Usmon Nosir: Versiyalar orasidagi farq

20 asr o`zbek she'riyatiga chaqmoqdek kirib kelgan va yashindek qisqa ijodiy umr kechirgan talantli shoir Usmon Nosir 1912 yilning 13 noyabrida Namanganda tug`ildi. Otasidan etim qolgan Usmon Nosir Qo`qondagi bolalar uyida tarbiyalanadi. Iste'dodli o`spirin u yerda rus va jahon adabiyotining sara namunalari bilan tanishadi. Internatni bitirgach, 1931 yildan Samarqanddagi O`zbekiston davlat universiteti(O`zDU)ning filologiya fakultetida o`qidi.▼

Bolaligidan she'rlar yoza boshlagan Usmon Nosir badiiy ijod bilan bor-yo`g`i o`n besh yilgina, ya'ni qamoqqa olinguncha astoydil shug`ullandi. Shu fursatda o`zining qanchalik nodir iste'dodiga ega ekanligini yaqqol ko`rsatdi. Yosh shoirning “[[Quyosh bilan suhbat]]” (1932), “[[Safarbar satrlar]]” (1932), “[[Traktorobod]]” (1934), “[[Yurak]]” (1935), “[[Mehrim]]” (1935) kabi she'riy to`plamlari hamda “[[Norbo`ta]]” (1932) va “[[Naxshon]]” (1935) dostonlari bosildi. Usmon Nosir 1937 yilning 14 iyulida “[[xalq dushmani]]” sifatida qamoqqa olindi va Toshkent, Magadan, Kemerovo turmalarida yotdi. Qamoqda inson bolasi chidashi mumkin bo`lmaydigan qiynoqlarga duchor bo`lgan shoir 1944 yilda Kemerovoda halok bo`ldi. ▼

Usmon Nosir o`zbek she'riyatiga yangi ohang, yangi ruh, yangi obrazlar olib kirdi. U she'rlarida alangali tuyg`ularini jilovlamas, dilida kechayotgan tug`yonlarni susaytirmas, inson ruhiy dunyosini po`rtanalar ichida ko`rsatardi. Shoirning: ▼

Tingla, erkam, o`rtog`imsan, ▼

Qonim she'r bo`lib oqsin-da, ▼

Men qayta ichay. ▼

singari misralari bunga misoldir. O`zbek she'riyatida tuyg`ularni bor bo`yicha, dolg`ali ko`rsatish an'anasi yo`q edi. Milliy she'riyatimiz odob, andisha qoliplaridan chetga chiqmaslikka urinardi. Usmon Nosir ana shu qolirlarni buzishga jur'at qilgan birinchi shoir bo`ldi. Shoirning o`z tuyg`ularini: ▼

Sevgi! Sening shirin tilingdan▼

Kim o`pmagan, kim tishlamagan? ▼

Darding yoyday tilib ko`ksidan, ▼

Kim qalbidan qonlar to`kmagan? ▼

tarzida tasvirlashi miqyosi, ko`lami va ta'sirchanligiga ko`ra mislsiz poetik hodisa edi. Shoirning: “[[Ilhomimning vaqti yo`q selday keladi, Jalloddek rahm etmay dilni tiladi, Ayondir bir kuni aylaydi xarob]]” shaklidagi iqrori, ayni vaqtda, ulkan badiiy kashfiyot hamdir. ▼

Usmon Nosir she'riyatiga xos eng rangin xususiyatlar uning “[[Yurak]]”, “[[Nil va Rim]]”, “[[Monolog]]”, “[[Nasimaga deganim]]”, “[[Yana she'rimga]]”, “[[Begona]]”, “[[Yoshlik]]” sigari o`nlab bitiklarida yorqin namoyon bo`lgan. ▼