Mirzo Ulugʻbek: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Xoqoni Said (munozara | hissa) Tahrir izohi yoʻq |
Xoqoni Said (munozara | hissa) Tahrir izohi yoʻq |
||
Qator 1:
{{Birlashtirishga|Ulugʻbek (astronom)}}
{{Qirollik bilgiqutisi
| embed =
| ismi = Ulugʻbek
| embed = Mirzo, Sulton
| ismi =
| title =
| titletext =
| more =
| tur =
| tasvir = Portrait of Ulugh Beg revised.jpg
| tasvir_eni = 250px
| alt =
| izoh = Ulugʻbek portreti, Samarqanddagi Ulugʻbek observatoriyasida.
| succession = [[Temuriylar imperiyasi]]ning [[Mavarounnahr]] viloyati hokimi [[Fayl:Timurid.svg|25px]]
| moretext =
| reign = 1411—1447
| reign-type =
| coronation =
| cor-type =
| oʻtmishdoshi =
| pre-type =
| davomchisi =
| suc-type =
| regent =
| reg-type =
| succession1 =
| moretext1 =
| reign1 =
| reign-type1 =
| coronation1 =
| cor-type1 =
| oʻtmishdoshi1 =
| pre-type1 =
| davomchisi1 =
| suc-type1 =
| regent1 =
| reg-type1 =
| succession2 =
| moretext2 =
| reign2 =
| reign-type2 =
| coronation2 =
| cor-type2 =
| oʻtmishdoshi2 =
| pre-type2 =
| davomchisi2 =
| suc-type2 =
| regent2 =
| reg-type2 =
| succession3 =
| moretext3 =
| reign3 =
| reign-type3 =
| coronation3 =
| cor-type3 =
| oʻtmishdoshi3 =
| pre-type3 =
| davomchisi3 =
| suc-type3 =
| regent3 =
| reg-type3 =
<!-- succession4 to succession9 are also available -->
| tugʻilgan_paytidagi_ismi =
| tugʻilgan_sanasi = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD|df=y}} -->
| tugʻilgan_joyi =
| vafot_sanasi = <!-- {{death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD|df=y}} -->
| vafot_joyi =
| dafn_etilgan_sana =
| dafn_etilgan_joy =
| turmush_oʻrtogʻi =
| turmush_oʻrtoq-tur =
| Farzandlari =
| consort = <!-- yes (ha) yoki no (yoʻq) -->
| issue = <!--{{plainlist}} yoki {{unbulleted list}} -->
| issue-link =
| issue-pipe =
| issue-type =
| toʻliq nomi =
| era name =
| era dates =
| shohlik ismi =
| posthumous name=
| temple name =
| uy =
| house-type =
| otasi =
| onasi =
| dini =
| kasbi =
| imzo_turi =
| imzo =
| modul =
}}
| title =
| titletext =
| more =
| tur =
| tasvir =
| tasvir_eni =
| alt =
| izoh =
| succession =
| moretext =
| reign =
| reign-type =
| coronation =
| cor-type =
| oʻtmishdoshi =
| pre-type =
| davomchisi =
| suc-type =
| regent =
| reg-type =
| succession1 =
| moretext1 =
| reign1 =
| reign-type1 =
| coronation1 =
| cor-type1 =
| oʻtmishdoshi1 =
| pre-type1 =
| davomchisi1 =
| suc-type1 =
| regent1 =
| reg-type1 =
| succession2 =
| moretext2 =
| reign2 =
| reign-type2 =
| coronation2 =
| cor-type2 =
| oʻtmishdoshi2 =
| pre-type2 =
| davomchisi2 =
| suc-type2 =
| regent2 =
| reg-type2 =
| succession3 =
| moretext3 =
| reign3 =
| reign-type3 =
| coronation3 =
| cor-type3 =
| oʻtmishdoshi3 =
| pre-type3 =
| davomchisi3 =
| suc-type3 =
| regent3 =
| reg-type3 =
<!-- succession4 to succession9 are also available -->
| tugʻilgan_paytidagi_ismi =
| tugʻilgan_sanasi = <!-- {{birth date and age|YYYY|MM|DD|df=y}} -->
| tugʻilgan_joyi =
| vafot_sanasi = <!-- {{death date and age|YYYY|MM|DD|YYYY|MM|DD|df=y}} -->
| vafot_joyi =
| dafn_etilgan_sana =
| dafn_etilgan_joy =
| turmush_oʻrtogʻi =
| turmush_oʻrtoq-tur =
| Farzandlari =
| consort = <!-- yes (ha) yoki no (yoʻq) -->
| issue = <!--{{plainlist}} yoki {{unbulleted list}} -->
| issue-link =
| issue-pipe =
| issue-type =
| toʻliq nomi =
| era name =
| era dates =
| shohlik ismi =
| posthumous name=
| temple name =
| uy =
| house-type =
| otasi =
| onasi =
| dini =
| kasbi =
| imzo_turi =
| imzo =
| modul =
}}
'''<nowiki>{{Mirzo (keyinchalik Sulton) Muhammad ibn Shohrux ibn Temur Ulugʻbek Koʻragon</nowiki>''' — [[Temuriylar]] davlatining hukmdori, [[Shohrux]]ning oʻgʻli. Buyuk oʻzbek [[astronomiya|astronom]]i (yulduzshunos) va [[matematika|matematig]]i. U otasi [[Shohrux Mirzo]] davrida Mavarounnahr hokimi va otasi vafot etgach butun Temuriylar imperiyasi sultoni(1447—1449) bo'ldi. Ulug'bek trigonometriya va sferik geometriya kabi astronomiya bilan bog'liq matematika sohasidagi ishlari , shuningdek, san'at va intellektual faoliyatga umumiy qiziqishlari bilan ajralib turardi. U besh tilda: turkiy, arab , fors , moʻgʻul va oz miqdorda xitoy tillarini bilgan deb taxmin qilinadi . Uning hukmronligi davrida (avval hokim, keyin toʻgʻridan-toʻgʻri) uning eʼtibori va homiyligi tufayli temuriylar uygʻonish davrining madaniy choʻqqisiga erishdi . Samarqand hokimligi, otasi [[Shohrux|Shohrux Mirzo]] tomonidan Ulug'bekga berilgan.
U 1424–1429-yillarda Samarqandda buyuk Ulug'bek rasadxonasini qurdirdi. Olimlar nazarida bu rasadxona o'sha davrda islom olamidagi eng yaxshi, Markaziy Osiyodagi eng yirik rasadxona bo'lgan. Ulugʻbek keyinchalik koʻplab olimlar tomonidan 15-asrning eng muhim astronomi sifatida tan olingan. U Samarqand va Buxoroda Ulugʻbek madrasasini ham (1417–1420) qurdirib, ushbu shaharlarni Oʻrta Osiyoning madaniy ilm markazlariga aylantirdi .
| |||