|
[[Tasvir:Sudan Dervish 1920s.jpg|thumb|270px|<center>Sudan darvish 1920 yil]]
'''Darvish''' ({{lang-fa|درویش}} — [[Turk tili|turkcha]] ''derviš'' — kambag`alkambagʻal) qalandar -qashshoq, - o‘zini [[Alloh]] yo‘lida xizmat qilishga bag‘ishlagan va o‘zini o‘zi kamolotga yetishtirish yo‘liga kirgan [[inson]]. "„[[So’fiy]]"“ so‘ziga sinonim. Darvishlik ta’limotiningtaʼlimotining asosini [[zikr]] tushish orqali xudo bilan "yaqinlashish"„yaqinlashish“ va, hatto, u bilan "qo‘shilib„qo‘shilib ketish"ketish“ mumkin, degan g‘oya tashkil qiladi. [[Eron]], [[Oʻrta Osiyo|O`rta Osiyo]], [[Turkiya]]da Darvish so‘zi tor ma’noda -maʼnoda — shaxsiy mulki bo‘lmagan kambag‘al, daydi [[zohid]]ni (16-[[asr]] boshigacha -"qalandar" atamasining sinonimi) anglatgan. Darvishning boshlang‘ich ma’nosinimaʼnosini bildirgan "kambag‘al"„kambag‘al“ so‘zi so’fiylikningsoʻfiylikning ixtiyoriy kambag‘allik, oz narsaga qanoat qilish haqidagi ta’limotidantaʼlimotidan kelib chiqqan. Darvishlar muayyan maslak (suluk)ka birlashgan va uning goyalarini targ‘ib qilgan. Darvishlikning mashhur suluklari:
[[naqshbandiylik]], [[yassaviylik]], [[kubroviylik]] va bilan Ta’limotitaʼlimoti, amaliyoti, odati va [[kiyim]]laridan qat’iqatʼiy nazar, Darvishlar ikki guruh - — daydi, doimo darbadarlik qilib yuruvchilarga va [[shayx]], [[pir]]lar [[rahbar]]ligida muqim yashovchilarga bo‘lingan.
Darvishlarning birinchi guruhi erta [[bahor]]da [[dunyo]] bo‘ylab [[safar]]ga otlanganlar. Shuning uchun ularni "darbadar"„darbadar“, eshikma-eshik yuruvchi deb ham ataydi. Ikkinchi guruhi [[hunarmand]]lar, [[savdogar]]lar, turli darajadagi [[amaldor]]lar va boshqalardan iborat bo‘lib, uyda yashab, o‘z ishlari bilan shug‘ullangan. Ular har kungi [[ibodat]]ni bajargan, [[hafta]] yoki oyning aniq belgilangan kuni umumiy [[zikr]] tushishga qatnashganlar. Inqilobdan oldin [[ O`rta Osiyo|O’rtaOʻrta Osiyo]]da ham Darvishlik keng yoyilgan, Darvishlarning faoliyati bilan bog‘liq [[qalandarxona]]lar va [[xonaqox]]lar mavjud bo‘lgan. ▼Darvishlik suluklarining ta’siritaʼsiri [[Pokiston]], [[Hindiston]], [[Indoneziya]], [[Eron]] va [[Afrika]]ning ayrim mamlakatlarida hozir ham mavjud. ▼
▲Darvishlarning birinchi guruhi erta [[bahor]]da [[dunyo]] bo‘ylab [[safar]]ga otlanganlar. Shuning uchun ularni "darbadar", eshikma-eshik yuruvchi deb ham ataydi. Ikkinchi guruhi [[hunarmand]]lar, [[savdogar]]lar, turli darajadagi [[amaldor]]lar va boshqalardan iborat bo‘lib, uyda yashab, o‘z ishlari bilan shug‘ullangan. Ular har kungi [[ibodat]]ni bajargan, [[hafta]] yoki oyning aniq belgilangan kuni umumiy [[zikr]] tushishga qatnashganlar. Inqilobdan oldin [[O`rta Osiyo|O’rta Osiyo]]da ham Darvishlik keng yoyilgan, Darvishlarning faoliyati bilan bog‘liq [[qalandarxona]]lar va [[xonaqox]]lar mavjud bo‘lgan.
▲Darvishlik suluklarining ta’siri [[Pokiston]], [[Hindiston]], [[Indoneziya]], [[Eron]] va [[Afrika]]ning ayrim mamlakatlarida hozir ham mavjud.
== Galereya ==
<center>
== ManbaalarManbalar ==
''Islom ensiklopediyasi - — Toshkent 2004'' ▼
[[Turkum:Soʻfiylik]]
▲''Islom ensiklopediyasi - Toshkent 2004''
{{commonscat|Dervishes}}
|
