UEFA Yevropa Ligasi: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq |
k Umumiy tarix |
||
Qator 61:
{{!}}-
}}
|}
UEFA Yevropa ligasi ( inglizcha UEFA Yevropa ligasi ) — klublar oʻrtasida har yili oʻtkaziladigan xalqaro futbol turniri , 1971 yilda UEFA kubogi ( inglizcha UEFA kubogi ) nomi ostida tashkil etilgan . Bu UEFA (Yevropa futbol assotsiatsiyalari ittifoqi) futbol klublari uchun Chempionlar ligasidan keyin ikkinchi muhim turnir hisoblanadi . UEFA reytingiga ko'ra, milliy chempionat mavsumi yakunida turnir jadvalida ma'lum o'rinlarni egallagan klublar Yevropa Ligasi qur'a tashlash marosimida ishtirok etadi., shuningdek, mamlakat kubogi g‘oliblari, agar ular milliy chempionat yakunlariga ko‘ra Chempionlar ligasida ishtirok etish huquqini qo‘lga kiritmagan bo‘lsalar (2015/16 yilgi mavsumdan boshlab, mamlakat kubogi finalchisi Yevropa chempionatiga chiqish huquqiga ega emas) Liga (kubok orqali) har qanday sharoitda, hatto kubok g'olibi milliy chempionat natijalariga ko'ra Chempionlar ligasida ishtirok etish huquqini qo'lga kiritgan taqdirda ham ).
1971/72 yilgi mavsumda birinchi qura tashlangan paytdan boshlab 2008/09 yilgi mavsumgacha turnir UEFA kubogi ( Eng. UEFA kubogi ) deb nomlangan. 1998/99 yilgi mavsumga qadar milliy kubokni qo'lga kiritgan klublar ushbu turnirda qatnashmagan, chunki o'sha paytda UEFA Chempionlar Ligasidan keyin ikkinchi muhim deb hisoblangan UEFA Kubok egalari kubogi bo'lgan , ammo natijada UEFA kubogi va UEFA kubogi g'oliblari kubogi qo'shilishi natijasida eski nomi - UEFA kubogi bo'lgan yagona turnir paydo bo'ldi . 2009/10 yilgi mavsumdan boshlab Chempionlar ligasiga o'xshab turnir formatini o'zgartirgan ''holda UEFA Yevropa Ligasi'' deb nomlanadi .
UEFA kubogining o'tmishdoshi yarmarka kubogi hisoblanadi , ammo UEFA ushbu turnirni rasman tan olmaydi va shuning uchun ushbu turnirdagi g'alabalar UEFA kubogidagi g'alabalar sifatida tan olinmaydi . Bunga yorqin misol sifatida Lids Yunaytedni keltirish mumkin, u ikki karra Yarmarkalar kubogi g'olibi bo'lgan, lekin UEFA tomonidan evrokuboklarni yutgan klub sifatida tan olinmagan.
2004/05 yilgi mavsumdan boshlab turnirga pley-off bosqichidan oldin guruh bosqichi qo'shildi. 2009 yildan boshlab yevrokuboklarning rebrendingi natijasida UEFA kubogi Intertoto kubogi bilan birlashtirildi , qura tashlashni boshlaydigan Intertoto kubogi jamoalarining qo'shilishi natijasida musobaqa formati kengaytirildi. to'rtta saralash bosqichidan. Evropa ligasi g'olibi keyingi mavsumda UEFA Superkubogi va Chempionlar ligasida ishtirok etish huquqiga ega .
Turnirning birinchi g'olibi Londonning " Tottenxem" klubi bo'lib, u 1972 yilda Angliyaning boshqa bir klubi " Vulverxempton" ni ikki o'yinda umumiy 3:2 hisobida mag'lub etgan . Hammasi bo'lib 26 ta turli klublar ushbu turnir g'olibi unvonini qo'lga kiritgan bo'lsa, ulardan 11 tasi bir necha marta g'alaba qozongan. Ispaniyaning " Sevilya "si turnirdagi g'alabalar soni bo'yicha rekordchi bo'lib, 6 marta g'alaba qozongan (bironta ham o'zi ishtirok etgan finalda mag'lub bo'lmagan): 2006 , 2007 va 2014 , 2015 , 2016 , 2020 yillarda.yillar. Ispaniya klublari turnirda eng ko'p g'alaba qozonish bo'yicha rekordchi - 13 marta . Ispaniyaning “ Atletiko Madrid ” futbol klubi , Angliyaning “ Liverpul ”, shuningdek, Italiyaning “ Yuventus ” va “ Internasionale ” klublari ushbu turnirda 3 martadan g'alaba qozonishgan. Fransiyaning “ Olimpik Marsel ” klubi va Portugaliyaning “Benfika” klublari final o‘yinlarida boshqa klublarga qaraganda tez-tez mag‘lub bo‘lishdi – 3 marta, qolgan oltita klub esa final o‘yinida 2 marta mag‘lub bo‘lishdi: “ Atletik Bilbao ” , “ Espanyol ” , “Arsenal” , “Borussiya Myonxengladbax ”, “ Borussiya Dortmund ” va"Xalqaro ".
Turnirning amaldagi g'olibi Germaniyaning " Ayntraxt Frankfurt " klubi hisoblanadi .
