|
'''Boysun tumani''' [[1926|1926-yil]] [[29-sentabr]]da tashkil topgan. Umumiy yer maydon 3,72ming72 ming kv.km. Aholisi 75,3ming3 ming kishi [1996]. Tuman markazi — Boysun shahri Termizdan 145 km shimoliy-gʻarbda joylashgan. Tumanda 7 ta qishloq bor: Avlod, Boysun darvadar, Machay, Rabot, Sayrob, Qoʻrgʻoncha. Yaqin temir yoʻl bekati - Elbayongacha 72 km. HongaronsoyXongarangsoy, Shoʻrsoy, Qayroqsoy boshqa soylardan suv ichadi.
Tuman xududida qazilma boyliklardan koʻmir, yonuvchi silaney, oltingurgut va boshqalar topilgan. Boysun koʻmir koni yopa qatlamlarida joylashgan. 1940-yillardan oʻzlashtirila boshlagan. Boysun togʻida fosfor konlari bor. Uning 95 foizi maʼdanli oʻgit sifatida ishlatiladi.
Boysunda «Ishonch» hissadorlik jamiyati, goʻsht — sut savzovodi, non zavodi, gʻisht zavodi, bir necha kishik korhonalar, fermer xoʻjaliklari bor .
Boysun shahri (20,1 ming aholi) Ketmonchopdi togʻining janubiy yonbagʻrida , Xongarangsoy boʻyida, dengiz sathidan 1200 m balandlikda joylashgan. Bu shahar Surxondaryo viloyatidagi eng qadimiy aholi manzilidir. Shaharga tutash togʻ etaklarida oʻrta paleolit davridayoq aholi yashagan. Boysun shahrining shimoli — gʻarbida joylashgan mashhur teshik tosh gʻori va uning topilmalari haqida muroqaning bosh qismida hikoya qilingan. Boysun shahrining oʻzi miloddan avalgi tahminan 5-mingyillik oxirlarida aholi manzili boʻlgan. Miloddan avvalgi I asr — milodiy I asrda bu yerda Poikalon deb atalgan qudratli qal’a-shahar mavjud edi. Boysun nomi yozma manbalarda «Basand» shaklida dastlab 10-asrda Istahri asarlarida, nomaʼlum muallif tomonidan yozilgan «Hudud ul-olam» («Jahon mamlakatlarining chegaralari») asarida tilga olingan. Istahrining qayd etishicha, koʻplab bogʻ-rogʻlar boʻlgan bu qishloq Buxoro va Samarqanddan Chagʻaniyonga boradigan yoʻl ustida boʻlib, Chagʻaniyon shahridan ikki kunlik yoʻldir.
1951 -yili artellar negizida tuman sanoat kombinati tashkil etildi;, 1967 -yilda u mahalliy sanoat korxonasiga aylantirildi . 1972 -yil mazkur korxona negizida Boysun eksperimental shoyi toʻqish fabrikasi ish boshladi . Unda tikuvchilik, toʻquvchilik, va badiiy buyumlar ishlab chiqarish sexlari mavjud edi . 1991 -yil fabrika tarkibidan tikuvchilik, trikotaj buyumlari ishlab chiqarish boʻlimlari ajratilib , Boysun «Tong yuluzi» tikuvchilik fabrikasi tashkil etildi . 1993 yil fabrika «Ishonch» hissadorlik jamiyatiga aylantirildi . Unda tayorlov, toʻqimachilik ommaviy kiyim tikish va kashtachilik sehlari bor . Asosan abirlik atlas va shoyi, beqasam, trikotaj mahsulotlari, ommaviy kiyimlar, bolalar kiyim kechaklari, toʻn — chaponlar, koʻrpa — koʻrpachalar tayorlanadi.
Boysunda Oʻzbekiston xalq yozivchisi Shukur Xolmirzayev, adiblar — Sattor Tursun va Erkin Aʼzam, shoir Usmon Azim tugʻulgantugʻilgan.
{{wikify}}
|
