Spitamen: Versiyalar orasidagi farq
Kontent oʻchirildi Kontent qoʻshildi
Created page with "Spitamen (q.fors tili. Spitamana, q.yunon tili. Σπιταμένη, miloddan avvalgi 370-328 yillar), sug'dlar sarkardasi...." |
k Imlo |
||
Qator 1:
Spitamen ([[Qadimgi fors tili|
=Hayoti=
Qator 7:
=Makedonlarga qarshi kurash=
[[Iskandar Zulqarnayn|Aleksandr Makedonskiy]] miloddan avvalgi 329-yil bahorida Turon zaminga bostirib kirib,
Buning ustiga Aleksandr turgan Tanaisning narigi betiga osiyolik skiflar (saklar) ning katta qo‘shini yetib kelgan bo‘lib, Spitamenga qo‘shilishga tayyor edi. Aleksandr qo‘shini bilan saklarga zarba berish uchun o‘q yomg‘iri ostida daryodan o‘tadi va saklar qisqa, shiddatli olishuvdan so‘ng cho‘l ichkarisiga qarab atayin chekinadilar. Arushanning yozishicha, Aleksandr qo‘shini ularni jazirama issiq sharoitida biroz ta’qib etgach, tashnalik azobidan qiynalgan, u ko‘lmak suvdan ichib, ichburug‘ kasaliga uchrab, orqaga qaytishga majbur bo‘lgan. Makedon bosqinchilarida endi Marokandaga, Spitamenga qarshi katta kuch tashlash imkoniyati paydo bo‘ladi. Unga qarshi Menedem boshchiligida 3000 piyoda va 800 otliq askar yuboriladi. Spitamen uning yo‘liga pistirma qo‘yib, raqibini qirib tashlaydi, jangda 2000 piyoda va 300 otliq o‘ldiriladi. Aleksandr unga qarshi mahalliy xalq tilini biluvchi Farnux boshchiligida qo‘shin yuborgan.
Lekin Spitamen vaziyatga to‘g‘ri baho berib, jang qilishdan voz kechadi va
Makedon qo‘shini ko‘p talafot bergach, to‘rtburchak bo‘lib saflanib, Politimet (Zarafshon) daryosi o‘rtasida joylashgan oroldagi to‘qayzorga chekingan. Bu yerda ham Spitamen ularni tinch qo‘ymaydi. Makedon otliqlarining bir qismi otryad boshlig‘idan beruxsat daryoni kechib o‘ta boshlaydi, uning ortidan piyodalar tartibsiz suratda ergashishadi. Spitamen kamonchilari va massagetlar daryodan o‘tganlarni o‘ldirib, o‘tishga harakat qilayotganlarni esa kamondan o‘qqa tutadilar. Ayni paytda Spitamen suvoriylari va massagetlar daryodagi orollardan biriga chiqib, omon qolmoqchi bo‘lgan raqibga qarshi otlarini suvga haydab qanotlardan hujum qiladilar. Makedoniyaliklarning bir qismi massagetlar qo‘ygan pistirmaga tushib qolib, barcha makedon harbiy boshliqlari o‘ldiriladi, bor-yo‘g‘i 40 suvoriy va 300 piyoda qochib qutuladi, xolos. Mana shu tariqa Spitamenning harakatchan otliqlari betma-bet jangga kirishmay, raqibni asta-sekin tuzoqqa tushirib, uning yirik otryadini qirib tashlashga erisha olgan. Aleksandr hech qachon bunchalik yirik mag‘lubiyatga uchramagandi. Shuning uchun Spitamenga qarshi o‘zi otlanadi, Spitamen atayin cho‘lga chekinadi. Biroq Aleksandr uning hiylasiga uchmay, orqasiga qaytib, alamini tinch aholidan oladi – qishloqlarga o‘t qo‘yib, 120 mingdan ortiq aholini qirib tashlaydi.
Miloddan
|