Prizma Color tizimi 1913-yilda Uilyam Van Doren Kelli va Charlz Rali tomonidan ixtiro qilingan rangli kinofilmlar jarayoni edi. Dastlab, u oʻzidan oldingi Kinemacolorga oʻxshash ikki rangli qoʻshimcha rang tizimi edi.

Uilyam Van Doren Kelli va uning ixtirosi, Prizma rangli kamerasi.

Eksperimental tahrir

Prizma 1917-yilda kameradagi panxromatik plyonkaning bitta chizigʻida ishlaydigan toʻrtta filtrdan iborat diskdan foydalangan holda toʻrt rangli qoʻshimcha jarayondan foydalangan holda rangli kinofilmlarni namoyish etdi. Ranglar qizil, sariq, yashil va koʻk boʻlib, yorqin ranglar bilan ekranda pulsatsiyalanuvchi effektlarni oldini olish uchun toʻlqin uzunliklari bir-biriga mos keladi. Film sekundiga 26-32 kadr tezlikda suratga olingan va 32 kadr/s tezlikda proyeksiyalangan edi. Proyeksiyada ishlatiladigan disk asosan ikkita rangdan iborat boʻlib, qizil-toʻq sariq va koʻk-yashil boʻlib, toʻrt rangli jarayonga ikkita kichik toʻq rangli filtrlarni qizil sektorlardan birining ustiga va ikkita shunga oʻxshash koʻk filtrni koʻk rangdan biri ustiga qoʻyish orqali moslashtirilgan edi.[1][2] Bu haqda Motion Picture News quydagicha yozadi.

Ushbu jarayonning natijalari rangning oʻta nozikligi bilan ajralib turadi va boʻysundirilgan soyalar eng hayratlanarli darajada namoyon boʻladi. … Proyeksiyalovchi filtrning koʻk-yashil elementi yashilni emas, koʻkni afzal koʻradi va natijada osmon va suv yaxshi koʻrinadi. Biz hozirgacha koʻrsatilgan ob’ektlarning hech birida haqiqiy yashil rangga yaqinlashayotganini sezmadik. Hozirgi Prizma filmlarida sariq rang koʻrinmaydi, garchi kashtan-jigarrangdan toʻq qizil-toʻq sariq ranggacha boʻlgan turli xil issiq ohanglar koʻrinsa hami. Toʻliq toʻyingan ranglar bu jarayonning doirasiga kirmaydi.[3]

Prizma I (qoʻshimcha) tahrir

Prizma-ning birinchi tizimi Kinemacolor-ga oʻxshardi, chunki kamera kamera qopqogʻiga joylashtirilgan rangli filtrlar orqali qizil-toʻq sariq va koʻk-yashil ranglarning oʻzgaruvchan ramkalarini oldi. Proyeksiyalash rangli diskni qora va oq rangli yozuv plyonkasi bilan sinxronlashda qayta ishga tushirishni oʻz ichiga oladi va doimiy koʻrish orqali ikkita ramka rangli tasvirni hosil qilish uchun ekranda birlashtiriladi.

Prizma rangida namoyish etilgan birinchi film 1917-yil 23-dekabrda Nyu-Yorkdagi 44-koʻcha teatrida " (Our Navy) Bizning dengiz floti " nomli film edi.

Tizimni umumiy qabul qilish ijobiy boʻldi, lekin aylanadigan filtr gʻildiragi texnikasi amaliy emasligini isbotladi. Filtrli gʻildirakli maxsus proyektorga ega boʻlish muammosiga qarshi turish uchun Kelli oʻz filmining muqobil ramkalarini qizil va yashil rangga boʻyashni boshladi. Biroq, burmalar, miltillash va yorugʻlikni yoʻqotish nafaqat Prizma, balki Kinemacolor tabiatining boshqa barcha qoʻshimcha tizimlarini ham bezovta qiladigan asosiy muammolar edi.

Bunga qarshi turish uchun Kelli 1917-yil fevral oyida patent topshirdi, bu esa Prizmaning ikkinchi rang tizimining asosi boʻldi.

