Wiki-rezident: Versiyalar orasidagi farq

Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Gaffarov737 (munozara | hissa)
Вики-резидент“ sahifasi tarjima qilib yaratildi
 
Gaffarov737 (munozara | hissa)
kTahrir izohi yoʻq
Qator 1:
'''Wiki-rezident''' yoki '''toʻliq vaqtli vikipedist''' ({{Lang-en|Wikipedian in residence}}) — [[Vikipediya]] muharriri, vikipedist, Vikipediya maqolalarini yaratish va yaxshilashni osonlashtirish, ushbu muassasaga tegishli materiallarni nashr etishni osonlashtirish uchun harakat qiladigan oʻziga xos [[Vikipediya hamjamiyati|roldir]]. Wiki-rezident odatda {{Lang|en|GLAM}} ('''galleries, libraries, archives, museums''') tadbirlari va tadbirlarini tashkil etishda yordam beradi va ushbu tadbirlarda tashkilotlar, Vikipediya hamjamiyati va jamoatchilik oʻrtasidagi oʻzaro aloqalarni muvofiqlashtiradi.[[Fayl:Wikipedian-in-Residence_Scope_Diagram_Page_1.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Wikipedian-in-Residence_Scope_Diagram_Page_1.png/250px-Wikipedian-in-Residence_Scope_Diagram_Page_1.png|right|thumb|333x333px| Viki-rezident va jamiyat o'rtasidagioʻrtasidagi o'zarooʻzaro aloqaning taxminiy sxemasi. Diagrammada loyihaning barcha tomonlari ko'rsatilgankoʻrsatilgan, shuningdek, wiki-rezident ishtirokidagi odatiy loyihada har bir tomon nimani taqdim etadi va oladi.]]
[[Fayl:Wikipedian_in_Residence_Infographic.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Wikipedian_in_Residence_Infographic.jpg/250px-Wikipedian_in_Residence_Infographic.jpg|right|thumb|324x324px| 2011-yil iyul oyi uchun Wiki-rezident loyihasining infografikasi]]
[[Fayl:Wikipedian_in_Residence_term_length_graph.png|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Wikipedian_in_Residence_term_length_graph.png/250px-Wikipedian_in_Residence_term_length_graph.png|right|thumb|250x250px| 2012-yil sentyabr oyi uchun wiki-rezidentlarning ish vaqti]]
Buyuk Britaniyada „wiki-rezident“ning to'liqtoʻliq vaqtli pozitsiyasi nafaqat [[Britaniya muzeyi]] va [[Britaniya kutubxonasi]] kabi yirik tashkilotlar tomonidan, balki Derbi muzeyi va san'atsanʼat galereyasi yoki yangi Walsall san'atsanʼat galereyasi kabi kichikroq saytlar tomonidan ham ochiladi. [[Fransiya|Fransiyada]] wiki-rezident lavozimi [[Versal saroyi|Versalda]], Ispaniyada - — Pikasso muzeyida, AQShda - — Smitson instituti, Jerald Ford Prezident kutubxonasi va [[Shveysariya|Shveytsariyada]] Milliy arxivlar va yozuvlar boshqarmasi tomonidan ochilgan.
'''Wiki-rezident''' yoki '''to'liq vaqtli vikipedist''' ({{Lang-en|Wikipedian in residence}}) - [[Vikipediya]] muharriri, vikipedist, Vikipediya maqolalarini yaratish va yaxshilashni osonlashtirish, ushbu muassasaga tegishli materiallarni nashr etishni osonlashtirish uchun harakat qiladigan o'ziga xos [[Vikipediya hamjamiyati|roldir]]. Wiki-rezident odatda {{Lang|en|GLAM}} ('''galleries, libraries, archives, museums''') tadbirlari va tadbirlarini tashkil etishda yordam beradi va ushbu tadbirlarda tashkilotlar, Vikipediya hamjamiyati va jamoatchilik o'rtasidagi o'zaro aloqalarni muvofiqlashtiradi.
 
Buyuk Britaniyada „wiki-rezident“ning to'liq vaqtli pozitsiyasi nafaqat [[Britaniya muzeyi]] va [[Britaniya kutubxonasi]] kabi yirik tashkilotlar tomonidan, balki Derbi muzeyi va san'at galereyasi yoki yangi Walsall san'at galereyasi kabi kichikroq saytlar tomonidan ham ochiladi. [[Fransiya|Fransiyada]] wiki-rezident lavozimi [[Versal saroyi|Versalda]], Ispaniyada - Pikasso muzeyida, AQShda - Smitson instituti, Jerald Ford Prezident kutubxonasi va [[Shveysariya|Shveytsariyada]] Milliy arxivlar va yozuvlar boshqarmasi tomonidan ochilgan.
 
== Tarixi ==
Birinchi „wiki-rezident“ Liam Vayatt edi ({{Lang-en|Liam Wyatt}}) 2010-yilda [[Britaniya muzeyi|Britaniya muzeyida]] besh hafta bo'lganboʻlgan. Uning fikricha, Vikipediya xalq ensiklopediyasi sahifalarini tegishli va toʻgʻri maʼlumotlar bilan toʻldirish uchun muzeylar bilan hamkorlikni kuchaytirishi kerak.
 
