Immunoglobulin D: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Wikisurgery94 (munozara | hissa)
k turkum qo'shdim
Wikisurgery94 (munozara | hissa)
Tahrir izohi yoʻq
Qator 6:
== Tuzilishi ==
[[File:Inmunoglobulina.png|thumb|300px|left|Immunoglobulin D monomerdir, yaʼni bitta immunoglobulin molekulasidan tashkil topgan.]]
IgD ikkita ogʻir zanjir (d-zanjir) va ikkita engil zanjirdan iborat monomer sifatida uchraydi. IgD ning molekulyar ogʻirligi 185 [[Massaning atom birligi|kDa]], yarim yemirilish davri 2,8 kun. Turli turlarda doimiy domenlar (C-domenlari) soni har xil: [[Odam|odamlarda]] uchta domen C<sub>δ</sub>1, C<sub>δ</sub>2 va C<sub>δ</sub>3, [[Sichqonsimonlar|sichqonlarda]] esa faqat C<sub>δ</sub>1 va C<sub>δ</sub>3 uchraydi. Sichqoncha IgD da C<sub>δ</sub>2 domenining yoʻqligi IgD funktsiyasiga qanday taʼsir qilishi nomaʼlum{{Sfn|Галактионов|2004}}. Odamlar va boshqa [[Primatlar|primatlarda]] kengaytirilgan oshiq-moshiq hududga (H-mintaqasiga) ega boʻlib, uning N-terminal qismi [[alanin]] va treonin bilan boyitilgan. Harakat mintaqasining C-terminal qismi lizin, [[Glutamin kislota|glutamat]] va arginin qoldiqlari bilan boyitiladi boʻlib faollashtirilgan T-limfotsitlar yuzasida IgD retseptorlari bilan oʻzaro taʼsiri uchun zarur boʻlgan O-glikozillanishga uchraydi. Inson IgD ning H mintaqasi [[bazofillar]] va semiz [[Semiz hujayralar|hujayralari]] yuzasida ifodalangan [[Heparinum|geparin]] va geparan sulfat bilan bogʻliq proteoglikanlar bilan oʻzaro taʼsir qiladi. Sichqonlarda H mintaqasi qisqaroq va N-glikozillanishga uchraydi<ref>Chen K., Cerutti A. New insights into the enigma of immunoglobulin D. (англangl.) // Immunological Reviews.  — 2010.  — September (vol. 237, no. 1).  — P. 160—179.  — doi:10.1111/j.1600-065X.2010.00929.x.  — PMID 20727035. [исправитьispravit]</ref>.
 
Tegishli m-RNKlarning muqobil qoʻshilishi va antikor sinflarini almashtirishda yuzaga keladigan rekombinatsiya tufayli [[Umurtqalilar|umurtqali hayvonlarda]] IgDda keng strukturaviy oʻzgaruvchanlik mavjud. IgD ning muqobil qoʻshilishi barcha umurtqali hayvonlarda qayd etilgan. Sinfni oʻzgartiruvchi rekombinatsiyasi esa faqat yuqori umurtqali hayvonlarda IgD ning tarkibini xilma-xilligini oshirish vositasi boʻlib xizmat qiladi . [[Baliqlar|Baliqlarda]] Cδ eksonlarining kuchayishi tufayli doimiy hududning tuzilishi oʻzgaruvchan boʻladi<ref>{{veb manbasi |title=New insights into the enigma of immunoglobulin D |url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20727035/ |website=pubmed.ncbi.nlm.nih.gov |publisher=National LIbrary of Medicine |accessdate=5-avgust 2022-yil |date=2010-yil sentabr}}</ref>.
Qator 13:
IgD funktsiyalari uzoq vaqtdan beri nomaʼlum boʻlib kelgan. IgDlar [[Togʻayli baliqlar|togʻayli baliqlardan]] tortib odamlargacha boʻlgan barcha umurtqali hayvonlarda mavjud (lekin [[Qushlar|qushlarda]] boʻlmasligi mumkin). Ushbu antitela sinfining deyarli hamma joyda tarqalishi, IgD ni IgM kabi qadimiy boʻlishi mumkinligini va [[Immun sistemasi|immunitet tizimining]] ishlashida muhim rol oʻynashini koʻrsatadi. B hujayralar membranalarida joylashgan IgD ularning faollashuvida ishtirok etadi. B hujayralarining differenlashuvi paytida IgM ifodalangan antikorlarning yagona guruhidir. IgDning ifodalanishi B hujayralari [[Koʻmik|suyak iligidan chiqib,]] periferik [[Limfa sistemasi|limfoid toʻqimalarga]] yetib borganida boshlanadi..IgD IgM funktsiyalarini toʻldirishi va hatto ishlamay qolganda IgM ni funktsional ravishda almashtirishi mumkin<ref>{{veb manbasi |title=The IgH locus of the channel catfish, Ictalurus punctatus, contains multiple constant region gene sequences: different genes encode heavy chains of membrane and secreted IgD |url=httpubmed.ncbi.nlm.nih.govps:///12193718/ |website=pubmed.ncbi.nlm.nih.gov |accessdate=5-avgust 2022-yil |date=2002 September}}</ref>.
 