Prizma II (ayirish) tahrir

1918-yil 28-dekabrda Kelli Prizma har haftada har qanday standart proyektorda namoyish etilishi mumkin boʻlgan rangli film (qisqa) chiqarishini eʼlon qildi. Kellining gʻoyasi ikki yil davomida ishlab chiqildi, bu haqiqiy gʻoya boʻlib, kelajakdagi barcha rang tizimlari uchun tramplin boʻldi. Bir chiziq qizil-toʻq sariq rangga, ikkinchisi koʻk-yashil rangga (koʻk) sezgir edi. Ikkala negativ ham qayta ishlangan va koʻpaytirilgan plyonkaga bosilgan, soʻngra har bir emulsiya oʻzining qoʻshimcha rangi, qizil yoki koʻk rangga ega boʻlgan. Yakuniy natija tabiatan subtractiv boʻlgan rangli tasvir edi. Ammo kameraning dizayni natijasida doimiy chekka koʻrinar edi, chunki chiziqlar yonma-yon yozib olinar edi.

1919-yil yanvar oyida Nyu-York shahridagi Rivoli teatrida „ (Everywhere With Prizma) Hamma joyda Prizma bilan“ qisqa metrajli spektakli bilan ushbu yangi jarayon premyerasi boʻlib oʻtdi.

1921-yil fevral oyida Nyu-Yorkdagi Roxy’s Capitol teatrida yana bir Prizma filmi "(Bali, the Unknown)Nomaʼlum Bali " premyerasi boʻlib oʻtdi. Toʻrt gʻaltakli xususiyat iliq sharhlar toʻpladi.

Prizma jarayoni faqat 1922-yilda Vitagraph Studios xodimi J. Styuart Blekton oʻzining „(The Glorious Adventure in Prizma)Prizmadagi shonli sarguzasht“ badiiy filmini suratga olgandan soʻng boshlandi. Diana Manners va Viktor MakLaglen ishtirok etgan film 1922-yil aprel oyida AQShda muvaffaqiyat qozondi. Vitagraf ishlab chiqarish obroʻsiga ega boʻlgan Prizma kino ishlab chiqaruvchilarning fikrida oʻsha paytda rangli fotografiyaning choʻqqisi hisoblanardi.

Prizma 1922-yil sentabr oyida Technicolor korporatsiyasini Technicolor Prizma patentlarini buzganligi sababli sudga berdi. Biroq, Prizma oxir-oqibat ishni yutqazdi.

1923-yil aprel oyida Robert Flaherti oʻzining " Moana „ (1925) hujjatli filmining bir qismini suratga olishni umid qilib, Samoaga oq-qora kamera va rangli Prizma kamerasini olib ketdi, lekin Prizma kamerasi notoʻgʻri ishladi va rangli tasvirlar olinmadi..(Moana ortoxromatik emas, balki panxromatik qora -oq plyonka yordamida suratga olingan ikkinchi badiiy film sifatida mashhur boʻldi.)

3D filmda ishlash tahrir

Garri K. Feyrall va Robert F. Elderning 1922-yil 27-sentabrda Los-Anjelesda ochilgan “(<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/The_Power_of_Love_(1922_film)" rel="mw:ExtLink" title="The Power of Love (1922 film)" class="mw-redirect cx-link" data-linkid="82">The Power of Love</a>) Sevgi kuchi " nomli 3D funksiyasi va 1922-yil dekabrida Nyu-York shahrida Lorens Hammondning televizion tizimining ochilishi bilan Kelli Prizma kamerasidan stereoskopik maqsadlarda foydalangan..Uning kamerasi yonma-yon suratga olayotganda, Kelli oʻz qurilmasiga prizmalar toʻplamini oʻrnatdi va shu tariqa oʻzining konvergentsiya nuqtasini kengaytirdi va mahsulotining anaglifik nashrini yaratish uchun qizil/koʻk rang tizimidan foydalangan. Uning yakuniy mahsuloti 1922-yil 24-dekabrda Rivolida premyerasi boʻlib oʻtgan Kellining "(Movies of the Future) Kelajak filmlari „ deb nomlangan Plasticon Pictures filmining birinchisi edi. Film asosan Nyu-York shahri, jumladan, Tayms maydoni, Nyu-York jamoat kutubxonasi va Luna parkining suratlaridan iborat edi.

