Abbos ibn Abdulmuttalib: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq
Abbas bin Abdülmuttalib“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
Qator 1:
{{Shaxsiyat bilgiqutisi|ismi=Abbos ibn Abdulmuttalib<br><big>عباس بن عبد المطلب</big>|portret=العبَّاس بن عبد المُطلب.png|tavsif=|tugʻilgan paytidagi ismi=|fuqaroligi=|bilimi=|kasbi=Savdogar|faoliyat_yillari=|turmush oʻrtogʻi=[[Lubabe bint Xarris]]|bolalari=[[Abdulloh ibn Abbos|Abdulloh]]<br>[[Ubaydulloh ibn Abbos|Ubaydulloh]]<br>[[Kasir ibn Abbos|Kasir]]<br>[[Ummu Gulsum binti Abbos|Ummu Gulsum]]|dipnotlar=<big>'''[[Muhammadning janglari|Urushlar]]'''<br>[[Badr urushi]] (Makka tarafida)<br>[[Hunayn jangi]]</big>}}
{{xatolar}}
[[Kategori:Türkçe Vikipedi ile Vikiveride aynı resim olan maddeler]]
'''Abbos ibn Abdulmuttalib''' ({{lang-ar|العباس بن عبد المطلب}}; 568, [[Makka]] -  {{Vafot etgan joyi|Madina}}) Islom paygʻambari [[Muhammad|Muhammad s.a.v ]]ning amakisi, Abd al-Muttalibning oʻgʻillarining oxirgisi. Uning avlodlari [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligida]] hukmronlik qilgan [[Abbosiylar]] sulolasiga asos solgan.
'''Abbos ibn Abdulmuttalib''' (568 - 653) [[Islom]] payg'ambari [[Muhammad|Muhammadning]] amakisi va sahobasi . <ref name="mg1">{{Yangiliklar manbasi |date=7 Haziran 2017 |title=Peygamberimizin amcası: Abbâs Bin Abdülmuttalib |publisher=Milli Gazete |url=http://www.milligazete.com.tr/haber/773048/peygamberimizin-amcasi-abbas-bin-abdulmuttalib |access-date=28 Kasım 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171201031004/http://www.milligazete.com.tr/haber/773048/peygamberimizin-amcasi-abbas-bin-abdulmuttalib |archive-date=1 Aralık 2017}}</ref>
 
Yoshligidan savdo-sotiq bilan shug‘ullangan. Islomdan oldingi davrda moddiy ahvoli yaxshi bo‘lgani uchun Ka’bani ziyorat qilish uchun kelgan ziyoratchilarga suv tarqatish va ziyofat berish vazifalarini ukasi [[Abu Tolib|Abu Tolibdan]] olgan Abbos ham o'g'li Jafarga moddiy yordam ko'rsatish uchun unga g'amxo'rlik qilgan.
== Biografiya ==
Al-Abbos 568-yilda [[Makka|Makkada]] tugʻilgan, u Abdulmuttalibning {{Tarjima qilinmagan 5|Natila bint Janab|Natila bint Janab|ar|نتيلة بنت جناب}}dan oʻgʻli edi. Toʻliq ismi: Abu-l-Fadl al-Abbos ibn Abd al-Muttalib al-Kurashiy al-Hoshimiy ({{lang-ar|أبو الفضل العباس بن عبد المطلب القرشي الهاشمي}} U Muhammad paygʻambardan ikki-uch yosh katta edi<ref>{{Книга|часть=Abbas|заглавие=[[Исламская энциклопедия|TDV İslâm Ansiklopedisi]]|ссылка часть=https://islamansiklopedisi.org.tr/abbas--sahabi|год=1988|том=1|страницы=16—17}}</ref> Muhammad s.a.vning onasi vafotidan keyin Abdulmutallib uni tarbiyasiga oladi. Al-Abbos Muhammad bilan bir uyda oʻsgan {{Sfn|Али-заде|2007}}.
 
