Dione (qadimgi yunoncha: Διώνη, mikencha: di-u-ja, Divia[1]) — qadimgi yunon mifologiyasi qahramoni[2], yomgʻir maʼbudasi, titanida.

Hesiod poyemaning[3] muqaddimasida uning nomini keltirgan, ammo Titanidlar roʻyxatida mavjud emas. U Okean va Tetisning qizi sifatida okeanidlar roʻyxatida sanab oʻtilgan (Hesiod. Teog. 353); yoki u Gaia va Uranning qizi (Orfiklarga koʻra, titanid[4]) yoki Eter[5] (Dodonda boshqa narsalar qatori efir xoʻjayini sifatida[6] hurmatga sazovor boʻlgan Zevs keltirilgan. Batafsil).

Dodonda Zevsning xotini[7] sifatida Dionaga ham sigʻinish bor edi, u Dodon joylashgan Epirus boʻylab Zevs bilan birga hurmatga sazovor hisoblangan[8]. U, shuningdek (Gomerning soʻzlariga koʻra) Zevsning sevgilisi va Afroditaning onasidir (Hom. Il.; boshqalar)[5][9][10]. Gomerda yozilishicha, u Olympusda yashaydi va qizi Afroditaga yordam beradi[11]. Boshqa maʼbudalar qatorida u Delosda (Gomer madhiyalari) Apollon va Artemidaning tugʻilishida ishtirok etgan[5].

Dione Dionisning onasi[5] deb ham ataladi.

Uning mehrobi Oykunte (Kariya)da[12].

Taxminlarga koʻra — Yunon davrigacha boʻlgan eng qadimgi yer maʼbudasi. Keyinchalik mifologiyada u Hera[9] bilan bir deb qaralgan.

1868-yilda kashf etilgan asteroid (106) Dione hamda Saturnning yoʻldoshi Dione uning sharafiga nomlangan.

Yana qarang tahrir

Manbalar tahrir

  1. Predmetno-ponyatiyniy slovar grecheskogo yazika. Mikenskiy period. L., 1986. S.142
  2. Mifi narodov mira. M., 1991-92. V 2 t. T.1. S.380
  3. Gesiod. Teogoniya 17
  4. Orfika, fr. 114 Kern
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 „A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology, DABAR, Dion, Dio'ne“. 2014-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 4-aprel.
  6. Под ред. Е. М. Жукова „Додона“,. Советская историческая энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия, 1973—1982. 
  7. Lyubker F. Realniy slovar klassicheskix drevnostey. M., 2001. V 3 t. T.1. S.452
  8. „Додонский оракул“. 2014-yil 7-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 4-aprel.
  9. 9,0 9,1 EdwART „Диона“,. Античный мир. Словарь-справочник, 2011. 
  10. „Аполлодор. Мифологическая библиотека. Книга I“. 2014-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 4-aprel.
  11. Илиада 5.370
  12. Feokrit. Idillii VII 116

Adabiyotlar tahrir

  • Smit, Uilyam (leksikograf) %3Aalphabetic+letter%3DD%3Aentry+group%3D12%3Aentry%3Ddione-bio-1 Arxivnaya kopiya (Inglizcha) )
  • Diona // Klassik antikvarlarning haqiqiy lugʻati / aut.-stat. F. Lübker ; Klassik filologiya va pedagogika jamiyati aʼzolari F. Gelbke, L. Georgievskiy, F. Zelinskiy, V. Kanskiy, M. Kutorga va P. Nikitin tomonidan tahrirlangan. — Sankt-Peterburg., 1885-yil.