== Tarix ==
=== Eski tarix ===
''Asosiy maqola: Yarmarkalar kubogi''
UEFA kubogining salafi 1955 yil 18 aprelda tashkil etilgan Fairs Cup hisoblanadi . Turnir 1955 yildan 1971 yilgacha o'tkazilgan. Ushbu turnirni yaratish g'oyasi Ottorino Barrasi va Stenli Rouz bilan birga Ernst Tommenga tegishli . Birinchi qur’ada “ ''Bir shahar – bir jamoa'' ” tamoyili qo‘llanildi. Unda Barselona , Bazel , Birmingem , Kopengagen , Frankfurt , Lozanna , Leyptsig , London , Milan va Zagreb jamoalari ishtirok etdi . Birinchi qur'a 1955 yildan 1958 yilgacha uch yil davom etdi, chunki o'yinlar yarmarkalarda o'tkazildi . 1955/58 yilgi Fairs Cup musobaqasida 10 ta jamoa qatnashgan , ular orasida 23 ta o'yin o'tkazilgan . "Barselona" jamoasi ushbu kubokning birinchi g'olibi bo'lib, finalda London jamoasini ikkita o'yindan so'ng umumiy 8:2 hisobida mag'lub etdi.
Yarmarkalar kubogining 1958/60 yilgi mavsumining ikkinchi nashrida tashkilotchilar faqat professional klublardan foydalanishga qaror qilishdi va jamoalar hali ham yarmarkalar o'tkaziladigan shaharlar vakili bo'lishlari kerak edi . Jamoalar soni 16 taga ko'paydi, shundan so'ng turnir har yili o'tkazila boshlandi. 1962 yilga kelib ishtirokchilar soni 32 taga ko'paydi , 1968/69 yilgi mavsumda esa qura tashlashda 64 ta jamoa qatnashdi . Dastlab Fairs Cup musobaqasida Yevropaning janubidagi jamoalar ustunlik qilishdi. « Barselona » 3 marta, « Valensiya » 2 marta g'alaba qozongan. 1968 yilda Lids YunaytedShimoliy Yevropadan kubokni qo'lga kiritgan birinchi klub bo'ldi, shundan so'ng ingliz jamoalari besh yil davomida Yarmarkalar kubogini qo'lga kiritdi . Ushbu turnir Yevropa futbol arenasida shunday ahamiyat kasb etdiki, u oxir-oqibat UEFA tomonidan qabul qilindi va keyingi mavsumda u ''UEFA kubogi'' degan yangi nom ostida o'tkazildi . UEFA yarmarka kubogini rasman tan olmaydi, chunki turnir ularning homiyligida o'tkazilmagan.
=== 1972 yildan 2009 yilgacha ===
1971/72 yilgi mavsumda birinchi UEFA kubogi o'tkazildi. Londonning " Tottenxem" klubi ikki uchrashuvda "Vulverxempton" ni 3:2 hisobida mag'lub etib , turnir g'olibiga aylandi Turnir o'z nomini o'zgartirdi, chunki bundan buyon u UEFA shafeligida o'tkazilib, yarmarkalar bilan bog'liq emas edi. 70-yillarda Germaniya , Gollandiya , Belgiya va Shvetsiya klublari ushbu turnirda ingliz jamoalari bilan muvaffaqiyatli kurashgan. 1968 yildan 1984 yilgacha Italiyaning faqat bitta klubi, Turinning " Yuventus" jamoasi", shimoldan klublarning gegemonligini buzishga muvaffaq bo'ldi, UEFA kubogi 1976/77 mavsumida g'alaba qozondi .
"Real Madrid " ning 1985 va 1986 yillardagi ketma-ket ikki g'alabasidan so'ng Italiya klublari birinchi o'ringa chiqdi . " Napoli "ning 1989 yildagi g'alabasi Italiya jamoalari uchun 11 mavsum davomida UEFA kubogida sakkiz g'alaba va yana oltita finalning boshlanishi bo'ldi, "Internasionale" uch marta kubokni qo'lga kiritdi , ammo 1999 yildan keyin Italiya vakillari hech qachon finalga chiqa olmadilar. 2000 yilda " Galatasaroy " g'alaba qozondi va Evropa arenasida g'alaba qozongan birinchi turk klubi bo'ldi . Turnirning dastlabki 25 yilida, 1964 va 1965 yillar bundan mustasno, g'olib ikkita o'yin natijasiga ko'ra aniqlandi, bittadan har bir ishtirokchi klubning stadionida, lekin 1998 yilda neytral maydonda bitta o'yinli final o'tkazildi. tanishtirdi. "Internasionale " Parijdagi Parc des Princes stadionida " Latsio " ni mag'lub etdi . Turnirda eng ko'p g'alaba qozonish bo'yicha " Yuventus" , "Internasionale" va "Liverpul" uch marta g'alaba qozongan .
1999/00 yilgi mavsumdan boshlab , UEFA kubogi sohiblari kubogi bekor qilinganligi sababli, milliy kubok g'oliblari ham UEFA kubogida ishtirok etishdi. Bundan tashqari, UEFA Chempionlar ligasining uchinchi saralash bosqichida muvaffaqiyatsizlikka uchragan klublar va o'z guruhlarida uchinchi o'rinni egallagan klublar UEFA kubogiga kira boshladilar (bundan tashqari, 1994/95-1996/97 yilgi mavsumlarda chempionlar UEFA koeffitsientlari jadvalida milliy futbol assotsiatsiyalari 25-48- o'rinlarni egallagan mamlakatlar (milliy futbol assotsiatsiyalari) Chempionlar ligasida o'ynamagan, lekin UEFA kubogiga yo'l olgan). 2004/05 yilgi mavsumda UEFA kubogida 40 ta klub uchun guruh bosqichi paydo bo'ldi, ularning har biri ushbu bosqichda to'rttadan o'yin o'tkazdi.
