Niagara sharsharasi Nyu-York shtatidagi Amerika shahri boʻlib, yaqin atrofdagi Niagara sharsharasi nomi bilan atalgan. Niagara daryosining qarama-qarshi qirgʻogʻida xuddi shu nomdagi Kanada shahri joylashgan . Egizak shaharlarni kamarli kamalak koʻprigi bogʻlaydi. (1941, oldingisi 1938 yilda qulagan). Shahar aholisi 50 ming kishini tashkil qiladi. (2010, 2000 yilda — 55,5 ming kishi)).

Tarixi tahrir

1678 yilda Niagara daryosining Ontario koʻliga qoʻshilishida La Salle Fort Konti ni qurdi. La Salle bu yerlarga kirgan birinchi yevropalik edi.[1] Fransuzlar strategik joylashgan portajni qoʻriqlash uchun sharshara yonida kichik yogʻoch istehkom qurdilar. Yetti yillik urush paytida ikkala qal’a ham inglizlar tomonidan bosib olingan. 1761 yilda hozirgi shahar oʻrnida Fort Schlosser qurilgan. 1812 yilgi urush paytida u amerikaliklar tomonidan vayron qilingan va yoqib yuborilgan.

1805 yilda tegirmon yonida Manchester degan qishloq paydo boʻldi. Tuskarora hindulariga rezervatsiyaga (hozirgi eng qadimgilaridan biri, zamonaviy shahardan 14 km uzoqlikda) joylashishga ruxsat berildi. Yerning unumdorligidan jalb qilingan „oq“ koʻchmanchilar daryo boʻyidagi boshqa qishloqlarga — Klarksvill va Osma koʻpriklarga joylashdilar. XIX-asrning oxiriga kelib, bu aholi punktlarining barchasi Niagara sharsharasi shahriga birlashdi. 1856 yilda yaqinida Niagara universiteti tashkil etilgan.

Iqtisodiyoti tahrir

1880-yillarda mahalliy elektr kompaniyasi Nyu-Yorkning yuqori qismini taʼminlaydigan elektr energiyasini ishlab chiqarish uchun kuchli daryo oqimidan foydalana boshladi. Niagara GESi (1895 yilda ishga tushirilgan) Nikola Tesla tomonidan loyihalashtirilgan boʻlib, unga shaharda yodgorlik oʻrnatilgan. Niagara sharsharasi Rust Beltning sanoat markaziga aylanadi. Tarkibidagi boshqa shaharlar singari, Niagara sharsharasi ham XX-asr oxirida sanoat ishlab chiqarishining rivojlanayotgan mamlakatlarga chekinishi tufayli iqtisodiy qiyinchiliklarni boshdan kechira boshladi.

Aholining anʼanaviy yordami turizmdir . Har yili millionlab qiziquvchan odamlar sharsharani koʻrish uchun keladi, asosan Shimoliy Amerikadan. Merilin Monro ishtirokidagi Niagara kabi filmlar shaharning mashhurligini oshirdi. Niagara tabiatni muhofaza qilish parki (1885 yilda tashkil etilgan) daryo boʻyidagi kichik orollarni va sharshara tarixiga bagʻishlangan geologik muzeyni oʻz ichiga oladi.

Eslatmalar tahrir

  1. „Old Fort Niagara“. www.oldfortniagara.org. 2021-yil 27-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 27-fevral.