Keyin Indianapolis bolalar muzeyi {{Lang-en2|GLAM}} loyihasi ko'ngillisikoʻngillisi Lori Fillipsni ({{Lang-en|Lori Phillips}}) 2010-yilda ishlashga taklif qilib, dasturga qo'shildi,qoʻshgan. shuShu tariqa u tarixdagi ikkinchi toʻla vaqtli Vikipediachiga aylandiaylangan. Uchinchi wiki-rezident - — Benoit Evellin ({{Lang-en|Benoît Evellin}}) - — [[Versal saroyi|Versal saroylarida]] olti oy o'tkazdioʻtkazdi. 2010-yilda Pikasso muzeyi (Barselona, [[Ispaniya]]), Derbi muzeyi va san'atsanʼat galereyasi ([[Birlashgan Qirollik|Buyuk Britaniya]]) loyihaga qiziqish bildirgan. O'shaOʻsha yili Smitson instituti wiki-rezidentini yollashga qiziqish bildirdi va bu lavozim oxir-oqibat Sara Stirchga ({{Lang-en|Sarah Stierch}}) nasib etdi. Keyingi yili AQSh Milliy arxivlar va yozuvlar boshqarmasi Simmons kolleji talabasi Dominik Makdevitt-Parksni ({{Lang-en|Dominic McDevitt-Parks}}) yolladi. 2004-yildan beri Vikipediyani tahrir qilgan va tarix va arxivlarni boshqarish boʻyicha [[magistr]] darajasida tahsil olgan. 2013-yil yanvar oyida Jerald Ford Prezident kutubxonasi toʻliq vaqtli Vikipediyachi [[Michigan]] universiteti bakalavr talabasi Maykl Barerani ({{Lang-en|Michael Barera}}) yollagan birinchi AQSh Prezident kutubxonasi boʻldi.
 
Vikipediyachini doimiy „wiki-rezident“ lavozimiga taklif qilgan birinchi tashkilot AQSh Milliy arxivlar va yozuvlar boshqarmasi bo'libboʻlib, u Dominik Makdevitt-Parksni shu maqomda o'ziningoʻzining innovatsiyalar bo'limiboʻlimi xodimi sifatida qabul qilgan.
 
2014-yil mart oyida [[Harvard universiteti|Garvard universiteti]] Houghton kutubxonasida viki-rezident lavozimiga nomzodlarni qidirayotgan e'lonnieʼlonni joylashtirdi.
 
2014-yil may holatiga ko'rakoʻra, 30 dan ortiq viki-rezidentlar bor bo`libboʻlib, ularning aksariyati o'zoʻz muassasalari yoki hududiy Wikimedia tashkilotlari tomonidan moliyalashtirilgan.
 
== Mas'uliyatMas’uliyat ==
To'liqToʻliq vaqtli Vikipediyachi uchun odatiy ish majburiyatlari tashkilotdagi boshqalar va jamoatchilik bilan o'zarooʻzaro munosabatlarni o'zoʻz ichiga oladi (ochiq litsenziyalarni targ'ibtargʻib qilish, Vikipediya bilan hamkorlik qilish va h.k.), shuningdek, Vikipediya maqolalarini yaratish va tahrirlash shular jumlasidan. Shu bilan bir qatorda, wiki-rezident targ'ibottargʻibot tadbirlari ma'rifiymaʼrifiy tadbirlarni tashkil etishni o'zoʻz ichiga olishi mumkin. Vikipediya rezidentining yana bir odatiy vazifasi ish beruvchi tashkilotga tegishli boʻlgan materiallarni mos litsenziyalar boʻyicha Wikimedia loyihalariga oʻtkazishni tashkil etish orqali Wikimedia loyihalari uchun sifatli kontent manbalari sonini koʻpaytirishga yordam berishdir<ref>[[Википедия:Оплачиваемое участие]]  правилоpravilo ВикипедииVikipedii обob оплачиваемомoplachivaemom участииuchastii</ref>.
 
== [[Idrok]] ==
Wiki-rezident pozitsiyasining kiritilishi ham ijobiy, ham salbiy fikr-mulohazalarni keltirib chiqardi. "Vikipediya„Vikipediya va uning qardosh loyihalarini boyitish va resurslar va bilimlarni dunyo bilan bo'lishishboʻlishish uchun noyob imkoniyat"imkoniyat“ deb ta'riflangantaʼriflangan. Shotlandiya Milliy kutubxonasi tomonidan taqdim etilgan qisqa muddatli to'liqtoʻliq vaqtli wiki-rezidenti lavozimi "Vikimedia„Vikimedia va Shotlandiya muassasalari o'rtasidagioʻrtasidagi birinchi keng ko'lamli hamkorlik"koʻlamli hamkorlik“ sifatida qayd etilgan.
 