Xuddi shu mavsumda to'rtta jamoa UEFA kubogini, shuningdek, ichki liga va mamlakat kubogini qo'lga kiritdi, ular 1982 yilda Gyoteburg [ , Galatasaroy 2000 yil , Portu 2003 va 2011 va TsSKA Moskva 2005 yil . Bu yutuq trebl deb ataladi va Galatasaroy UEFA Superkubogini ham qo'lga kiritdi . Bundan tashqari, "Tottenxem " , "Borussiya" Myonxengladbax [ , Goteborg (ikki marta) ,Ayaks [ , Galatasaray va Feyenoord g'alabali kampaniyada birorta hammag'lubiyatsiz kubokni qo'lga kiritgan jamoalardir. " Espanyol" finalga mag'lubiyatsiz etib kelgan, ammo finalda mag'lub bo'lgan yagona finalchi. Gothenburg [ 1980 va 1987 yillar oralig'ida ketma-ket 25 ta UEFA kubogi o'yinida bitta mag'lubiyatsiz o'ynadi
'''Logotiplar'''
== Kubok ==
Kubok 15 kilogramm og'irlikdagi kumush kosadir. Marmar asosdagi asl qadah Milandagi Bertoni ustaxonasida 1972 yil finali uchun tayyorlangan . Uning tutqichlari yo'q, bu kubokni oddiy va oqlangan ko'rinishga olib keladi. Poydevorda to'p uchun kurashayotgan o'yinchilarning figuralari nafaqat dekorativ funktsiyaga ega, balki tuzilishga barqarorlik beradi - yelkalarida UEFA emblemasi tushirilgan sakkiz burchakli kubok .
Qizig'i shundaki, UEFA kubogi idishining o'zi muhrlanmagan va shuning uchun unga suyuqlik quyishning iloji yo'q, shuning uchun ushbu musobaqada g'olib bo'lgan jamoa o'yinchilari an'anaviy ravishda yutib olingan kubokdan shampan ichish imkoniyatidan mahrum.
UEFA Yevropa ligasi kubogi musobaqa kubogi hisoblanadi. Musobaqa UEFA qoidalariga muvofiq isloh qilinishidan oldin, turnir g'olibi ketma-ket uchta turnir g'alabasidan so'ng yoki ketma-ket qo'lga kiritilganidan qat'i nazar, beshinchi g'alabadan keyin asl kubokni oldi. G'alabalar sikli kubokni abadiy saqlashga avvalgi topshirilgan paytdan boshlab hisoblangan. Shundan so'ng, yangi tsikl boshlandi. Hozircha bu talablarni faqat Ispaniyaning “Sevilya” si bajara oldi, 2016-yil 19-may kuni ketma-ket uchinchi finalda g‘alaba qozondi. UEFA Yevropa Ligasida g‘olib chiqqan va yuqorida sanab o‘tilgan mezonlarga javob bera olmagan klub kubokni keyingi mavsum uchun saqlab qolish huquqiga ega bo‘lib, keyingi finalga ikki oy qolganda uni UEFAga qaytarishi kerak edi. Shuningdek, turnir g'olibiga kubokning 4:5 o'lchamidagi asl nusxadagi nusxasi topshirildi. . 2009/10 yilgi mavsumdan kuchga kirgan yangi qoidalarga ko'ra, kubok UEFAda abadiy saqlanadi, har bir g'olibga kubokning to'liq hajmdagi nusxasi beriladi. Turnirda ketma-ket uch mavsum g'olib chiqqan yoki atigi beshta g'alaba qozongan klub xizmatlarini e'tirof etishda alohida ta'kidlanadi, avvalgi amaldagi qoidalardan farqli o'laroq, asl kubok klubga qoldirilmaydi .
== Madhiya ==
2009 yilning martidan mayigacha ''UEFA Yevropa ligasi madhiyasi'' Parij operasida bastakor Yoxan Tsvayg boshchiligida yozilgan . Yangilangan turnir uchun ushbu kompozitsiya birinchi marta ''Grimaldi Forumida'' 2009 yil 28 avgustda , guruh bosqichi qura tashlash marosimidan oldin rasmiy ravishda taqdim etilgan.
Madhiya stadionda UEFA Yevropa ligasining har bir oʻyinidan oldin, shuningdek, Yevropa ligasi oʻyinlarining har bir telekoʻrsatuvi oldidan turnir ochilishining musiqiy elementi sifatida yangraydi.
Yoxan Tsvaygning o'zi ham uning madhiyasi jahon miqyosida tan olinishi nuqtai nazaridan UEFA Chempionlar ligasi madhiyasi kabi muvaffaqiyatga erishishiga umid qiladi .
Turnir kompetensiyasining rebrendingi munosabati bilan Berlinda Mixael Kadelbax tomonidan yozilgan yangi madhiya 2015-2016 yilgi mavsumdan beri qo'llanilmoqda.
