Immunoglobulin D: Versiyalar orasidagi farq

'''Immunoglobulinlar D (IgD)'''—[[Antitelolar|antitelalar]] sinfiga mansub bo'libboʻlib; IgD yetilmagan B-limfotsitlar oqsillar membranalarining 1 % ni tashkil qiladi va IgD odatda immunoglobulin M ( [[Immunoglobulin M|IgM]] ) deb ataladigan boshqa [[Plazmatik membrana|membrana antitelalari]] bilan birga ifodalanadi. [[Plazma (qon)|Qon plazmasida]] IgD juda oz miqdorda uchraydi va barcha plazma [[Antitelolar|immunoglobulinlarining]] 0,25 % ni tashkil qiladi. IgD molekulasi ikkita og'irogʻir d-zanjirli va ikkita engil zanjirli monomerlaridan iborat{{Sfn|Галактионов|2004}}.

IgD 1964–yilda1964-yilda g'ayrioddiygʻayrioddiy miyeloid [[Proteinlar|protein]] sifatida tasvirlangan. Bu sinf antitelarlarining funktsiyalari uzoq vaqt davomida noma'lumnomaʼlum bo'libboʻlib qoldi{{Sfn|Галактионов|2004}}. Keyinchalik ma'lummaʼlum bo'lishichaboʻlishicha, IgD B-limfotsitlarning faollashuvida ishtirok etadi va IgMni funktsional ravishda to'ldiraditoʻldiradi va hatto ularni almashtira oladi.

[[File:Inmunoglobulina.png|thumb|300px|left|Immunoglobulin D monomerdir, ya'niyaʼni bitta immunoglobulin molekulasidan tashkil topgan.]]

IgD ikkita og'irogʻir zanjir (d-zanjir) va ikkita engil zanjirdan iborat monomer sifatida uchraydi. IgD ning molekulyar og'irligiogʻirligi 185 [[Massaning atom birligi|kDa]], yarim yemirilish davri 2,8 kun. Turli turlarda doimiy domenlar (C-domenlari) soni har xil: [[Odam|odamlarda]] uchta domen C_δ1, C_δ2 va C_δ3, [[Sichqonsimonlar|sichqonlarda]] esa faqat C_δ1 va C_δ3 uchraydi. Sichqoncha IgD da C_δ2 domenining yo'qligiyoʻqligi IgD funktsiyasiga qanday ta'sirtaʼsir qilishi noma'lumnomaʼlum{{Sfn|Галактионов|2004}}. Odamlar va boshqa [[Primatlar|primatlarda]] kengaytirilgan oshiq-moshiq hududga (H-mintaqasiga) ega bo'libboʻlib, uning N-terminal qismi [[alanin]] va treonin bilan boyitilgan. Harakat mintaqasining C-terminal qismi lizin, [[Glutamin kislota|glutamat]] va arginin qoldiqlari bilan boyitiladi bo'libboʻlib faollashtirilgan T-limfotsitlar yuzasida IgD retseptorlari bilan o'zarooʻzaro ta'siritaʼsiri uchun zarur bo'lganboʻlgan O-glikozillanishga uchraydi. Inson IgD ning H mintaqasi [[bazofillar]] va semiz [[Semiz hujayralar|hujayralari]] yuzasida ifodalangan [[Heparinum|geparin]] va geparan sulfat bilan bog'liqbogʻliq proteoglikanlar bilan o'zarooʻzaro ta'sirtaʼsir qiladi. Sichqonlarda H mintaqasi qisqaroq va N-glikozillanishga uchraydi.

