Mauricio Macri (ispancha talaffuzi: [mauˈɾisjo ˈmakɾi]; 8-fevral 1959) – argentinalik tadbirkor va siyosatchi, 2015—2019 yillarda Argentina prezidenti boʻlgan[1][2]. 2005-yilda tashkil etilgan Respublikachilar (PRO) partiyasiga yetakchilik qilib keladi[3]. 2007-yildan 2015-yilgacha Buenos-Ayres hukumatining boshligʻi lavozimida ishlagan[4][5]. 2005-yildan 2007-yilgacha boʻlgan Deputatlar palatasining aʼzosi, Buenos-Ayres vakili boʻlgan. Mafkuraviy nuqtai nazardan, oʻzini Argentina oʻng markazidagi liberal va konservativ deb biladi[6][7]. Panama hujjatlarida qayd etilgan.

Mauricio Macri
Argentina Prezidenti
Mansab davri
2015-yil 10-dekabrdan – 2019-yil 10-dekabrgacha
Vitse-prezident Gabriela Michetti
Oʻtmishdoshi Cristina Fernández de Kirchner
Vorisi Alberto Fernández
Lotin Amerikasi Kengashi Prezidenti
Mansab davri
2017-yildan – 2018-yilgacha
Oʻtmishdoshi Nicolás Maduro
Vorisi Evo Morales
Buenos-Ayres shahri meri
Mansab davri
2007-yil 10-dekabrdan – 2015-yil 10-dekabrgacha
Oʻtmishdoshi Jorge Telerman
Vorisi Horacio Rodríguez Larreta
Parlament deputati
Mansab davri
2005-yil 10-dekabrdan – 2007-yil 18-iyulgacha
Boca Juniors raisi
Mansab davri
2008-yil 27-fevraldan – 2008-yil 1-iyungacha
Oʻtmishdoshi Pedro Pompilio
Vorisi Jorge Amor Ameal
Mansab davri
1995-yil 3-dekabrdan – 2007-yil 4-dekabrgacha
Oʻtmishdoshi Antonio Alegre
Vorisi Pedro Pompilio
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 8-fevral 1959-yil (1959-02-08) (65 yosh)
Tandil, Buenos-Ayres, Argentina
Mukofotlari Faxriy legion ordeni

Tandil shahrida tugʻilgan. Argentinaning Pontifik Katolik Universitetida qurilish muhandisi mutaxassisligiga oʻqigan va Kolumbiya universitetida biznes maktabida oʻqigan[8]. 1991-yilda oʻgʻirlab ketilgan. Ozod qilinganidan keyin siyosatga kirdi[9]. 1994-yildan 2007-yilgacha "Boca Juniors " futbol klubi prezidenti boʻlib ishlagan va uning daromadliligini tiklagan. 2003-yilda „Oʻzgarish majburiyati“ partiyasini ishga tushirdi va keyinchalik PRO partiyasiga aylantirdi. 2003-yilda Buenos-Ayres hukumati boshligʻi lavozimiga nomzodi muvaffaqiyatsizlikka uchragan. 2007-yildagi saylovda gʻalaba qozondi. Toʻrt yil oʻtgach, 2015-yilgi umumxalq saylovida Argentina prezidenti etib saylandi.

Makrining prezidentligi milliy iqtisodiyotni isloh qilish va diplomatik munosabatlarni yaxshilashga qaratilgan. U qatʼiy belgilangan valyuta kursi tizimidan „suzuvchi kurs“ga oʻtdi. Byudjet taqchilligini kamaytirish uchun eksportga soliqlarni olib tashladi va energiyaga subsidiyalarni qisqartirdi[10][11][12]. Mamlakatni bosqichma-bosqich neoliberalizm bilan uygʻunlashtirib, Argentinani xalqaro bozorlarga qayta ochdi. Mamlakat ichkarisida moʻtadil ijtimoiy liberal siyosat olib bordi va energetika sektorini liberallashtirdi.

Inson huquqlarini poymol qilgani uchun Venesueladagi Nicolas Maduro hukumatiga keskin qarshi chiqdi va mamlakatda demokratiyani tiklashga chaqirdi[13]. 2019-yilgi Venesuela prezidentlik inqirozi paytida milliy assambleya tomonidan Venesuela prezidenti etib saylangan Xuan Guaydoni tan oldi[14]. Qoʻshma Shtatlar bilan munosabatlarni yaxshiladi va Yevropa Ittifoqi bilan erkin savdo kelishuviga erishdi[15][16][17]. Vazifasining birinchi haftasida Argentina va Eron oʻrtasidagi anglashuv memorandumini bekor qildi[18].

