"Momaqaldiroq milliy qirolligi" (Dzongxa: nὖྲུག་ཙན་ན, Dzongxa talaffuzi: (ɖ(ʐ)ṳ̀e̯ t͡sén.d̥è̤n) — Butan davlatining milliy madhiyasi hisoblanadi. 1953-yilda qabul qilingan qoʻshiq matni Dolop Droep Namgay tomonidan yozilgan va ehtimol Dasho Gyaldun Thinley tomonidan ingliz tiliga tarjima qilingan. Yordamchi musiqachi Aku Tongmi tomonidan bastalangan.[1]


 Butan davlat madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i

Dorji Lopen Droep Namgay

Dasho Gyaldun Thinley
Bastakor Aku Tongmi
Qabul qilindi 1953

Tarix tahrir

Brozovichning esiklopediyasi (1999) va undan keyingi koʻplab mualliflar milliy madhiya muallifligini sobiq bosh vazir Jigme Tinlining otasi Gyaldun Tinliga bogʻlagan daʼvolarga qaramay, Talo shahridan boʻlan Dorji Lopen Dolop Droep Namgay milliy madhiyaning soʻzlarini yozgan deb hisoblaydiganlar koʻp. Dorji Lopen Butan diniy muassasasidagi toʻrtta katta Lopenning eng kattasi boʻlib, koʻpincha Je Khenpo oʻrinbosari boʻlib ishlaydi. Dolop Droep Namgay Butanning uchinchi qiroli Jigme Dorji Vangchuk bilan yaqin shaxsiy va ish munosabatlarini saqlab turdi, uning hukmronligi davrida Gyaldun Tinli turli lavozimlarda xizmat qildi.

Ehtimol, Gyaldun Thinley Dolop Droep Namgay bilan yaqindan hamkorlik qilishda, shuningdek qoʻshiq matnlarini ingliz tiliga tarjima qilishda ishtirok etgan boʻlishi mumkin. Shuningdek, u yoki uning o‘g‘li Jigme Tinli 1990-yillardan buyon ko‘plab muhim davlat va siyosiy lavozimlarda ishlagan. U Dalibor Brozovich bilan birinchi aloqada bo‘lgan shaxslardan biri bo‘lgan, aynan Brozovich Gyaldun Thinleyni qo‘shiq matni muallifi deb atagan. Ammo, koʻpchilik Dolop Droep Namgayni muallif deb biladi.

Aku Tongmi Hindistonda tahsil olgan va Hindiston Bosh vaziri Jawaharlal Neruning davlat tashrifi munosabati bilan madhiyaga ehtiyoj paydo bo‘lganida, harbiy orkestrga rahbar etib tayinlangan edi. Uning asl musiqasi Butan xalq qoʻshigʻi „Oʻzgarmas lotus taxti“ (Thri nyampa med pa pemai thri) tomonidan ilhomlantirilgan. Ohang ikki marta Tongmi vorislari tomonidan guruh rahbarlari sifatida oʻzgartirilgan. Asl matn 12 misradan iborat boʻlgan, ammo 1964 yilda qirolning kotibi tomonidan hozirgi olti qatorli versiyaga qisqartirilgan.[2]

Madhiya xalq kuyidan ilhomlantirilgani bois, unda dastlab Tongmi rejissyorlik qilgan xoreografiya ham mavjud.[3]

Matn tahrir

Dzongkha tilida tahrir

འབྲུག་ཙན་དན་བཀོད་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ནང་༎
དཔལ་ལུགས་གཉིས་བསྟན་སྲིད་𝄆སྐྱོང་བའི་མགོན་𝄇༎
འབྲུག་རྒྱལ་པོ་མངའ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་༎
སྐུ་འགྱུར་མེད་བརྟན་ཅིང་𝄆ཆབ་སྲིད་འཕེལ་𝄇༎
ཆོས་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་དར་ཞིང་རྒྱས་༎
འབངས་བདེ་སྐྱིད་ཉི་མ་𝄆ཤར་བར་ཤོག་𝄇༎

Manbalar tahrir

  1. Brozović, Dalibor. Hrvatska Enciklopedija. Miroslav Krleža, 1999 — 569 bet. ISBN 953-6036-29-0. 
  2. Penjore, Dorji; Kinga, Sonam. The Origin and Description of The National Flag and National Anthem of The Kingdom of Bhutan. Thimphu: The Centre for Bhutan Studies, 2002 — 14 bet. ISBN 99936-14-01-7.  (Wayback Machine saytida 2011-07-23 sanasida arxivlangan)
  3. Blackwell, Amy Hackney. Independence Days: Holidays and Celebrations. Infobase Publishing, 2009 — 15 bet. ISBN 978-1-60413-101-7. 

Havolalar tahrir