Tegishli m-RNKlarning muqobil qo'shilishiqoʻshilishi va antikor sinflarini almashtirishda yuzaga keladigan rekombinatsiya tufayli [[Umurtqalilar|umurtqali hayvonlarda]] IgDda keng strukturaviy o'zgaruvchanlikoʻzgaruvchanlik mavjud. IgD ning muqobil qo'shilishiqoʻshilishi barcha umurtqali hayvonlarda qayd etilgan. Sinfni o'zgartiruvchioʻzgartiruvchi rekombinatsiyasi esa faqat yuqori umurtqali hayvonlarda IgD ning tarkibini xilma-xilligini oshirish vositasi bo'libboʻlib xizmat qiladi . [[Baliqlar|Baliqlarda]] Cδ eksonlarining kuchayishi tufayli doimiy hududning tuzilishi o'zgaruvchanoʻzgaruvchan bo'ladiboʻladi<ref>{{veb manbasi |title=New insights into the enigma of immunoglobulin D |url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20727035/ |website=pubmed.ncbi.nlm.nih.gov |publisher=National LIbrary of Medicine |accessdate=5-avgust 2022-yil |date=2010-yil sentabr}}</ref>.

IgD funktsiyalari uzoq vaqtdan beri noma'lumnomaʼlum bo'libboʻlib kelgan. IgDlar [[Togʻayli baliqlar|tog'aylitogʻayli baliqlardan]] tortib odamlargacha bo'lganboʻlgan barcha umurtqali hayvonlarda mavjud (lekin [[Qushlar|qushlarda]] bo'lmasligiboʻlmasligi mumkin). Ushbu antitela sinfining deyarli hamma joyda tarqalishi, IgD ni IgM kabi qadimiy bo'lishiboʻlishi mumkinligini va [[Immun sistemasi|immunitet tizimining]] ishlashida muhim rol o'ynashinioʻynashini ko'rsatadikoʻrsatadi. B hujayralar membranalarida joylashgan IgD ularning faollashuvida ishtirok etadi. B hujayralarining differenlashuvi paytida IgM ifodalangan antikorlarning yagona guruhidir. IgDning ifodalanishi B hujayralari [[Koʻmik|suyak iligidan chiqib,]] periferik [[Limfa sistemasi|limfoid to'qimalargatoʻqimalarga]] yetib borganida boshlanadi..IgD IgM funktsiyalarini to'ldirishitoʻldirishi va hatto ishlamay qolganda IgM ni funktsional ravishda almashtirishi mumkin<ref>{{veb manbasi |title=The IgH locus of the channel catfish, Ictalurus punctatus, contains multiple constant region gene sequences: different genes encode heavy chains of membrane and secreted IgD |url=httpubmed.ncbi.nlm.nih.govps:///12193718/ |website=pubmed.ncbi.nlm.nih.gov |accessdate=5-avgust 2022-yil |date=2002 September}}</ref>.

Genetik modifikatsiyalangan sichqon, IgD dan mahrum bo'lganboʻlgan B-hujayra faoliyati davomida sezilarli tug'matugʻma nuqsonlarni keltirib chiqarmaydi. Ma'lumkiMaʼlumki, IgD semiz hujayralari va bazofillar bilan bog'lanibbogʻlanib, ularni mikroblarga qarshi moddalar ishlab chiqarish uchun faollashtiradi<ref>{{veb manbasi |last1=Kang Chen 1, Weifeng Xu, Melanie Wilson, Bing He, Norman W Miller, Eva Bengtén, Eva-Stina Edholm, Paul A Santini, Poonam Rath, April Chiu, Marco Cattalini, Jiri Litzman, James B Bussel, Bihui Huang, Antonella Meini, Kristian Riesbeck, Charlotte Cunningham-Rundles, Alessandro Plebani, Andrea Cerutti |title=Immunoglobulin D enhances immune surveillance by activating antimicrobial, proinflammatory and B cell-stimulating programs in basophils |url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19561614/ |website=pubmed.ncbi.nlm.nih.gov |publisher=National Library of Medicine |accessdate=5-avgust 2022-yil |date=2009 August}}</ref>. Bundan tashqari, IgD monositlar bilan bog'lanishibogʻlanishi mumkin.