== Format ==
=== Malaka ===
''Shuningdek qarang: UEFA koeffitsientlari jadvali''
Musobaqa uchun saralash UEFA koeffitsientlari jadvaliga asoslanadi , yuqori bosqichlar reytingda muvaffaqiyatliroq bo'lgan mamlakatlar jamoalariga beriladi. Biroq, aslida, har bir assotsiatsiyada 2009-2015 yilgi mavsumda to'rtta vakili bo'lgan 7-9-o'rindagi davlatlar, 52-53-o'rinlar, ikkita klubni maydonga tushirgan davlatlar bundan mustasno, uchta klubdan iborat standart saralash jamoalari mavjud. Bu Lixtenshteyn bilan birga reytingni yopadi (54-o'rin).bir klubga delegatlar. UEFA koeffitsientlari jadvalida 1-3 oʻringa ega boʻlgan assotsiatsiyalardan birining vakilligi 4 ta jamoaga koʻtarilishi mumkin, agar bu assotsiatsiya vakili boʻlgan oʻtgan mavsumdagi Yevrokuboklar gʻoliblari ham Chempionlar ligasiga kirsa , lekin yevrokuboklarga yoʻllanmani qoʻllab-quvvatlamaydi. ushbu assotsiatsiyaning milliy musobaqalari, buning natijasida ushbu assotsiatsiya chempionatining 4-jamoasi UEFA Chempionlar Ligasidan UEFA Yevropa Ligasi guruh bosqichiga chiqdi (lekin eng yaxshi 4 davlat uchun umumiy kvota 7 tadan oshmasligi kerak). jamoalar, Fair Play reytingi bo'yicha tanlangan jamoalarni hisobga olmaganda). Qoidaga ko‘ra, UEFA Yevropa ligasi yo‘llanmalarini UEFA Chempionlar ligasiga yo‘llanma olgan jamoalardan keyin ichki chempionatda joy olgan klublar oladi., va mamlakat kubogi sovrindorlari. Ayrim mamlakatlarda milliy liga kubogi g'oliblari Yevropa ligasiga yo'llanma oladi , masalan, Angliya va Frantsiya .
2014/2015-yilgi mavsum boshlangunga qadar turnirning amaldagi g‘olibi, agar mavsum yakunida milliy chempionat yoki kubokda ishtirok eta olmasa, keyingi qur’aga yo‘llanma olish huquqiga ega edi.
Jamoalardan biri bir vaqtning o'zida ikkita turnirda ishtirok etish huquqiga ega bo'lishi mumkin - UEFA Chempionlar Ligasi va UEFA Evropa Ligasi, masalan, klub ichki chempionatda " oltin dubl "ni qo'lga kiritganida. Bunday hollarda UEFA Chempionlar Ligasida ishtirok etishga ustuvor ahamiyat beriladi. Agar klub milliy chempionat va kubokni qo'lga kiritgan bo'lsa, 2014/2015 yilgi mavsumgacha mamlakat kubogining ikkinchi finalchisi UEFA Evropa ligasiga "yo'llanma" oldi va bu holda 2015/2016 yilgi mavsumdan boshlab. , UEFA Evropa ligasidagi barcha o'rinlar UEFA Chempionlar ligasiga yo'llanma olgan jamoalar ortidan ichki chempionatda o'rinlarni egallagan jamoalar o'rtasida taqsimlanadi .
2015/2016-yilgi mavsumgacha UEFA Yevropa ligasiga yana uchta “chipta” halol o‘yin reytingida yetakchi bo‘lgan milliy assotsiatsiyalarga beriladi.. Uchta assotsiatsiya, agar ularning reytingi kamida 8 ball bo‘lsa, avtomatik tarzda qur’a o‘yinlariga joy oladi. Reyting mezonlari: hujumkor futbolga sodiqlik, raqib va hakamlarga hurmat, tomoshabinlar va jamoa vakillarining xatti-harakatlari, shuningdek, sariq va qizil kartochkalar soni. qabul qildi. Milliy assotsiatsiya milliy Fair Play reytingida eng yuqori o'rinni egallagan klubga "vaucher" beradi. Agar “Fair Play” milliy reytingida yevrokuboklarga yo‘llanmani qo‘lga kiritgan klub yetakchi bo‘lsa, yevrokuboklar zonasiga kirmagan keyingi klub “chipta” oladi. Ushbu amaliyot boshlanishida milliy assotsiatsiya jamoasi – “Fair Play” reytingi g‘olibi milliy chempionat jadvali asosida tanlab olindi:
Oxirgi paytlarda UEFA Chempionlar ligasining 3-saralash bosqichi va pley-off bosqichida muvaffaqiyatsizlikka uchragan , shuningdek, o'z guruhlarida uchinchi o'rinni egallagan klublar turli bosqichlarda UEFA Yevropa ligasiga qo'shilishadi.
=== Tarixiy formatlar ===
Turnir an'anaviy tarzda pley-off tizimida o'tkazildi . Barcha turlar ikkita o‘yin, jumladan, final natijalariga ko‘ra o‘tkazildi. 1997/98 yilgi mavsumdan boshlab bir o'yindan iborat final neytral maydonda o'tkazildi.
