Vikipediya

Ergin

Ergin (qadimgi yunoncha: Ἐργῖνος) - yunon mifologiyasining qahramoni. U Orxomen shohi sifatida Fivani vaqtincha bo'ysundirgan, ammo keyinchalik yosh Gerkulesdan mag'lubiyatga uchragan. U ba'zi manbalarga ko'ra Gerkules bilan bo'lgan jangda vafot etgan, boshqasiga ko'ra esa, u qarilik chog'igacha yashagan hamda uning Trofoniy va Agamed ismlibolalari bo'lgan. U ba'zi manbalarda Poseidonning o'g'li Miletli Argonavt Ergin ekanligi aytib o'tilgan.

Ergin
Jins erkak
Otasi Klimen
Aka va singillari Azey, Arron, Stratiy, Piley
Bolalari Trofoniy va Agamed

Mifologiyada tahrir

Qadimgi mualliflarning ta'kidlashicha Ergin Orxomen podshohi Klimenning (yoki Periklimen[1]) toʻngʻich oʻgʻli bo'lib, Stratiy, Arron, Pileya va Azeyning ukasi hisoblanadi. Klimen esa Kichik Orxomenning yoki Eoliidlarning Fessaliya sulolasidan bo'lgan Friksning nabirasi hisoblanadi. Uni Poseydonning muqaddas joyida Feviyalik Menikey Perier aravasida urib yubordi hamda u yarador bo'ldi. O'lim to'shagidagi Klimen o'g'lidan Fivadan qasos olishni vasiyat qildi. Ergin podshoh boʻlishi bilanoq urush boshladi. "Ko'p sonli odamlarni o'ldirgan"[2], u Fivada tinchlik o'rnatdi va Fivaliklar unga yigirma yil davomida har yili yuzta sigirni soliq sifatida to'lashga va'da berishdi[3][4].

Biroq, Gerkules nomini olgan Fiva qahramoni yosh Alkid harakati tufayli to'lovlar muddatidan oldin to'xtatildi. Alkid oʻlponni olish uchun ketayotgan orxomen elchilari bilan tasodifan uchrashib qoldi va ularni oʻldirib, bundan keyin hech narsa ololmasliklarini aytib, orqaga qaytarib yubordi. Ergin Fiva qiroli Kreondan beadablarni unga berishni talab qildi va xohlagan narsasini ololmagach urush boshladi. U ushbu jangda dushman qoʻshinini boshqargan Alkiddan magʻlub boʻldi.Psevdo-Apollodorus va Diodorus Siculusga ta’kidlashicha, Fivaliklar qulay joyga joylashdilar, Poliyen tomonidan aytilgan shaklga ko'ra, Alkid minianlarning otliq qo'shinlaridan foydalanishlariga to'sqinlik qilish uchun Kefis daryosining suvlarini vodiyga burib yubordi va hudud botqoqlikka aylandi[5]. Pausanias etiologik afsonasiga ko’ra, Alkid jangdan bir kun oldin barcha minyan otlarini bog'lab qo’ygan[6]. Jangda Ergin Alkid tomonidan o'ldirilgan va shundan so'ng fivaliklar bostirib kirib, Orxomenni[2][7] vayron qilishgan. Pasvaniya keltirgan shaklga koʻra, Ergin jangdan omon qolgan va Fiva bilan sulh tuzgan[6][4].

Ergin qarilik chog'ida farzandi yoʻqligidan xavotirlana boshladi. Qirol Orxomen Pifiyadan nima qilish kerakligini so'rash uchun Delfiga bordi. U "eski tortma ustuniga yangi pastadir tashlashni" sinab ko'rishni maslahat berdi. Ergin yosh xotinga uylandi va undan Trofoniy va Agamed ismli ikki oʻgʻil ko'rdi[3][4]. Pasvaniy Trofoniy Apollondan tug'ilgan degan afsona haqida gapirgan, lekin uning o'zi bunga ishonmasligini tan olgan[6].

Qadimgi yozma manbalarda yana bir Ergin eslatib o'tilgan. U Poseydonning o'g'li bo'lib, Miletda yashagan. U Argonavtlarning Oltin teri uchun Kolxidaga yurishida qatnashgan va bir muncha vaqt Argoning boshqaruvchisi bo'lgan. Ba'zi tadqiqotchilarning fikriga ko'ra, bu afsonada dastlab bitta qirol Orxomen haqida bo'lgan. Argument sifatida ular Poseydon va Klimen tasvirlarida ba'zi umumiy xususiyatlardan foydalanadilar. Rodoslik Apolloniusning ellinistik davrda yozilgan she'rlari Ergin Argonavt haqida xabar beradigan eng qadimgi manba hisoblanadi. Bundan klassik davrda Argonautikaning muvaffaqiyati tufayli unutilgan yana bir an'ana bo'lishi mumkin degan xulosaga keladi[3].

Madaniyatda tahrir

Ergin va Alkid o'rtasidagi urush matni butunlay yo'qolgan "Miniadalar" dostonining mavzusiga aylandi. Ushbu syujetga ayrim qadimgi rassomlar ham murojaat qilganlar[8].

Manbalar tahrir

  1. ↑ Lewy 1909.
  2. ↑ 2,0 2,1 Аполлодор 1972.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Bethe 1907.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Ботвинник 1988.
  5. ↑ Полиэн 2002.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Павсаний 2002.
  7. ↑ Диодор Сицилийский 2005.
  8. ↑ Engelmann 1886.

Havolalar va adabiyotlar tahrir

Havolalar tahrir

  1. Аполлодор. Мифологическая библиотека. Наука, 1972. 
  2. Диодор Сицилийский. Историческая библиотека. М.: Алетейя, 2005. ISBN 5-89329-716-4. 
  3. Павсаний. Описание Эллады. М.: Ладомир, 2002. ISBN 5-86218-298-5. 
  4. Полиэн. Стратегемы. Евразия, 2002. ISBN 5-8071-0097-2. 

Adabiyotlar tahrir

  1. Ботвинник М. Эргин // Мифы народов мира. — 1988. — Т. 2. — С. 666.
  2. Bethe. Erginos 2 // Paulys Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft. — 1907. — Bd. VI, 1. — Kol. 433—434.
  3. Engelmann R. Erginos 3 // Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen Mythologie. — 1886. — Bd. I, 1. — Kol. 1301—1303.
  4. Lewy H.[de]. Periklymenos 4 // Ausführliches Lexikon der griechischen und römischen Mythologie : [нем.] / Roscher Wilhelm Heinrich. — Leipzig : B. G. Teubner, 1909. — Bd. III. — Kol. 1968.
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Ergin&oldid=2622623" dan olindi