Shimoliy ittifoq: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Humoyun Qodirov (munozara | hissa)
Северный альянс“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
 
Humoyun Qodirov (munozara | hissa)
kTahrir izohi yoʻq
Qator 1:
{{Uyushgan guruh|asl nomi={{lang-prs|‏جبهه متحد اسلامی ملی برای نجات افغانستان}}|nomi=Afg'onistonniAfgʻonistonni ozod etish birlashgan islom fronti|logotip=[[File:Flag of Afghanistan (1992–2001).svg|Flag of Afghanistan (1992–20011992-2001|50px)]]|logotip2=[[File:Northern Alliance troops line a runway at Bagram Airbase.jpg|Northern Alliance troops line a runway at Bagram Airbase|400px]]|imzo=Shimoliy ittifoq bayrog'ibayrogʻi|boshqa nomi=Shimoliy ittifoq|mafkurasi=Mo'tadilMoʻtadil islom, antikommunizm|millati=tojik|dini=islom|liderlari=[[Ахмад Шах Масуд]] {{знаки|†}}, [[Раббани, Бурхануддин|БурхануддинBurxanuddin РаббаниRabbani]], [[Дустум, Абдул-Рашид|АбдулAbdul РашидRashid ДустумDustum]], [[Фахим, Мухаммед|МухаммадMuxammad ФахимханFaximxan]], [[Кадир, Хаджи Абдул|ХаджиXadji АбдулAbdul КадирKadir]], [[Мохсени, Мухаммад Асиф|АсифAsif МохсениMoxseni]] <br />[[Халили, Мохаммад Карим|КаримKarim ХалилиXalili]] <br /> [[Мохакик, Хаджи Мухаммад|МухаммадMuxammad МохакикMoxakik]]|shtab-kvartirasi={{Флагификация|Афганистан|1992}}, [[Кабул]]|tuzilgan vaqti=1996-yil|tugatilgan vaqti=2001-yil|qaysi tashkilotdan ajralgan=Afg'onistonAfgʻoniston mujohidlari|hamkorlari=1) [[Исламское общество Афганистана]];<br /> 2) [[Партия исламского единства афганского народа]];<br> /> 3) [[Национальное исламское движение Афганистана]];<br /> 4) [[:en:Hezbe Wahdat|ИсламскаяIslamskaya партияpartiya единстваedinstva]]|dushmanlari=[[Талибан]], [[Аль-Каида]]|a’zolariaʼzolari soni=noma'lumnomaʼlum|nizolari=[[Гражданская война в Афганистане (1996—2001)]]|tasvir=Flag of Afghanistan (1992-1996; 2001).svg}}
 
{{Uyushgan guruh|asl nomi={{lang-prs|‏جبهه متحد اسلامی ملی برای نجات افغانستان}}|nomi=Afg'onistonni ozod etish birlashgan islom fronti|logotip=[[File:Flag of Afghanistan (1992–2001).svg|Flag of Afghanistan (1992–2001|50px)]]|logotip2=[[File:Northern Alliance troops line a runway at Bagram Airbase.jpg|Northern Alliance troops line a runway at Bagram Airbase|400px]]|imzo=Shimoliy ittifoq bayrog'i|boshqa nomi=Shimoliy ittifoq|mafkurasi=Mo'tadil islom, antikommunizm|millati=tojik|dini=islom|liderlari=[[Ахмад Шах Масуд]] {{знаки|†}}, [[Раббани, Бурхануддин|Бурхануддин Раббани]], [[Дустум, Абдул-Рашид|Абдул Рашид Дустум]], [[Фахим, Мухаммед|Мухаммад Фахимхан]], [[Кадир, Хаджи Абдул|Хаджи Абдул Кадир]], [[Мохсени, Мухаммад Асиф|Асиф Мохсени]] <br>[[Халили, Мохаммад Карим|Карим Халили]] <br> [[Мохакик, Хаджи Мухаммад|Мухаммад Мохакик]]|shtab-kvartirasi={{Флагификация|Афганистан|1992}}, [[Кабул]]|tuzilgan vaqti=1996-yil|tugatilgan vaqti=2001-yil|qaysi tashkilotdan ajralgan=Afg'oniston mujohidlari|hamkorlari=1) [[Исламское общество Афганистана]];<br> 2) [[Партия исламского единства афганского народа]];<br> 3) [[Национальное исламское движение Афганистана]];<br> 4) [[:en:Hezbe Wahdat|Исламская партия единства]]|dushmanlari=[[Талибан]], [[Аль-Каида]]|a’zolari soni=noma'lum|nizolari=[[Гражданская война в Афганистане (1996—2001)]]|tasvir=Flag of Afghanistan (1992-1996; 2001).svg}}
[[Fayl:Northern_Alliance_vs_Taliban_in_1996-2001.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Northern_Alliance_vs_Taliban_in_1996-2001.png/300px-Northern_Alliance_vs_Taliban_in_1996-2001.png|right|300x300px]]
'''Afg'onistonniAfgʻonistonni ozod etish birlashgan islom fronti''' ({{Lang-prs|‏جبهه متحد اسلامی ملی برای نجات افغانستان}} [''Jabha-yi Muttahid-i Islāmi-yi Millī barā-yi Nijāt-i Afghānistān'']), shuningdek, Shimoliy ittifoq nomi bilan ham tanilgan — 1996-yilda tuzilgan Afg'onistonningAfgʻonistonning shimolida dala qo'mondalariqoʻmondalari ittifoqi.
 
