻldiriladi.<ref>{{Veb manbasi\|url=http://www.ismailaga.info/yazi/2012/03/30/dinde-zorlama-yoktur-ne-demektir-islamda-zorlama-yok-mudur/\|sarlavha=Arşivlenmiş kopya\|kirish sanasi=20 Haziran 2013\|arxivurl=https://web.archive.org/web/20120409021427/http://www.ismailaga.info/yazi/2012/03/30/dinde-zorlama-yoktur-ne-demektir-islamda-zorlama-yok-mudur/\|arxivsana=9 Nisan 2012}}</ref><ref>Necati Yeniel, Hüseyin Kayapınar, [[Sünen-i Ebu Davud]] Terceme ve şerhi c. 2, s. 112</ref><ref>{{Veb manbasi\|url=http://www.fetvameclisi.com/fetva-namaz-kilmayanin-cezasi-21734.html\|sarlavha=Arşivlenmiş kopya\|kirish sanasi=20 Haziran 2013\|arxivurl=https://web.archive.org/web/20130226072809/http://www.fetvameclisi.com/fetva-namaz-kilmayanin-cezasi-21734.html\|arxivsana=26 Şubat 2013}}</ref> [[Alkogolli ichimliklar\|Spirtli ichimliklarni isteʼmol]] qiluvchilar uchun baʼzi [[Mazhab\|fiqh mazhablari]] tomonidan toʻxtatuvchi jazolar nazarda tutilgan. '''Murtadlik''' ; [[Mazhab\|Fiqhiy mazhablar]] uchrashadigan umumiy nuqtaga koʻra, katta gunohlardan biri boʻlgan va eng katta gunoh sanalgan ''" [[shirk]] "'' keltirish [[kufr]]dir va shuning uchun bu [[gunoh]]ni qilganlar [[din]]<nowiki/>dan chiqadilar, yaʼni. [[Kofir]] boʻladilar. Bundan tashqari, diniy tushunchalar, Alloh, Paygʻambarlar, [[Kaʼba\|Kaʼba]] haqidagi hazil, tanqid va karikatura kabi hodisalar hurmatsizlik va dindan qaytish sifatida qabul qilinadi. Shariat va salafiy oqimlar ushbu tushunchaning hozirgi vakillari va amaliyotchilari sifatida mavjud/ == Shuningdek qarang: == * Katta gunohkorning ahvoli * [[~~Haram~~Harom\|harom]] * Halol * [[Shariat]] {{== Manbalar}} == {{manbalar}} [[Turkum:Islom]]

Islomda katta gunohlar: Versiyalar orasidagi farq