2004/05 yilgi mavsumga qadar turnir bir saralash bosqichi va bir qator pley-off o'yinlaridan iborat edi. UEFA Chempionlar ligasining uchinchi saralash bosqichida mag'lub bo'lgan 16 ta jamoa UEFA kubogining birinchi bosqichiga yo'l oldi, keyinroq esa UEFA Chempionlar ligasi guruh bosqichida uchinchi o'rinni egallagan jamoalar turnirga qo'shildi.
2004/05 yilgi mavsumdan boshlab turnir iyul va avgust oylarida o'tkazilgan ikkita saralash bosqichi bilan boshlandi. UEFA koeffitsientlari jadvalida 18-o'rindan past bo'lgan milliy assotsiatsiyalar klublari birinchi saralash bosqichiga kirishdi, keyin esa 9-18-o'rinlarni egallagan mamlakatlar klublari ikkinchi saralash bosqichiga qo'shildi. Bundan tashqari, birinchi saralash bosqichida uchta o'rin Fair Play reytingi g'oliblariga, ikkinchi saralash bosqichida esa o'n bir o'rin Intertoto kubogining uchinchi bosqichi g'oliblariga ajratildi .
Birinchi bosqichda o‘ynagan 1-o‘rindan 13-o‘ringacha bo‘lgan mamlakatlar jamoalari safiga saralash bosqichlari g‘oliblari qo‘shildi. Bundan tashqari, UEFA Chempionlar Ligasining uchinchi saralash bosqichida mag'lub bo'lgan klublar va UEFA Chempionlar Ligasiga yo'llanma olmasa, amaldagi UEFA kubogi sohibi ham ushbu bosqichga qo'shildi. Birinchi bosqichda jami 80 ta jamoa ishtirok etdi.
Birinchi bosqichdan so‘ng 40 nafar g‘oliblar beshta jamoadan iborat sakkizta guruhga bo‘lingan. UEFA Chempionlar ligasidan farqli o'laroq, UEFA kubogi guruh bosqichida klublar har bir raqib bilan bittadan o'yin o'tkazishdi, har bir klub ikkita uy o'yinini va ikkita mehmonda o'yin o'tkazishdi. Sakkizta guruhning har birida eng yaxshi uchta o‘rinni egallagan jamoalar, shuningdek, UEFA Chempionlar Ligasi guruh bosqichida uchinchi o‘rinni egallagan sakkizta jamoa pley-off bosqichiga yo‘llanma oldi. Shundan so‘ng 1/16 finalda 32 ta klub o‘ynadi, unda har bir tur g‘olibi ikkita o‘yin natijasiga ko‘ra aniqlandi va final may oyida chorshanba kuni UEFA Chempionlar ligasi finalidan roppa-rosa bir hafta oldin bo‘lib o‘tdi. sodir bo'ldi.
=== Joriy format ===
2009/10 yilgi mavsumdan boshlab turnirni kengaytirish maqsadida turnir ''UEFA Yevropa Ligasi'' deb o'zgartirildi . UEFA Evropa ligasi o'yinlari Chempionlar ligasi o'yinlari haftalarida payshanba kunlari, Chempionlar ligasida esa o'yindan tashqari haftalarda chorshanba va payshanba kunlari o'tkaziladi. O'yin o'tkaziladigan joyga qarab, Evropa vaqti bilan 19:00 yoki 21:05 da boshlanadi. O'yin formati:
* Guruh bosqichida to‘rtta jamoadan iborat 12 ta guruh o‘ynaydi. Har bir klub o'z uyida va safarda uchtadan o'yin o'tkazadi va birinchi va ikkinchi o'rin egalari 1/16 finalga yo'l oladi.
* UEFA Chempionlar ligasining 4-saralash bosqichidan (pley-off) o'ta olmagan o'nta jamoa to'g'ridan-to'g'ri Yevropa Ligasi guruh bosqichiga yo'l oladi. Bundan tashqari, 2012/13 yilgi mavsumdan boshlab UEFA reytingiga ko'ra kuchli 6 ta assotsiatsiyaning mamlakat kubogi g'oliblari guruh bosqichidan boshlanadi, 2015/16 yilgi mavsumdan esa o'n ikkita, to'rtta jamoa, har biridan bittadan. birinchi bo'lib o'z milliy chempionati orqali Evropa ligasiga yo'llanma olgan eng yaxshi to'rtta assotsiatsiya.
* Guruh bosqichidan oldin to'rtta saralash bosqichi o'tkaziladi, ularning har birida boshlang'ich jamoalar soni 2009 yildan beri o'zgargan, UEFAning keyingi uch yillik tsikl uchun turnir reglamentiga ko'ra, 2012 va 2015 yillarda ikki marta. 4-saralash bosqichi (pley-off) UEFA Chempionlar ligasining 3-saralash bosqichidan o'ta olmagan 15 jamoani qo'shib oldi.
* 2015/16 yilgi mavsumdan boshlab pley-off bosqichining 22 nafar g'olibi guruh bosqichiga yo'l oladi.
* 16-raund 12 guruhdan eng yaxshi ikki jamoaga, shuningdek, UEFA Chempionlar Ligasi guruhlarida uchinchi o‘rinni egallagan sakkizta klubga yo‘l oladi. 1/8 finalga eng kuchli 16 ta jamoa yo‘l oladi, shundan so‘ng chorak final va yarim final o‘yinlari o‘tkaziladi.