== Tashkil topishi ==
1996-yilda Tolibon Kobulni egallagandan so'ngsoʻng Afg'onistondaAfgʻonistonda yangi hukumatni shakllantiradi. Shu bilan birga dala qo'mondoniqoʻmondoni Ahmad Shoh Ma'sudMaʼsud 1996-yilda Tolibondan uchralgan mag'lubiyatdanmagʻlubiyatdan so'ngsoʻng Afg'onistonningAfgʻonistonning markaziy-shimoliy hududida amalda mustaqil, poytaxti Bazarak shahri, aholis 5,5  million bo'lganboʻlgan Ma'sudistonMaʼsudiston deb nomlangan davlatni tuzadi. Bu davlat o'zoʻz hukumati, pul birligi hamda 60 ming kishilik armiyasi (shu jumladan, Sovet ittifoqi tomonidan ishlab chiqarilgan samolyot va tanklari) mavjud edi.
 
Xalqaro hamjamiyat Tolibondan xavfsiray boshlangani sababli Shimoliy ittifoq Ahmad Shoh Ma'sudMaʼsud tomonidan tashkil etiladi.
 
Ahmad Shoh Ma'sudMaʼsud Rossiya, shuningdek, g'arbgʻarb va mintaqa davlatlari ko'magidakoʻmagida hamda ulardan olgan yangi harbiy qurollar orqali Afg'onistonningAfgʻonistonning shimolidagi asosiy aholisi etnik tojiklar hisoblangan 25 % hududni o'zoʻz nazoratiga olishga muvaffaq bo'ladiboʻladi.
 
Ammo Pokiston tomonidan qo'llabqoʻllab-quvvatlangan toliblar Shimoliy ittifoqga qarshi bir qancha harbiy harakatlar amalga oshirishi tufayli egallab olingan hududlarni qaytarib oladi. 1998-yilda toliblar Mozori Sharifni egallashi tufayli Shimoliy ittifoqni qiyin ahvolga solib qo'yadiqoʻyadi.
 
1999-yildan Shimoliy ittifoq MRB (CIA) bilan mustahkam aloqalar o'rnataoʻrnata boshlaydi, bu haqida MRB (CIA) direktori George Tennet o'zining oʻzining At the Center of the Storm: My Years at the CIA asarida yozib o'tganoʻtgan. 11-sentabr voqealarigacha Shimoliy Afg'onistondagiAfgʻonistondagi Panjsher darasidagi MRB guruhi besh marotaba dala qo'monlariqoʻmonlari, avvalo, Shimoliy ittifoq rahbari Ahmad Shoh Ma'sudMaʼsud bilan uchrashadi
 
== Ahmad Shoh Ma'sudMaʼsud vafotidan so'ngsoʻng Shimoliy ittifoq faoliyati ==
2001-yil 9-sentabrda telejurnalist qiyofasida Shimoliy ittifoq rahbaridan intervyu olayotgan ikki xudkush terrorchi telekameraga o'rnatilganoʻrnatilgan portlash qurilmasini ishga tushirishadi. Hafta davomida jamiyatdan bo'libboʻlib o'tganoʻtgan voqealar tafsiloti batafsil ochiqlanmaydi, ittifoq rahbari atrofidagi odamlar, yuqori martabali diplomatlar, hattoki, uning yaqin qarindoshlari bir ovozdan afg'onafgʻon qo'mondoniqoʻmondoni yarador bo'lganiboʻlgani, hayotiga hech qanday xavf yo'qligiyoʻqligi ta'kidlabtaʼkidlab kelishdi. Ammo bu ma'lumotlarmaʼlumotlar tasdig'initasdigʻini topmadi: Ma'sudMaʼsud olingan jarohatlardan vafot etgandi. 2001-yil 16-sentabrda u Panjsher darasida dafn etiladi.
 
44 yoshli general Mohammed Fahim Ma'sudningMaʼsudning vorisiga aylanadi. 13-sentabrda general Dushanbeda Afg'onistondagiAfgʻonistondagi mavjud vaziyatni muhokama qilish uchun to'plangantoʻplangan Eron, Rossiya, Hindiston, Tojikiston, O'zbekistonOʻzbekiston rasmiy shaxslariga tanishtiriladi. Mohammed Fahim Kobul universitetining teologiya fakultetini tugatgan, sovet armiyasiga qarshi kurashgan, 1992-yilda xavfsizlik vaziri etib tayinlangan, oxirgi vaqtlarda Ahmad Shoh Ma'sudningMaʼsudning maslahatchisi bo'lganboʻlgan.
 
Tez orada Shimoliy ittifoqning hujumi, shuningdek, AQSh va uning ittifoqchilarining terrorchilikga qarshi operatsiyalari Afg'onistondaAfgʻonistonda toliblarning hokimiyati tugashi va Ma'sudistonningMaʼsudistonning barham topishiga sabab bo'ldiboʻldi.
[[Turkum:Afg'onistondagi fuqarolar urushi]]
[[Turkum:Afg'oniston]]