Avstraliya ordeni
Avstraliya ordeni (inglizcha: Order of Australia)-1975-yil 14-fevralda Avstraliya qirolichasi Yelizaveta II tomonidan asos solingan kavaler ordenidir. U joriy etilishidan oldin Avstraliya fuqarolari Britaniya ordenlari bilan taqdirlanib kelgan.
| Avstraliya ordeni | ||
|---|---|---|
| ||
| Asl nomi | Order of Australia | |
| Mamlakat |
 Avstraliya | |
| Turi | Orden | |
| Statistika | ||
| Taʼsis sanasi | 14-fevral 1975 | |
Tarix tahrir
Avstraliya ordeni Buyuk Britaniya qirolichasi Yelizaveta II tomonidan 1975-yil 14-fevralda „ Avstraliya va boshqalar fuqarolarini erishgan yutuqlari va munosib xizmatlari uchun munosib eʼtirof etish maqsadida“ taʼsis etilgan. Laureatlar orasida sanʼat va adabiyotning koʻzga koʻringan namoyandalari: jumladan, mashhur aborigen rassomi, fotograf va kinorejissor Treysi Moffat ham bor.
Darajalar va belgilar tahrir
Orden fuqarolik va harbiy qismlarga berilishi bilan 2 guruhga boʻlinadi. Quyidagi kamayish tartibida tartibning 5 darajasi mavjud:
- Ritsar yoki ordenli xonim (AK yoki AD; Knight and Dame of the Order of Australia qizi) — nishonlar sitrinlar bilan bezatilgan orden koʻkrak nishoni, boʻyin lentasi (ayollar uchun — koʻkrak kamonida) va koʻkrak yulduzidan iborat. Ustki qismi sitrinlar bilan qoplangan. Yillik kvota — belgilanmagan.
- 1986-yil 3-martda ordenning ritsar yoki dame darajasi (AK yoki AD) bekor qilindi.
- 2014-yil 25-martda Bosh vazir Toni Ebbott ushbu darajalarni tiklash toʻgʻrisidagi qarorni eʼlon qilib, Kventin Brays ordenning birinchi xonimi, yangi general- gubernator Piter Kosgrouv esa birinchi ritsar boʻlishini eʼlon qildi[1].
- 2015-yil 22-dekabrda ordenning ritsar yoki dani darajasi Bosh vazir Malkolm Ternbull tomonidan yana bekor qilindi.
- Orden hamrohi (AC; Companion Companion of the Order of Australia) — nishonlar boʻyin lentasidagi sitrinlar bilan kesishgan nishondan iborat (ayollar uchun — koʻkrak kamonida). Yillik kvota — 35 kishi.
- Orden xodimi (AO; Officer of the Order of Australia) — nishonlar oldingi darajaga qaraganda kichikroq belgidan iborat boʻlib, boʻyin lentasida (ayollar uchun — koʻkrak kamonida) joylashgan. Yillik kvota — 140 kishi.
- Orden aʼzosi (AM; Member of the Order of Australia) — nishon oldingi darajaga qaraganda kichikroq belgidan iborat, doira sitirlangan emas, koʻkrak lentasida (ayollar uchun — koʻkrak kamonida) joylashgan. Yillik kvota 340 kishini tashkil qiladi.
- Avstraliya ordeni medali (OAM; Medal Medal of the Order of Australia) — nishonlar koʻkrak lentasidagi emalsiz nishondan iborat (ayollar uchun — koʻkrak kamonida). Yillik kvota belgilanmagan.
Orden tayinlash tahrir
1976-yildan beri har qanday Avstraliya fuqarosi istalgan shaxsni Avstraliya ordeni mukofotiga nomzod qilib koʻrsatishi mumkin. Avstraliya fuqarosi boʻlmagan odamlar barcha darajadagi ordenning faxriy aʼzoligi bilan taqdirlanishi mumkin. Nomzodlik shakllari Avstraliya Bosh gubernatori huzuridagi rasmiy kotib idorasidagi direktorga, Faxriy kotibiyatga , Hukumat uyida, Kanberrada, topshiriladi. Keyinchalik ular Orden boʻyicha kengashga yuboriladi. Bosh vazir Kengash raisini va yettita „Jamoa vakillarini“ tayinlaydi, har bir shtat va hudud oʻz vakilini tayinlaydi.Kengash raisi 2021-yil yanvar holatiga koʻra Shimoliy hududning sobiq Liberal partiyasi rahbari Sheyn Stoun.
Kengash general-gubernatorga tavsiyalar beradi. Mukofotlar Qirolichaning tugʻilgan kuni davlat bayramida, general-gubernatorning maxsus eʼlon qilishi (odatda faxriy mukofotlar) va yangi general-gubernator tayinlanishi munosabati bilan eʼlon qilinadi. General-gubernator yangi tayinlanganlarga orden nishonlarini topshiradi.
Orden boʻyicha tayinlashlar oʻlimdan keyin amalga oshirilmaydi; ammo, agar nomzod tayinlovni qabul qilganidan keyin, lekin tegishli eʼlon qilingan sanadan oldin vafot etsa, tayinlash oʻz kuchini yoʻqotadi va u nomzod vafot etgan kundan kechiktirmay kuchga kirgan deb eʼlon qilinadi. Mukofotlanganlar keyinchalik buyruqdan voz kechishlari mumkin va Kengash general-gubernatorga mukofotni bekor qilishi mumkin boʻlgan shaxsni buyruqdan olib tashlashni maslahat berishi mumkin.
Barcha mukofotlar, bekor qilish va isteʼfoga chiqish toʻgʻrisidagi eʼlonlar Hamdoʻstlik gazetasida paydo boʻladi. Faxriy unvonlarga sazovor boʻlgan odamlar maʼlumotni „Bu sharaf“ veb-saytida koʻrsatmaslik imkoniyatiga ega. Nomzodlik shakllari maxfiydir va 1982-yilgi Axborot erkinligi toʻgʻrisidagi qonun bilan qamrab olinmaydi. Muvaffaqiyatli yoki muvaffaqiyatsiz nomzodning sabablari, hattoki bunday nomzodlar muhokama qilinadigan yigʻilishlar ishtirokchilari ham maxfiyligicha qoladi.
Geraldika tahrir
Orden bilan taqdirlanganlar oʻzlarining shaxsiy gerbiga gerb orqasidagi orden belgisini — zarhal hoshiyali koʻk rangli doira va quyidagi yozuvni qoʻshishga haqli. A U S T R A L I A .
Shuningdek tahrir
Manbalar tahrir
- ↑ „Вести.Ru: В Австралии - новый генерал-губернатор“. 2014-yil 29-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 28-mart.
Adabiyotlar tahrir
Игорь Гусев. Награды, ордена, медали России, СССР, мира. Москва: АСТ, 2014 — 4 bet. ISBN 978-5-17-080777-2.
Havolalar tahrir
- Rasmiy sayt — Avstraliya ordeni (Wayback Machine saytida 2008-09-22 sanasida arxivlangan) Arxivnaya kopiya
- Avstraliya Assotsiatsiyasining buyrugʻi Arxivnaya kopiya
- Avstraliya ODM — Rasmlar 2007 Arxivnaya kopiya