Bosqon: Versiyalar orasidagi farq

'''Bosqon''' yoki '''bozgʻon''' — 1) katta zalvar [[bolgʻa]]. Qadimgi ishlab chiqarish qurollaridan biri. [[Poʻlat]]dan yasaladi, ogʻirligi 4—6 kg, [[yogʻoch]] dastasining uzunligi 1 m gacha boʻladi. Qizigan [[poʻlat]] yoki [[temir]]ni sandonda bosqon bilan urib yalpoqlanadi. Ayrim joylarda, chunonchi [[Samarqand]]da temirchilarning dami ham bosqon deyiladi; 2) yuqoridan tushadigan zarb kuchi hisobiga metall xom ashyoga bosim bilan ishlov beradigan mashina. Qoʻl kuchi bilan ishlatiladigan dastlabki bosqon — richagli bosqon 13—14-asrlarda maʼlum boʻlgan. 16-asr boshlarida charxpalakdan harakatlanadigan bosqon paydo boʻldi, 18-asrda charxpalaklar oʻrnini bugʻ kuchidan, keyinchalik havo kuchidan foydalanib ishlaydigan bosqon egalladi. 20-asr boshlaridan elektr yuritmali bosqonlar, 1940-yillarda portlama bosqonlar, 1950-yillarda gaz bosqonlari yaratildi. Vazifasiga koʻra, bolgʻalash va shtamplash bosqonlariga; harakatlantirish vositasiga koʻra, bugʻhavo, pnevmatik (havo), mexanik, gidravlik (suyuqlik), portlama, gaz elektrmagnitli bosqonlarga boʻlinadi. Ishlash usuliga koʻra, oddiy (tushuvchi) va qoʻsh harakatli (tushuvchi qismlari qoʻshimcha tezlashtirilgan) bosqonlar buladi.

Bosqonning asosiy qismlari: porshen, shtok va baba (muxra); shabot (zalvor asos), [[stanina]], [[yuritma]] va boshqarish mexanizmlari. Bosqon [[temirchilik]] shtamplash ishlab chiqarishining asosiy mashinalaridan biri hisoblanadi.