Duamutef
Duamutef (misr. Dw3mwtf) — qadimgi Misr xudosi, Goraning oʻgʻillaridan biri. Dafn marosimi bilan bogʻliq: marhumni mumiyalashda uning oshqozonini, shoqol boshli qopqogʻi boʻlgan soyabonga solingan. Dafn xonasida uning haykalchasi sharqiy devorga qoʻyilgan. Duamutef inson qalblaridan biri — uning Ba mohiyatining ifodasi hisoblangan.
Adabiyotda u koʻpincha Goraning boshqa oʻgʻli — Xapi bilan adashtirishadi. Shuni esda tutish kerakki, Duamutef shoqolning boshi bilan, Hapi esa babundir, aksincha emas.
Tasvir tahrir
Duamutef birinchi marta antropomorfik tasvirlangan, Yangi Qirollik davridan boshlab — shoqol boshi bilan. Kebehsenuf misolida boʻlgani kabi, adabiyotda ham uning hayvon boshi bilan tasvirlangani haqida bir-biriga qarama-qarshi maʼlumotlar bor: baʼzi manbalarga koʻra, u lochin boshi, baʼzilarida esa shoqol boshi bilan tasvirlangan[1][2][3][4].
Kanopning qoʻriqchi xudosi sifatida ahamiyati tahrir
Goraning yana uchta oʻgʻli — Amset, Xapi va Kebexsenuf bilan birgalikda u mumiyalangan ichaki aʼzolarini qoʻriqlagan. Uning vazifasi oshqozonni himoya qilish edi.
Shuningdek, Duamutef Ba manga[5] mas’ul edi.
Mifologiyada maʼnosi tahrir
Piramida matnlarida Duamutef oʻliklarning qoʻriqchi xudosi va ularning osmonga koʻtarilishda yordamchisi deb ataladi. Kanopik idishlar va ular qoʻyilgan qutilardagi yozuvlarda Duamutef ochlik va chanqoqlikdan himoyalanish uchun chaqiriladi.
Osirisning tsiklida Duamutef, Gorning qolgan oʻgʻillari singari, „Osirisning jasadidagi soatning qoʻriqchilaridan biri“. U uchinchi kun va tunning uchinchi soatining homiysi boʻlib, bu haqda ikkalasi bilan bogʻliq holda aytiladi: „Duamutef sizni koʻrgani keladi, u chap tomondagi dushmanni magʻlub qiladi“[6].
Mifologiyaga koʻra, Gor, akalari kabi, uni asosiy nuqtalardan biriga qoʻriqchi qilib tayinladi va uni toj kiyish jarchisi sifatida Sharqqa yuboradi. Duamutef ham yulduz xudosidir. Ierakonpolisdagi maʼbadda u Gorning qoʻllarini qoʻriqlab, Kebehsenuf bilan juftlik hosil qiladi. Uning kultining asosiy joyi — Buto, shuningdek, Letopolis. U Neyt tomonidan homiylik qilinadi.
Manbalar tahrir
- ↑ Martin, Karl. Kanopen II., Lexikon der Ägyptologie. (LÄ), Wiesbaden: Harrassowitz, 1980. ISBN 3-447-02100-4.
- ↑ Wilkinson, Richard H.. Die Welt der Götter im Alten Ägypten. Glaube, Macht, Mythologie (= The complete gods and goddesses of ancient Egypt).. Stuttgart: Theiss, 2003 — 88 bet. ISBN 3-8062-1819-6.
- ↑ Drenkhahn, Rosemarie. Kebehsenuef, Lexikon der Ägyptologie. (LÄ), Wiesbaden: Harrassowitz, 1980. ISBN 3-447-02100-4.
- ↑ Eggebrecht, Arne. Duamutef, Lexikon der Ägyptologie. (LÄ), Wiesbaden: Harrassowitz, 1980. ISBN 3-447-01670-1.
- ↑ Швец Н.Н.. Словарь египетской мифологии, Загадки древнего Египта. Центрполиграф, 2008. ISBN 978-5-9524-3466-0.
- ↑ Roeder, Günther. Urkunden zur Religion des Alten Ägypten. Jena: Diederichs, 1923 — 36, 41 bet.