* Final chorshanba kuni CET vaqti bilan 20:45 da neytral stadionda o'tkaziladigan bitta jangdan iborat.
2019/20 va 2020/21 yilgi mavsumlarda bir qator bosqichlarda koronavirus pandemiyasi bilan bog‘liq vaziyat tufayli g‘olib bitta o‘yin (1/8 finalning 2 ta o‘yini, chorak final) natijalariga ko‘ra aniqlandi. va 2019/20 mavsumida yarim final va 2020 yilgi mavsumda saralash /21 ).
=== 2021 yildan ===
Yangi turnir - Konferentsiya ligasi joriy etilishi munosabati bilan guruh bosqichidagi jamoalar soni 32 taga qisqartiriladi. Guruhdan saralash sxemasi o'zgarmoqda: guruh turnirlari g'oliblari 1/1-ga o'tadi. 8 ta final, ularning o'yinlari mart oyida bo'lib o'tadi. Guruhda ikkinchi va uchinchi o‘rinni egallagan jamoalar, mos ravishda, fevral oyida Yevropa Ligasi va Konferentsiya Ligasining dastlabki pley-off bosqichida o‘ynaydi: 1/8 finalga chiqish uchun Chempionlar ligasi guruhlarida uchinchi o‘rinni egallagan jamoalar bilan ikkinchi o‘rinni egallagan jamoalar. Evropa ligasi, Konferentsiya ligasida ikkinchi o'rinni egallagan jamoalar bilan uchinchi o'rinni egallagan jamoalar - Konferentsiya ligasining 1/8 finaliga chiqqani uchun.
UEFA Ijroiya qo'mitasi 2009 yil sentyabr oyida UEFA Yevropa Ligasi uchun qo'shimcha hakamlik qoidalarini qabul qildi. Qoidalarga ko'ra, o'yinlarda jami olti nafar hakam bo'lishi kerak: bir hakam, ikkita yordamchi, teginish chizig'ida to'rtinchi hakam va ikkita qo'shimcha yordamchi (har bir gol yonida bittadan).
== Mukofot puli ==
UEFA Chempionlar ligasida bo'lgani kabi , klublar o'yinlarni translyatsiya qilish narxiga bog'liq bo'lgan ishtirok va natijaga qarab belgilangan mukofot to'lovlarini oladi .
2020/21 yilgi mavsum uchun Yevropa Ligasi ishtirokchilari quyidagi pul mukofotlarini olishdi :
* Dastlabki bosqichda ishtirok etish: 220 000 €
* 1-saralash bosqichidagi ishtiroki: €240 000
* 2-saralash bosqichidagi ishtiroki: €260 000
* 3-saralash bosqichidagi ishtiroki: €280 000
* 4-saralash bosqichidagi ishtiroki: €300 000 (faqat o'tkazib yuborilgan klublar uchun)
* Guruh bosqichidagi ishtiroki: 2 920 000 yevro
* Guruhdagi g‘alaba: 570 000 evro
* Guruh raundida durang: €190 000
* Guruhdagi birinchi o'rin: 1 000 000 €
* Guruhdagi ikkinchi o'rin: 500 000 evro
* 1/8 final: 500 000 evro
* 1/8 final: 1 100 000 yevro
* 1/4 final: 1 500 000 yevro
* 1/2 final: 2 400 000 yevro
* Finalchi: 4 500 000 evro
* G'olib: 8 500 000 evro
== Homiylar ==
Yevropa Ligasiga beshta transmilliy kompaniya homiylik qiladi, turnirning hozirgi homiylari:
* FedEx (asosiy homiy)
* Korxona Rent-A-Car
* Hankook shinalari
* Amstel
* UniCredit
Adidas ikkinchi darajali homiy bo'lib, rasmiy to'plarni, shuningdek, UEFA homiyligidagi barcha boshqa musobaqalarni yetkazib beradi . FIFA o'yinlarni ishlab chiqish kompaniyasi Electronic Arts ham kompyuter o'yinlarining rasmiy noshiri sifatida ikkinchi darajali homiy hisoblanadi.
Klublarning futbol formalarida reklama ham bo'lishi mumkin, ammo forma ishlab chiqaruvchisi logotipini hisobga olmaganda, faqat bitta homiyning suratiga ruxsat beriladi. Agar klublar homiyning tegishli toifasi cheklangan mamlakatda o'yin o'tkazsa (masalan, Frantsiyada alkogolli ichimliklar ishlab chiqaruvchi homiylarning reklamasi va qimor o'yinlari taqiqlangan ), klublar o'zlarining futbolkalaridan ushbu logotipni olib tashlashlari kerak.
== Translyatsiya ==
UEFA Evropa Ligasi nafaqat Evropada, balki butun dunyoda katta televizion tomoshabinlarni jalb qiladi. 2009-yil mayiga qadar (turnirni qayta tashkil etish) televideniyeda oʻyinlarni koʻrsatish huquqi futbol klublari orqali tarqatildi, bu esa butunlay boshqa teleradiokompaniyalarga translyatsiya qilish imkonini berdi . Yarim final va finalni faqat Yevropa radioeshittirishlar ittifoqiga aʼzo kanallar koʻrsatdi (masalan, EBU, Rossiyada buni faqat Birinchi kanal va VGTRK xolding amalga oshirishi mumkin edi ) . 2009/2010 yilgi nashrdan boshlab tarqatish tizimi Chempionlar ligasiga o'xshash markazlashtirilgan (guruh bosqichidan boshlab) bo'ldi .
