25-May 2012, 12:20 dagi koʻrinishi tahrirlash Abdulla (munozara \| hissa) Rasmiyatchilar, Administratorlar 19 009 edits yangi		25-May 2012, 12:34 dagi koʻrinishi tahrirlash bekor qilish Abdulla (munozara \| hissa) Rasmiyatchilar, Administratorlar 19 009 edits kTahrir izohi yoʻq Keyingi tahrir →
Qator 1: [[File:Zn reaction with HCl.JPG\|thumb\|[[Rux]], tipik [[metall]], [[xlor kislotasi]], tipik kislota bilan [[kimyoviy reaksiya\|reaksiyaga]] kirishmoqda.]] '''Kislota''' ([[rus tili\|rus.]] ''кислота'' - "nordonlik") [[asos (kimyo)\|asos]] bilan reaksiyaga kirishadigan moddadir. Kislota [[vodorod]] va [[kislota qoldigʻi]]dan iborat boʻladi. Kislota [[kalsiy]] kabi metallar va [[natriy karbonat]] kabi asoslar bilan reaksiyaga kirishadi. ~~Suyuq~~Suvli kislotalar [[pH]] koʻrsatkichi 7 dan kam, bunda qancha kichik pH boʻlsa, kislota shunchalik kuchlidir. Keng tarqalgan kislotalar sirasiga [[sirka kislotasi]] ([[sirka]]da), [[sulfat kislotasi]] ([[akkumulator]]larda) va [[vino kislotasi]] ([[meva]]larda) kiradi. Kislotalar [[eritma]], [[suyuqlik\|suyuq]], [[qattiq]] yoki [[gaz]] holatlarda boʻladi. Kuchli va baʼzi kuchsiz konsentratsiyalangan kislotalar yemirish xususiyatiga ega, biroq [[karboran kislotasi\|karboran]] va [[bor kislotasi]] kabilarda bu xususiyat mavjud emas. Kislotalar uchun keng tarqalgan uchta taʼrif bor: Arrhenius, Brønsted-Lowry va Lewis taʼriflari. Arrhenius taʼrifi kislota eritmada [[gidroksoniy]] ionlari (H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>) konsentratsiyasini oshiradigan moddadir, deydi. Brønsted-Lowry taʼrifi qoʻshimcha qiladi: kislota [[proton]] donori boʻla oladigan moddadir. Kundalik hayotda duch keladigan aksariyat kislotalar [[suvli eritma]] yoxud suvda eriydi, shuning uchun ushbu ikki taʼrif koʻproq qaraladi. Kislota pHi 7 dan kamligi sababi gidroksoniy ionlari konsentratsiyasi 10<sup>-7</sup> [[Mol (oʻlchov birligi)\|mol]]/[[litr\|l]] dan oshiqligidadir. pH gidroksoniy ionlari konsentratsiyasi manfiy logarifmi, deb taʼriflangani uchun kislota pHi 7 dan kichikdir. Brønsted-Lowry taʼrifiga koʻra osonlikcha protonsizlasha oladigan har qanday birikma kislota, deb hisoblanishi mumkin. Misol qilib O-H yoki N-H qismlarini oʻz ichiga oladigan [[spirt]] yoki [[amin]]larni olish mumkin. There are three common definitions for acids: the Arrhenius definition, the Brønsted-Lowry definition, and the Lewis definition. The Arrhenius definition states that acids are substances which increase the concentration of [[hydronium]] ions (H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>) in solution. The Brønsted-Lowry definition is an expansion: an acid is a substance which can act as a proton donor. Most acids encountered in everyday life are [[aqueous solutions]], or can be dissolved in water, and these two definitions are most relevant. The reason why pHs of acids are less than 7 is that the concentration of hydronium ions is greater than 10<sup>−7</sup> [[Mole (unit)\|moles]] per liter. Since pH is defined as the negative logarithm of the concentration of hydronium ions, acids thus have pHs of less than 7. By the Brønsted-Lowry definition, any compound which can easily be deprotonated can be considered an acid. Examples include alcohols and amines which contain O-H or N-H fragments. Lewis taʼrifi esa [[kimyo]]da kam ishlatiladi. Lewis kislotalari [[elektron]] juftlari akseptorlaridir. Lewis kislotalariga metall kationlari hamda [[bor triftoridi]] va [[aluminiy trixloridi]] kabi elektroni kam molekulalar kiradi. Gidroksoniy ionlari keltirilgan uch taʼrifga binoan kislotalardir. Qiziqarlisi shundaki, spirt va aminlar ularning [[kislorod]] va [[azot]] atomlaridagi yolgʻiz elektronlar tufayli Brønsted-Lowry taʼrifiga koʻra kislota, Lewis taʼrifiga koʻra esa asos, deb qaraladi. In chemistry, the Lewis definition of acidity is frequently encountered. Lewis acids are electron-pair acceptors. Examples of Lewis acids include all metal [[ion\|cations]], and electron-deficient molecules such as [[boron trifluoride]] and [[aluminium trichloride]]. Hydronium ions are acids according to all three definitions. Interestingly, although alcohols and amines can be Brønsted-Lowry acids as mentioned above, they can also function as [[Lewis base]]s due to the lone pairs of electrons on their oxygen and nitrogen atoms.

Kislota: Versiyalar orasidagi farq