Genetik modifikatsiyalangan sichqon, IgD dan mahrum boʻlgan B-hujayra faoliyati davomida sezilarli tugʻma nuqsonlarni keltirib chiqarmaydi. Maʼlumki, IgD semiz hujayralari va bazofillar bilan bogʻlanib, ularni mikroblarga qarshi moddalar ishlab chiqarish uchun faollashtiradi<ref>{{veb manbasi |last1=Kang Chen 1, Weifeng Xu, Melanie Wilson, Bing He, Norman W Miller, Eva Bengtén, Eva-Stina Edholm, Paul A Santini, Poonam Rath, April Chiu, Marco Cattalini, Jiri Litzman, James B Bussel, Bihui Huang, Antonella Meini, Kristian Riesbeck, Charlotte Cunningham-Rundles, Alessandro Plebani, Andrea Cerutti |title=Immunoglobulin D enhances immune surveillance by activating antimicrobial, proinflammatory and B cell-stimulating programs in basophils |url=https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19561614/ |website=pubmed.ncbi.nlm.nih.gov |publisher=National Library of Medicine |accessdate=5-avgust 2022-yil |date=2009 August}}</ref>. Bundan tashqari, IgD monositlar bilan bogʻlanishi mumkin<ref> Nguyen T. G., Little C. B., Yenson V. M., Jackson C. J., McCracken S. A., Warning J., Stevens V., Gallery E. G., Morris J. M. Anti-IgD antibody attenuates collagen-induced arthritis by selectively depleting mature B-cells and promoting immune tolerance. (англangl.) // Journal Of Autoimmunity.  — 2010.  — August (vol. 35, no. 1).  — P. 86—97.  — doi:10.1016/j.jaut.2010.03.003.  — PMID 20456921. [исправитьispravit]</ref>.
 
Membranali [[Plazmatik membrana|IgD]] B-hujayra retseptorlari kompleksining bir qismi sifatida faoliyat yuritib, tugʻma va adaptiv immunitetni faollashtirishi mumkin. Bu xususiyatga monositlar, [[bazofillar]]<ref>Shan M., Carrillo J., Yeste A., Gutzeit C., Segura-Garzón D., Walland A. C., Pybus M., Grasset E. K., Yeiser J. R., Matthews D. B., van de Veen W., Comerma L., He B., Boonpiyathad T., Lee H., Blanco J., Osborne L. C., Siracusa M. C., Akdis M., Artis D., Mehandru S., Sampson H. A., Berin M. C., Chen K., Cerutti A. Secreted IgD Amplifies Humoral T Helper 2 Cell Responses by Binding Basophils via Galectin-9 and CD44. (англangl.) // Immunity.  — 2018.  — 16 October (vol. 49, no. 4).  — P. 709—724.  — doi:10.1016/j.immuni.2018.08.013.  — PMID 30291028. [исправитьispravit]</ref> va [[Semiz hujayralar|semiz hujayralari]]<ref> Zhai G. T., Wang H., Li J. X., Cao P. P., Jiang W. X., Song J., Yao Y., Wang Z. C., Wang Z. Z., Wang M. C., Liao B., Feng Q. M., Lu X., Wang H., Gao P., Liu Z. IgD-activated mast cells induce IgE synthesis in B cells in nasal polyps. (англangl.) // The Journal Of Allergy And Clinical Immunology.  — 2018.  — November (vol. 142, no. 5).  — P. 1489—1499.  — doi:10.1016/j.jaci.2018.07.025.  — PMID 30102935. [исправитьispravit]</ref> bilan oʻzaro taʼsir qiluvchi sekretsiyalangan IgD antitelasi ham ega. 2010-yilda kollagen qoʻzgʻatuvchi [[artrit]] bilan ogʻrigan [[Sichqonsimonlar|sichqonlarda]] IgD (anti-IgD) ga qarshi qaratilgan [[monoklonal antitelalar]] kasallik alomatlarini engillashtirishi koʻrsatib berdi. [[Autoimmun kasalliklar|Autoimmun kasalliklarni]] davolash uchun ushbu yangi terapevtik yondashuv keyinchalik orttirilgan [[bulyozli epidermoliz]]<ref> Kulkarni U., Karsten C. M., Kohler T., Hammerschmidt S., Bommert K., Tiburzy B., Meng L., Thieme L., Recke A., Ludwig R. J., Pollok K., Kalies K., Bogen B., Boettcher M., Kamradt T., Hauser A. E., Langer C., Huber-Lang M., Finkelman F. D., Köhl J., Wong D. M., Manz R. A. IL-10 mediates plasmacytosis-associated immunodeficiency by inhibiting complement-mediated neutrophil migration. (англangl.) // The Journal Of Allergy And Clinical Immunology.  — 2016.  — May (vol. 137, no. 5).  — P. 1487—1497.  — doi:10.1016/j.jaci.2015.10.018.  — PMID 26653800. [исправитьispravit]</ref> va [[surunkali kontaktli yuqori sezuvchanlik]] sichqonlarda muvaffaqiyatli sinovdan oʻtkazildi<ref> Nguyen T. G. Immune-modulation via IgD B-cell receptor suppresses allergic skin inflammation in experimental contact hypersensitivity models despite of a Th2-favoured humoral response. (англangl.) // Immunology Letters.  — 2018.  — November (vol. 203).  — P. 29—39.  — doi:10.1016/j.imlet.2018.09.008.  — PMID 30218740. [исправитьispravit]</ref>.
 
== Manbalar ==
Qator 21:
 
== Adabiyotlar ==
ГалактионовGalaktionov ВV. ГG. ИммунологияImmunologiya.  МM.: ИздатIzdat. центрsentr «Академия»„Akademiya“, 2004.  — 528 сs.  — ISBN 5-7695-1260-1.
 
== Havolalar ==
* https://www.youtube.com/watch?v=WdUAwNIaM4A
* https://www.youtube.com/watch?v=E6xHxkOGPDo
 
[[Turkum:Immunologiya]]