== Statistika ==
Turnirning dastlabki 25 yilida g‘olib har bir ishtirokchi klubning stadionida bittadan o‘tkazilgan ikkita o‘yin natijasiga ko‘ra aniqlangan. Birinchi final 1972 yilda bo'lib o'tgan bo'lib , ikkita o'yin natijasiga ko'ra Londonning " Tottenxem" jamoasi Angliyaning boshqa bir klubi " Vulverxempton Uonderers "ni umumiy 3:2 hisobida mag'lub etib, g'olib bo'lgan edi. Birinchi o'yinda "Vulverxempton" o'z uyida 1:2 hisobida mag'lub bo'ldi, ikkinchi o'yinda esa jamoalar 1:1 hisobida durang o'ynadi .
1998 yilda neytral maydonda bitta o'yindan iborat final joriy etildi. Final uchun stadion UEFA komissiyasi tomonidan oldindan tanlanadi , u barcha zarur talablarga javob berishi kerak. Bir o'yinli final tarixida ikkita holatda mezbon klub finalga chiqdi: 2002 yilda "Feyenoord " Rotterdamdagi " Feyenoord" stadionida Dortmundning "Borussiya" sini mag'lub etdi va 2005 yilda " Sporting" Lissabonning " Xose Alvalade " stadionida TsSKAga mag'lub bo'ldi . Lissabonda . _
Oxirgi UEFA kubogi nomi Yevropa ligasi deb oʻzgartirilishidan oldin gʻolib boʻlgan Donetskning “ Shaxtyor ” jamoasi 2009 -yil 20-may kuni Istanbuldagi “ Shukru Saracoglu ” stadionida “ Verder ”ni 2:1 hisobida magʻlub etgandi .
2010 -yilda Gamburg Arenada bo'lib o'tgan finalda Angliyaning " Fulxem" klubini qo'shimcha bo'limdan so'ng 2:1 hisobida mag'lub etgan "Atletiko Madrid" UEFA Yevropa Ligasining birinchi marta g'olibi bo'ldi .
== G'oliblar ==
=== Klublar bo'yicha ===
{| class="wikitable sortable"
|+
!Klub
!Finalda g'alaba qozonadi
!Finalda mag'lubiyat
!G'alabalar yillari
!Mag'lubiyat yillari
|-
|" Sevilya "
|6
|0
|2006 , 2007 , 2014 , 2015 , 2016 , 2020
|
|-
|" Internasionale " ( Milan )
|3
|2
|1991 , 1994 , 1998 yillar
|1997 , 2020
|-
|"Yuventus" ( Turin ) _
|3
|bitta
|1977 , 1990 , 1993 yillar
|1995 yil
|-
|" Liverpul "
|3
|bitta
|1973 , 1976 , 2001 yillar
|2016 yil
|-
|Atletiko Madrid ( Madrid )
|3
|0
|2010 , 2012 , 2018 yillar
|
|-
|"Borussiya" ( Myonxengladbax ) _
|2
|2
|1975 , 1979
|1973 , 1980 yil
|-
|" Tottenxem " ( London )
|2
|bitta
|1972 , 1984 yil
|1974 yil
|-
|Real Madrid ( Madrid )
|2
|0
|1985 , 1986 yil
|
|-
|" Gyoteburg "
|2
|0
|1982 , 1987 yil
|
|-
|" Parma "
|2
|0
|1995 , 1999 yil
|
|-
|Feyenoord ( Rotterdam ) _
|2
|0
|1974 , 2002 yil
|
|-
|" Portu "
|2
|0
|2003 , 2011 yil
|
|-
|"Chelsi" ( London ) _
|2
|0
|2013 , 2019
|
|-
|" Ayntraxt " ( Mayndagi Frankfurt )
|2
|0
|1980 , 2022
|
|-
|" Anderlext "
|bitta
|bitta
|1983 yil
|1984 yil
|-
|Ayaks ( Amsterdam ) _
|bitta
|bitta
|1992 yil
|2017 yil
|-
|" Manchester Yunayted "
|bitta
|bitta
|2017 yil
|2021 yil
|-
|PSV ( Eindxoven )
|bitta
|0
|1978 yil
|
|-
|" Ipswich Town "
|bitta
|0
|1981 yil
|
|-
|" Bayer 04 "
|bitta
|0
|1988 yil
|
|-
|" Napoli " ( Neapol )
|bitta
|0
|1989 yil
|
|-
|" Bavariya " ( Myunxen )
|bitta
|0
|1996 yil
|
|-
|" Shalke 04 " ( Gelzenkirxen )
|bitta
|0
|1997 yil
|
|-
|" Galatasaroy " ( Istanbul )
|bitta
|0
|2000
|
|-
|" Valensiya "
|bitta
|0
|2004 yil
|
|-
|CSKA ( Moskva )
|bitta
|0
|2005 yil
|
|-