== Manbalar ==
{{Manbalar|2|refs=<ref name="glam">GLAM-инициатива (от {{lang-en|'''G'''alleries, '''L'''ibraries, '''A'''rchives & '''M'''useums}}) посвященаposvyaщena сотрудничествуsotrudnichestvu проектовproektov ФондаFonda ВикимедиаVikimedia сs галереямиgalereyami, библиотекамиbibliotekami, архивамиarxivami иi музеямиmuzeyami дляdlya развитияrazvitiya темtem, связанныхsvyazannix сs культурнымkulturnim наследиемnaslediem человечестваchelovechestva. СмSm. подробнееpodrobnee [[Проект:GLAM]].</ref>
<ref name="Cohen-nyt-2010-06-05">{{cite web|last=Cohen|first=Noam|title=Venerable British Museum Enlists in the Wikipedia Revolution|url=https://www.nytimes.com/2010/06/05/arts/design/05wiki.html|publisher=[[New York Times]]|accessdate=2013-01-27|date=2010-06-05|author=Cohen, Noam|archive-date=2017-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20171207190651/http://www.nytimes.com/2010/06/05/arts/design/05wiki.html|deadlink=no}} {{ref-en}}</ref>
<ref name="Cohen-nyt-2014-03-20">{{cite web | last=Cohen | first=Noam | url=https://www.nytimes.com/2014/03/20/arts/artsspecial/warming-up-to-the-culture-of-wikipedia.html | title=Warming Up to the Culture of Wikipedia | work=[[New York Times]] | date=2014-03-19 | accessdate=2014-03-24 | author=Cohen, Noam | archive-date=2019-07-04 | archive-url=https://web.archive.org/web/20190704224835/https://www.nytimes.com/2014/03/20/arts/artsspecial/warming-up-to-the-culture-of-wikipedia.html | deadlink=no }} {{ref-en}}</ref>
Qator 34 ⟶ 32:
<ref name=Switzer-2011>{{cite web|author=Switzer, Cody|url=http://philanthropy.com/blogs/social-philanthropy/wikipedian-in-residence-helps-share-smithsonian-archives/28989|title=Wikipedian-in-residence helps share Smithsonian archives|publisher=The Chronicle of Philanthropy|date=2011-07-28|accessdate=2013-01-27|archive-date=2013-01-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20130125015406/http://philanthropy.com/blogs/social-philanthropy/wikipedian-in-residence-helps-share-smithsonian-archives/28989|deadlink=no}} {{ref-en}}</ref>
<ref name="Shen-2012-04">{{cite web|author=Shen, Aviva|url=http://blogs.smithsonianmag.com/aroundthemall/2012/04/how-many-women-does-it-take-to-change-wikipedia/|title=How many women does it take to change Wikipedia?|publisher=Smithsonianmag.com|date=2012-04-04|accessdate=2013-01-27|archive-date=2017-01-20|archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20170120173259/http://www.smithsonianmag.com/smithsonian-institution/how-many-women-does-it-take-to-change-wikipedia-171400755/|deadlink=no}} {{ref-en}}</ref>
<ref name=Washington-post-2011-06-02>{{статья |издание=[[The Washington Post]] |заглавие=National Archives hires first 'Wikipedian' |ссылка=https://www.washingtonpost.com/blogs/federal-eye/post/national-archives-hires-first-wikipedian/2011/03/23/AG63MCHH_blog.html |accessdate=2013-04-26 |язык=en |автор=Lisa Rein |число=2 |месяц=6 |год=2011 |тип=newspaper}} {{ref-en}}</ref>
<ref name=Baughman-2011>{{статья |издание=[[The Baltimore Sun]] |заглавие=National Archives hires 'Wikipedian in residence' |ссылка=http://articles.baltimoresun.com/2011-07-13/news/bs-md-wikipedia-archives-20110621_1_national-archives-wikipedian-archives-information |accessdate=2013-04-26 |deadlink=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121022080524/http://articles.baltimoresun.com/2011-07-13/news/bs-md-wikipedia-archives-20110621_1_national-archives-wikipedian-archives-information |archivedate=2012-10-22 |язык=en |автор=Julie Baughman |число=13 |месяц=7 |год=2011 |тип=newspaper}} {{Cite web |url=http://articles.baltimoresun.com/2011-07-13/news/bs-md-wikipedia-archives-20110621_1_national-archives-wikipedian-archives-information |title=Архивированная копия |access-date=2014-05-14 |archive-date=2012-10-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20121022080524/http://articles.baltimoresun.com/2011-07-13/news/bs-md-wikipedia-archives-20110621_1_national-archives-wikipedian-archives-information |deadlink=unfit }} {{ref-en}}</ref>
<ref name=Kaczmarczyk>{{cite web|last=Kaczmarczyk|first=Jeffrey|title=President Gerald R. Ford Library and Museum appoints its first Wikipedian in residence|url=http://www.mlive.com/news/index.ssf/2013/01/president_gerald_r_ford_librar.html|publisher=Michigan Live LLC|accessdate=2013-01-27|location=[[Grand Rapids, Michigan]]|date=2013-01-17|archive-date=2013-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20130127082419/http://www.mlive.com/news/index.ssf/2013/01/president_gerald_r_ford_librar.html|deadlink=no}} {{ref-en}}</ref>