Koyot
Koyot AQShning shimoli-gʻarbiy qismidagi hindlarning afsonalarida va afsonalar qahramonlari sifatida tez-tez uchrab turadi. Asarlarda koyotning mavjudligi uning maʼlum bir hududda ommabop boʻlgani va hayvonning xususiyatlari bilan bogʻliq: rivojlangan intellekt va yuqori ijtimoiylashuvi.[1] U afsonada navaxo [1], ne-perse [1][2], не-персе[2], Кус (народ) Coos) [1], yakama [3], Уаско (народ) Vasko-Vishram ) [1] nomalari bilan mashhur.
Asarlarda Koyot odatda kichik qahramon sifatida namoyish etiladi. Uni bosh qahramonga qarama-qarshi qoʻllash mumkin, chunki u qahramonligi bilan emas, balki insoniy fazilatlari bilan ajralib turadi. Qoidata koʻra, u skandinaviya afsonasidagi Lokiga oʻxshash boʻlgan trikster rolini oʻynaydi.[1] Bir qator afsonalarda koyot boshqa afsonaviy rollarni ham bajargan, masalan, navaxo afsonasida Koyot trikster boʻlish bilan bir qatorda, „bir vaqtning oʻzida“ ov, urush va sevgi xudosi, jodugarlik ixtirochisi ham boʻlgan.[4] Koyot koʻplab ijobiy xususiyatlarga ega.[1] Kosmogon afsonalarida u baʼzi tuproq boʻlaklariga, ekstrement yoki qon quyqasini tepib dunyoni va birinchi odamlarni yaratgan.[4] Yevropaliklarning Amerika Gʻarbiga kelishi bilan paydo boʻlgan asarlarda koyot yangi xususiyatga ega: anʼanaviy hind madaniyatini Yevropa bosqinidan himoya qilishdir. U yevropaliklarga qarshi boʻlgan satirik qahramonga aylangan. Misol uchun, zamonaviy hikoyalardan birida, koyot haqida hikoya qilmoqchi boʻlgan antropologning tuzogʻiga tushib qoladi, ammo notanish odamni aldab, unga faqatgina ekskrement yozuvlarini qoldirgan.[1]
Koyot haqidagi hikoyalarning ahamiyati va ibratliligi hindlarning qishda, uy ishlari qisqargan va boʻsh vaqtlarini maʼnaviy bayramlarga bagʻishlashda foydalanganligi bilan taʼkidlanadi. Bahordan kuzning boshigacha koyot haqida hikoyalar aytilmagan.[1]
tahrir
Koyot Tomas Siddellning „Gannerkrig koʻchasi“ (inglizcha: Gunnerkrigg CourtGunnerkrigg mahkamasi) deb nomlangan veb-komikasidagi bosh qahramonlardan biri boʻlgan [5], bu yerda u trikster xudosi, Gillliti oʻrmonining boshligʻi [6] sifatida tasvirlangan.
Manbalar tahrir
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Ramsey, Jarold. „Coyote (legend)“ (en). The Oregon Encyclopedia. Qaraldi: 2014-yil 24-noyabr.
- ↑ 2,0 2,1 „Coyote and the Monster of Kamiah“ (en). 2015-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 24-noyabr.
- ↑ „Coyote And Crow“ (en). Meta Religion. Qaraldi: 2014-yil 24-noyabr.
- ↑ 4,0 4,1 Cooper G.H. „Coyote in Navajo religion and cosmology“ (en) (deadlink). 2012-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 24-noyabr.
- ↑ „Gunnerkrigg Court“.
- ↑ „Перевод вебкомикса на acomics.ru“.
Adabiyot tahrir
- Coyote Was Going There: Indian Literature of the Oregon Country. Seattle: University of Washington Press, 1977.
- Ramsey, Jarold.. Reading the Fire: The Traditional Indian Literatures of America. Seattle: University of Washington Press, 1999. ISBN 9780295977874.
- A Coyote Reader. Berkeley: University of California Press, 1993.
Bu maqola birorta turkumga qoʻshilmagan. Iltimos, maqolaga aloqador turkumlar qoʻshib yordam qiling. (Aprel 2024) |