Chilpiq: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Tahrir izohi yoʻq |
Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 1:
'''Chilpiq''' - qadimiy inshoot qoldig‘i (V-VI asrlar).<br />
[[Nukus]] va Beruniy shaharlari ([[Qoraqalpogʻiston|Qoraqalpog‘iston]]) oralig‘idagi Sulton Uvays tog‘i qoyalari ustida, Qipchoq shahridan 5-6 km shimolroqda, Amudaryoning o‘ng qirg‘og‘ida balandligi taxminan 35 metrlik konussimon tepalik ustida joylashgan aylana shaklli qal’a. Atrofi qalin paxsa devor bilan o‘ralgan, bir tomoni kirish yo‘li sifatida ochiq qoldirilgan. Chilpiqning 6-8 metrlik devori saqlangan,
Mahalliy aholi Chilpiqning barpo etilishini afsonaviy devlar bilan bog‘laydi. Xalq rivoyatlariga ko‘ra Hoji-Muluk ismli dev ushbu qal’ani barpo etgan. Boshqa bir afsonaga ko‘ra, Chilpiqni Qarotin-alp degan dev qurgan <ref>Снесарев Г. П., ''Реликты домусульманских верований и обрядов у узбеков Хорезма''. – Москва: Наука, 1969, с. 30.</ref>. German Vamberining keltirgan yana bir afsonaga ko‘ra Chilpiq qadimda mustahkam qal’a bo‘lgan. Podshoning qizi otasining mulozimlaridan biriga oshiq bo‘lib qoladi. Otasi g‘azabiga duch kelishdan qo‘rqqan malika o‘z oshig‘i bilan ushbu qal’adan boshpana topishadi. Sevishganlar ichimlik suv ilinjida tepalikdan daryo tarafga qarab lahim qazishadi. Vamberi Chilpiqqa kelganida ushbu yer osti yo’lining mavjud ekanligini qayd etadi <ref>Ármin Vámbéry, ''Sketches of Central Asia: additional chapters on my travels, adventures, and on the ethnology of Central Asia'', London: Allen and Co., 1868, p. 136.</ref>.
Chilpiq hududidan [[Islom dini|islom]]gacha bo‘lgan qadimiy dafn marosimlariga xos yodgorliklar topilgan. Olimlar fikriga ko‘ra, Chilpiq otashparastlar jasadlarini keltirib qo‘yadigan maxsus daxma vazifasini o‘tagan.<br />▼
<br />
Qal’a nomi manbalarda turlicha shakllarda keltirilgan: Chilpuq, Chalpuk, Chalpyq, Chalpak. “Firdavsul-iqbol”da Munis “Chīlpūq” (ﭼﯿﻠﭙﻮﻕ) shaklida keltirgan<ref>''Firdaws al-iqbāl, History of Khorezm'', by Shir Muhammad Mirab Munis, Muhammad Riza Mirab Agahi, translated from Chaghatay and annotated by Yuri Bregel, Leiden-Boston-Köln: Brill, 1999, p. 583, note 376.</ref>. ▼
▲Chilpiq hududidan [[Islom dini|islom]]gacha bo‘lgan qadimiy dafn marosimlariga xos yodgorliklar topilgan. Odamlar istiqomat qilganligini tasdiqlovchi belgilar topilmagan. Olimlar fikriga ko‘ra, Chilpiq otashparastlar jasadlarini keltirib qo‘yadigan maxsus daxma vazifasini o‘tagan.<br />
▲Qal’a nomi manbalarda turlicha shakllarda keltirilgan: Chilpuq, Chalpuk, Chalpyq, Chalpak. “Firdavsul-iqbol”da Munis “Chīlpūq” (ﭼﯿﻠﭙﻮﻕ) shaklida keltirgan<ref>''Firdaws al-iqbāl, History of Khorezm'', by Shir Muhammad Mirab Munis, Muhammad Riza Mirab Agahi, translated from Chaghatay and annotated by Yuri Bregel, Leiden-Boston-Köln: Brill, 1999, p. 583, note 376.</ref>.
== Izohlar ==
| |||