Abu Dhabi Investment Authority
Abu Dabi Investment Authority (ADIA) — Abu Dabi amirligi, Birlashgan Arab Amirliklariga tegishli, Abu-Dabi hukumati tomonidan investitsiya maqsadlarida tashkil etilgan suveren boylik fondi.
 | |
| Turi | suveren fond |
|---|---|
| Tarmogʻi | xalqaro investitsiyalar |
| Qachon asos solingan | 1976 |
| Joylashuvi |
 BAA, Amsterdam |
| Prezidenti | Xalifa bin Zoid an-Nahyon |
| Mahsulot(lar)i | investitsiyalar |
| Vebsayti | www.adia.ae |
ADIA hech qachon oʻz aktivlarining qiymatini eʼlon qilmagan, biroq ekspertlar ularni 650 milliard dollardan 875 milliard dollargacha baholamoqda.[1] Sovereign Wealth Fund Institute esa 627 milliard dollarga baholagan.
ADIA operatsiyalari maxfiy va shaffof emas deb tavsiflanadi.
Sarmoyaning tabiati tufayli ADIA Islom normalariga amal qilmaydi.[2]
Investitsiyalar tahrir
ADIA yirik kapitalni boshqaradi va eng yirik xalqaro investitsiya fondidir. Jamgʻarma oʻzining kattaligi tufayli xalqaro iqtisodiyotga sezilarli taʼsir koʻrsatadi. 2008-yilda ADIA Santiago Principles sifatida tanilgan, „Generally Accepted Principles and Practices of sovereign wealth funds“ni nashr etgan 26 ta suveren fondlarning Xalqaro ishchi guruhiga hamraislik qildi. Bu tamoyillar davlat va xalqaro moliya bozorlariga suveren fondlar aniq ichki tuzilma va boshqaruvga ega ekanligini hamda ularning investitsiyalari faqat iqtisodiy foyda olish maqsadida amalga oshirilishini namoyish etish maqsadida yaratilgan.[3]
Jamgʻarma amirlikning deyarli 1 trillion dollarga baholangan neft eksportidan olgan daromadini boshqaradi. 2009-yil 31-dekabr holatiga koʻra ADIA portfelining 20 va 30 yillik yillik daromadlilik stavkalari mos ravishda 6,5 % va 8 %ni tashkil qiladi[4]. ADIA dunyodagi eng yirik suveren fonddir.
Bugungi kunda ADIA barcha aksiyalar, tijorat va davlat obligatsiyalari, infratuzilma va koʻchmas mulk, xususiy kapital fondlari, hej-fondlari va treyderlar (commodity trading advisers) xalqaro bozorlariga sarmoya kiritadi. ADIA global portfeli maʼlum bir toifadagi aktivlarga sarmoya kiritadigan bir nechta sub-fondlarga boʻlingan. Har bir aktiv toifasi uchun fondning oʻz menejerlari va moliyaviy tahlilchilari mavjud. Jamgʻarma mablagʻlarining 70-80 % ga yaqini tashqi boshqaruvchilar tomonidan boshqariladi va soʻnggi bir necha yil ichida fond aktivlari va passivlari tarkibi ancha murakkablashdi.
2007—2008-yillarda eng yuqori choʻqqiga chiqqanidan beri ADIA koʻpgina aktivlarining qiymati sezilarli darajada pasaydi. Citigroup kompaniyasiga kiritilgan 7 milliard dollarlik sarmoya 2009-yil 26-noyabr holatiga koʻra, bankdagi kattagina ulushni sotib olganidan 2 yil oʻtib deyarli 90 % qiymatini yoʻqotdi. 2008-yilda eng yuqori choʻqqisiga chiqqan koʻchmas mulk investitsiyalari ham sezilarli darajada pasayib ketdi. Jamgʻarma menejerlari uzoq muddatli investitsiya muvaffaqiyati haqida gapirsalar-da, faktlar shundaki, fond bozor indekslariga yaqinlashmoqda va aksariyat mablagʻlar tashqi menejerlar tomonidan boshqariladi. Soʻnggi yillarda menejmentda xavf-xatarlardan voz kechish sezilarli darajada kamaydi. Insayderlarning xabariga koʻra, jamgʻarmaning korporativ madaniyati yashirin, byurokratik va patriarxal boʻlib qolmoqda.
Direktorlar kengashi tahrir
- Shayx Xalifa bin Zoid an-Nahyon, rais (BAA Prezidenti, Abu-Dabi amiri)
- Shayx Sulton ibn Zayd an-Nahayon
- Shayx Muhammad bin Zoid an-Nahayon, Abu-Dabi valiahdi
- Shayx Hamid bin Zoid Al-Nahayon, boshqaruvchi direktor
- Shayx Mansur ibn Zayd an-Nahayon
- Shayx Muhammad ibn Xalifa ibn Zayd an-Nahayon
- Muhammad Xabrush as-Suvaydi
- Doktor Xuan Salim Al-Daheri
- Hamad Muhammad Al-Xurr Al-Suvaydi, Abu-Dabi moliya vaziri oʻrinbosari
- Xalil Muhammad Foulati
Manbalar tahrir
- ↑ „Sovereign-wealth funds | Asset-backed insecurity | Economist.com“. 2009-yil 29-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 13-oktyabr.
- ↑ „Архивированная копия“ (deadlink). 2010-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 13-oktyabr.
- ↑ „Generally Accepted Principles and Practices (GAPP)—Santiago Principles“ (deadlink). 2012-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „ADIA Review 2009“ (deadlink). 2012-yil 23-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 29-may.