Avvaliga Islomni qabul qilmagan, lekin unga qarshi chiqmagan. Abbos ibn Abdulmuttalib [[Badr jangi|Badr jangida]] [[Makka|Makkaliklar]] tomonida jang qildi va asirga tushadi <ref name="sans1">{{Kitob manbasi|title=Sahabiler Ansiklopedisi|publisher=Nesil Yayınları|pages=128|url=https://books.google.nl/books?id=ObdIAwAAQBAJ&pg=PA128&dq=abbas+bin+abdülmuttalib&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwiH_t6vneHXAhWBlOAKHYULAqcQ6AEILzAB#v=onepage&q&f=false|accessdate=28 Kasım 2017}}</ref> va fidya evaziga qutulib qoldi. Shundan so‘ng [[Makka|Makkada]] qolib, payg‘ambarga Makkaliklarning urush rejalari haqida xabar berdi. Makkani fath qilishga tayyorgarlik chog‘ida u musulmon ekanligini oshkor qildi. Payg'ambar alayhissalomga pul bilan yordam berib, ba'zi [[Safar|g'azotlarida]] qatnashgan. [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiy xalifalari]] uning o'g'li [[Abdulloh ibn Abbos|Abdullohning]] avlodlaridir.
Abbos yoshligida savdo-sotiq bilan shugʻullangan. U juda boy odam edi. U akalari bilan birga [[Kaʼba|Kaʼbada]] xizmat qilib, [[zamzam]] qudugʻidan suvni ziyoratchilarga tarqatgan. Otasining vafotidan soʻng, al-Abbos oʻz oilasida muqaddas Zamzam manbasining qoʻriqchisi sifatida merosxoʻr lavozimni egalladi. [[Islom|Islom dinini]] qabul qilgandan keyin, u bu vazifani bajarishda davom etdi. Paygʻambarimiz Muhammad sallallohu alayhi vasallam vidolashuv haji chogʻida quduqqa borib, Abbosdan suv soʻradilar {{Sfn|Али-заде|2007}}.
 
== Abbosiylar xalifaligining shajarasi ==
Muhammadning paygʻambarlik missiyasi boshlanganidan keyin Abbos islomni qabul qilmadi, lekin unga qarshi ham chiqmadi. Uning rafiqasi Umm al-Fadl birinchi musulmon ayollardan edi. [[Badr jangi|Badr jangida]] Abbos musulmonlar tomonidan asirga olinadi va asirlikdan ozod qilinganidan keyin islomni qabul qilib, Makkaga qaytib keladi. Bir muddat iymonini yashirib, Makkada qolgan musulmonlarga yordam berdi. Musulmonlar Makkani fath qilishidan sal avval u [[Madina (shahar)|Madinaga]] hijrat qildi. Makka fath qilinganidan keyin, Muhammad s.a.v paygʻambarning yonida boʻlib , Hunayn jangida qatnashgan {{Sfn|Али-заде|2007}}. Uning kuchli taʼsiri tufayli [[Quraysh|Qurayshning]] salmoqli qismi islomni qabul qildi.
{{Abbosiy xalifalari}}
 
== Manba ==
632-yilda Muhammad vafotidan keyin uning jasadini [[Gʻusl|yuvish]] vazifasini [[Ali|Ali ibn Abu Tolib]] bilan birga oʻz zimmasiga oladi. Al-Abbos birinchi uchta [[Roshidun|solih xalifaga]] faol yordam berdi. U musulmon qoʻshinini jihozlash uchun katta mablagʻ sarflagan, [[Vizantiya imperiyasi|Vizantiyaga]] qarshi yurishlar uchun toʻlagan {{Sfn|Али-заде|2007}}.
 
; Maxsus
Al-Abbos 652 yilda xalifa [[Usmon ibn Affon|Usmon]] {{Sfn|Али-заде|2007}} davrida vafot etgan. Abbosning oʻgʻillaridan eng mashhurlari {{Tarjima qilinmagan 5|Фадль ибн Аббас|Фадль||Fadl ibn Abbas}} , [[Abdulloh ibn Abbos|Abdulloh]], Kusam va {{Tarjima qilinmagan 5|Тамам ибн Аббас|Тамам|ar|تمام بن العباس}} dir. Uning avlodlari bir asrdan keyin [[Abu Muslim Harakati|inqilob]] natijasida [[Xalifalik|xalifalikda]] hokimiyat tepasiga kelib, [[Abbosiylar]] sulolasiga asos solgan {{Sfn|Али-заде|2007}}.
 
== Eslatmalar ==
{{Manbalar}}
[[Turkum:Sahobalar]]
 
[[Turkum:653652-yilda vafot etganlar]]
== Adabiyotlar ==
[[Turkum:568566-yilda tugʻilganlar]]
 
[[Turkum:Musulmon ismlari]]
* Ali-zade A. A. Abbas ibn Abd al-Muttalib // Islamskiy ensiklopedicheskiy slovar. — M. : Ansar, 2007. — <nowiki>ISBN 978-5-98443-025-8</nowiki>. (CC BY-SA 3.0)
[[Turkum:Ahli bayt]]
* Abbas, Abul-Fadl El-Gashimi // Ensiklopedicheskiy slovar Brokgauza i Yefrona : v 86 t. (82 t. i 4 dop.). — SPb., 1890—1907.
[[Turkum:Islom dini]]
* al-ʿAbbās b. ʿAbd al-Muṭṭalib / Watt W. Montgomery // Encyclopaedia of Islam. 2 ed : [angl.] : in 12 vol. / ed. by P. J. Bearman, Th. Bianquis, C. E. Bosworth, E. van Donzel, B. Lewis, W. P. Heinrichs et al. — Leiden : E.J. Brill, 1960—2005. (platn.)
[[Turkum:653-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:15-fevralda vafot etganlar]]
[[Turkum:Makkada tugʻilganlar]]
[[Turkum:568-yilda tugʻilganlar]]