|" Zenit " ( Sankt-Peterburg )
|bitta
|0
|2008 yil
|
|-
|" Konchi " ( Donetsk )
|bitta
|0
|2009 yil
|
|-
|" Vilyarreal "
|bitta
|0
|2021 yil
|
|-
|" Benfika " ( Lissabon )
|0
|3
|
|1983 , 2013 , 2014 yillar
|-
|" Olimpiya " ( Marsel )
|0
|3
|
|1999 , 2004 , 2018 yillar
|-
|" Borussiya " ( Dortmund )
|0
|2
|
|1993 , 2002 yil
|-
|Espanyol ( Barselona ) _
|0
|2
|
|1988 , 2007 yil
|-
|" Atletik " ( Bilbao )
|0
|2
|
|1977 , 2012 yil
|-
|" Arsenal " ( London )
|0
|2
|
|2000 , 2019 yil
|-
|Reynjers ( Glazgo ) _
|0
|2
|
|2008 , 2022 yil
|-
|" Vulverxempton Uonderers "
|0
|bitta
|
|1972 yil
|-
|" Tvente "
|0
|bitta
|
|1975 yil
|-
|" Bryugge "
|0
|bitta
|
|1976 yil
|-
|" Bastiya "
|0
|bitta
|
|1978 yil
|-
|" Qizil yulduz " ( Belgrad )
|0
|bitta
|
|1979 yil
|-
|AZ ( Alkmaar )
|0
|bitta
|
|1981 yil
|-
|" Gamburg "
|0
|bitta
|
|1982 yil
|-
|" Videoton " ( Szekesfehervar )
|0
|bitta
|
|1985 yil
|-
|" Kyoln "
|0
|bitta
|
|1986 yil
|-
|" Dandi Yunayted "
|0
|bitta
|
|1987 yil
|-
|" Shtutgart "
|0
|bitta
|
|1989 yil
|-
|" Fiorentina " ( Florensiya )
|0
|bitta
|
|1990 yil
|-
|" Roma " ( Rim )
|0
|bitta
|
|1991 yil
|-
|" Torino " ( Turin )
|0
|bitta
|
|1992 yil
|-
|" Avstriya " ( Zalsburg )
|0
|bitta
|
|1994 yil
|-
|" Bordo "
|0
|bitta
|
|1996 yil
|-
|" Latsio " ( Rim )
|0
|bitta
|
|1998 yil
|-
|" Deportivo Alaves "
|0
|bitta
|
|2001 yil
|-
|Seltik ( Glazgo ) _
|0
|bitta
|
|2003 yil
|-
|" Sporting " ( Lissabon )
|0
|bitta
|
|2005 yil
|-
|" Midlsbro "
|0
|bitta
|
|2006 yil
|-
|" Verder " ( Bremen )
|0
|bitta
|
|2009 yil
|-
|" Fulxem " ( London )
|0
|bitta
|
|2010 yil
|-
|" Braga "
|0
|bitta
|
|2011 yil
|-
|" Dnepr "
|0
|bitta
|
|2015 yil
|}
=== Mamlakat bo'yicha ===
{| class="wikitable"
!Mamlakat
!Finalda g'alaba qozonadi
!Finalda mag'lubiyat
|-
|Ispaniya
|13
|5
|-
|Angliya
|9
|sakkiz
|-
|Italiya
|9
|7
|-
|Germaniya
|7
|sakkiz
|-
|Niderlandiya
|to'rtta
|3
|-
|Portugaliya
|2
|5
|-
|Shvetsiya
|2
|0
|-
|Rossiya
|2
|0
|-
|Belgiya
|bitta
|2
|-
|Ukraina
|bitta
|bitta
|-
|kurka
|bitta
|0
|-
|Fransiya
|0
|5
|-
|Shotlandiya
|0
|to'rtta
|-
|Serbiya
|0
|bitta
|-
|Vengriya
|0
|bitta
|-
|Avstriya
|0
|bitta
|}
=== UEFA Evropa ligasida eng ko'p o'yinlar ===
{| class="wikitable"
|+
!Joy
!O'yinchi
!O'yinlar
|-
|bitta
|Juzeppe Bergomi
|96
|-
|2
|Frank Rost
|90
|-
|3
|Dimitrios Salpingidis
|76
|-
|to'rtta
|Mladen Petrich
|73
|-
|5
|João Pereyra
|71
|-
|6
|Valter Zenga
|69
|-
|6
|Atiba Xatchinson
|69
|-
|sakkiz
|Valid Badir
|67
|-
|9
|Enzo Shifo
|66
|-
|9
|Pepe Reina
|66
|-
|9
|Timmi Simons
|66
|}
=== UEFA Yevropa Ligasidagi eng ko'p gollar ===
{| class="wikitable"
!Joy
!O'yinchi
!maqsadlar
|-
|bitta
|Henrik Larsson
|40
|-
|2
|Claes-Jan Huntelar
|34
|-
|3
|Radamel Falkao
|31
|-
|to'rtta
|Diter Myuller
|29
|-
|to'rtta
|Mladen Petrich
|29
|-
|6
|Shota Arveladze
|27
|-
|7
|Alessandro Altobelli
|25
|-
|sakkiz
|Klaudio Pizarro
|24
|-
|9
|Yupp Xaynkes
|23
|-
|9
|Aritz Aduriz
|23
|-
|9
|Oskar Kardoso
|23
|-
|9
|Dimitrios Salpingidis
|23
|}
== Shuningdek qarang ==
== Eslatmalar ==
== Havolalar ==
[[Turkum:Futbol]]
| |||