Mirzo Ulugʻbek: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Xoqoni Said (munozara | hissa) Tahrir izohi yoʻq |
Xoqoni Said (munozara | hissa) Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 18:
| mashhur_ishlari = [[Ziji jadidi Koʻragoniy]], [[sferik geometriya]], [[trigonometriya]]
| mukofotlari =
}}'''Mirzo (keyinchalik Sulton) Muhammad ibn Shohrux ibn Temur Ulugʻbek Koʻragon''' — [[Temuriylar]] davlatining hukmdori, [[Shohrux]]ning oʻgʻli. Buyuk oʻzbek [[astronomiya|astronom]]i (yulduzshunos) va [[matematika|matematig]]i. U otasi [[Shohrux Mirzo]] davrida Mavarounnahr hokimi va otasi vafot etgach butun Temuriylar imperiyasi sultoni(1447—1449) bo'ldi. Ulug'bek trigonometriya va sferik geometriya kabi astronomiya bilan bog'liq matematika sohasidagi ishlari , shuningdek, san'at va intellektual faoliyatga umumiy qiziqishlari bilan ajralib turardi. U besh tilda: turkiy, arab , fors , moʻgʻul va oz miqdorda xitoy tillarini bilgan deb taxmin qilinadi . Uning hukmronligi davrida (avval hokim, keyin toʻgʻridan-toʻgʻri) uning eʼtibori va homiyligi tufayli temuriylar uygʻonish davrining madaniy choʻqqisiga erishdi . Samarqand hokimligi, otasi [[Shohrux|Shohrux Mirzo]] tomonidan Ulug'bekga berilgan.
U 1424–1429-yillarda Samarqandda buyuk Ulug'bek rasadxonasini qurdirdi. Olimlar nazarida bu rasadxona o'sha davrda islom olamidagi eng yaxshi, Markaziy Osiyodagi eng yirik rasadxona bo'lgan. Ulugʻbek keyinchalik koʻplab olimlar tomonidan 15-asrning eng muhim astronomi sifatida tan olingan. U Samarqand va Buxoroda Ulugʻbek madrasasini ham (1417–1420) qurdirib, ushbu shaharlarni Oʻrta Osiyoning madaniy ilm markazlariga aylantirdi .
Biroq Ulug‘bekning davlat boshqaruvidagi mahorati uning ilmiy tajribasi bilan teng kelmasdi. Oʻzining qisqa hukmronligi davrida u oʻz kuch va hokimiyatini oʻrnata olmadi. Natijada, uning nazoratsizligidan boshqa hukmdorlar, jumladan, uning oilasi foydalanishdi va keyinchalik u ag'darilib, o'ldirildi.
== Shaxsiyati ==
| |||