Uning qonunchilik faoliyati samaradorligi jihatidan turlicha qabul qilindi. Uning prezidentligi korrupsiyaga qarshi kurashgani va Argentinaning suveren bozor qobiliyatini oshirgani uchun maqtovga sazovor boʻldi[19][20][21]. Iqtisodiyotni jiddiy isloh qila olmagani, inflyatsiya va tashqi qarz oshib ketgani uchun tanqid qilindi[22][23][24][25][26]. Ish haqi uning davrida pasayib ketdi, koʻplab kichik va oʻrta kompaniyalar oʻz faoliyatini toʻxtatdi[27][28]. 2019-yilgi umumxalq saylovida Alberto Fernandesga magʻlub boʻldi.

Manbalar tahrir

  1. „Galería de Presidentes“. 2020-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 11-noyabr.
  2. „Conservative Mauricio Macri wins Argentina presidency“. BBC (2015-yil 23-noyabr). 2021-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-iyun.
  3. „Mauricio Macri wins Argentina presidential election“. Financial Times (2015-yil 23-noyabr). 2021-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 8-avgust.
  4. „Mauricio Macri, el primer presidente desde 1916 que no es peronista ni radical“ (es). Los Andes (22-noyabr 2015). 2015-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 6-may.
  5. „La Política Exterior Argentina después de los Kirchner“. Schenoni (2016-yil mart). Qaraldi: 23-mart]] 2017.
  6. Cué, Carlos E.. „Macri gana en Argentina y pone fin al kirchnerismo tras 12 años“. El País (2015-yil 23-noyabr). 2021-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-iyun.
  7. „El jefe de gobierno fue reelecto por amplio margen“. www.lanacion.com.ar. 2015-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-noyabr 2015.
  8. „Qué estudiaron y a qué universidades fueron los candidatos a Presidente“. Girabsas (7-oktyabr 2015). 12-oktyabr 2015da asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-oktyabr]] 2015.
  9. „Los momentos de Mauricio Macri en Boca que marcaron su perfil político“. Girabsas (23-noyabr]] 2015). 2015-yil 24-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 23-noyabr 2015.
  10. Mander, Benedict. „Macri raises hopes for Argentina's economic renewal“. Financial Times (2016-yil 20-yanvar). 2017-yil 23-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 22-fevral.
  11. Kerner, Daniel. „Mauricio Macri's failure to plan has put Argentina in a tight spot“. Financial Times (2018-yil oktyabr). 2020-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-fevral.
  12. Mander, Benedict. „Election tests Macri's promise to make Argentina 'normal' again“. Financial Times (2017-yil 18-oktyabr). 2021-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-fevral.
  13. „Diputados de Cambiemos lanzaron una mesa de trabajo para seguir de cerca la crisis de Venezuela“ (es). Infobae (2017-yil 6-iyul). 2018-yil 2-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 1-oktyabr.
  14. „Crisis en Venezuela: Macri reconoció a Juan Guaidó como presidente interino“. La Nación (2019-yil 23-yanvar). 2020-yil 7-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-fevral.
  15. „Mauricio Macri se reunió con Barack Obama en la Casa Rosada“. La Nación. 2020-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-fevral.
  16. „Histórico: firman el acuerdo comercial entre el Mercosur y la Unión Europea“. La Nación (2019-yil 28-iyun). 2020-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-fevral.
  17. „Giro estratégico: Macri busca un acercamiento a la Alianza del Pacífico“. La Nación. 2021-yil 5-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-fevral.
  18. „Macri confirmó que se cae definitivamente el memorándum con Irán“. La Nación. 2020-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-fevral.
  19. The Editorial Board. „Argentina must preserve anti-corruption legacy“. Financial Times (2019-yil 9-dekabr). 2020-yil 11-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 6-iyun.
  20. Wallencraft. „Mauricio Macri | Biography“ (en). Encyclopedia Britannica (2019-yil 31-oktyabr). 2019-yil 5-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 6-iyun.
  21. „Mauricio Macri's long odds“. The Economist. 2020-yil 11-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 11-iyun.
  22. „Mauricio Macri freezes prices“. The Economist. Qaraldi: 2022-yil 9-iyul.
  23. „Argentina 2019 inflation was 53.8%, highest in 28 years“ (en). Reuters (2020-yil 15-yanvar). Qaraldi: 2022-yil 9-iyul.
  24. Gedan. „Mauricio Macri Was Bound for Disaster“ (en-US). Foreign Policy (2019-yil 24-oktyabr). 2020-yil 11-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 11-iyun.
  25. Zorzoli. „The Consequences of Mr Macri“ (en-US). Jacobin (2019-yil 14-may). 2020-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 6-iyun.
  26. „Argentina: how IMF's biggest ever bailout crumbled under Macri“. Financial Times (2019-yil 2-sentyabr). Qaraldi: 2022-yil 9-iyul.
  27. „El salario real es el más bajo de la última década y preocupa al Gobierno argentino“ (es). Bloomberg Línea (2023-yil 13-aprel). Qaraldi: 2023-yil 3-iyun.
  28. „Las Pymes en su peor momento: el número de cierres ya se acerca a 100 por día“ (es-ES). infobae. Qaraldi: 2023-yil 3-iyun.