“(Movies of the Future)Kelajak filmlari" filmining muvaffaqiyatiga asoslanib, Kelli 1923-yil bahorida oʻzining bosh fotografi Uilyam T. Krispinelga "(Through the Trees — Washington D.C.)Daraxtlar orqali — Vashington D.C. „ nomli boshqa qisqa metrajli filmni suratga oldi. Film Samoada Flaherti tomonidan foydalanilgan Prizma qurilmasi bilan emas, balki 3D fotografiyasiga ixtisoslashgan texnik Frederik E. Ives tomonidan ishlab chiqilgan qurilma bilan suratga olingan. Qisqa metrajli film texnik jihatdan yaxshiroq suratga olingan boʻlsa-da, Rizenfeld uni rad etdi, chunki unda soʻnggi filmlar oʻz ichiga olgan 3D grafikalari yoʻq edi.

Rad etish tahrir

Prizmaning soʻnggi yillari biroz samarali boʻldi. Samuel Goldwyn Prizmada Vanity Fair (1923) produserlik qildi va DW Griffit bu jarayondan oʻzining bir nechta filmlarida, jumladan, Way Down East (1920) filmida foydalangan. “Ehtiros alangalari" (1922), rejissor Grem Katts, bosh rollarda Mey Marsh va C. Obri Smit ; "Bokira malika" (1923), rejissor J. Styuart Blekton; va I Pagliacci (1923), Lillian Hall-Devis bilan hamkorlikda, Prizma filmga bir gʻaltakning bilan barcha Buyuk Britaniya ishlab chiqarish edi.

Prizmadan foydalangan soʻnggi filmlardan biri bu Janub dengizlarining Venerasi (1924) boʻlib, unda Annett Kellerman bosh rolni oʻynagan boʻlib, Prizma 55 daqiqalik filmning bir gʻaltak uchun ishlatilgan. Venera 2004-yilda Kongress kutubxonasi tomonidan qayta tiklangan.

1928-yilda Prizma Consolidated Film Industries tomonidan sotib olindi va Magnacolor (va keyinchalik Trucolor) nomi bilan qayta tiklandi. Rangli fotosuratda koʻplab patentlarga ega boʻlgan Kelli oʻzining patentlari va jihozlarini Kellining ilgʻor bosib chiqarish texnikasidan foydalangan Cinecolor kompaniyasiga sotdi. Ajablanarlisi shundaki, Cinecolor Kellining sobiq fotografi Uilyam T. Krispinel tomonidan asos solingan.

Prizma Colorda ishlangan filmlar roʻyxati tahrir

  • An Afternoon With Nanki San (1921)
  • Arabian Duet (1922)
  • Artist's Paradise (1921)
  • Bali, the Unknown (1921)
  • Beautiful Things (1920)
  • Bird Island (1919)
  • Broadway Rose (1922)
  • Butterflies (1921)
  • Canoe and Campfire (1919)
  • Capetown (1922)
  • Catalonian Pyrenees (1919)
  • China (1919)
  • Children of the Netherlands (1919)
  • Color Sketches (1922)
  • Color-Land Review (1919)
  • The Cost of Carelessness (1920)
  • Danse Arabe (1922)
  • Danse du Ventre (1921)
  • Dawning (1921)
  • Everywhere With Prizma (1919)
  • Fashion Hints (1922)
  • Flames of Passion (UK, 1922)
  • Florida Sports (1919)
  • From the Land of the Incas (1920)
  • Gardens of Normandy (1921)
  • The Gilded Lily (1921)
  • Glacier Park (1919)
  • The Glorious Adventure (UK, 1922)
  • Gowns Venus Would Envy, starring Edith Varian Cockcroft (1919)
  • Hagopian the Rug Maker (1920)
  • Hawaii (1919)
  • Hawaiian Islands (1920)
  • Heart of the Sky Mountains (1920)
  • Heidi (Heidi of the Alps) (1920)
  • Here and There (1919)
  • The Heritage of the Red Man (1922)
  • I Pagliacci (UK, 1923)
  • Ice Fields, Glaciers, and the Birth of Bergs (1919)
  • The Impi (1922)
  • In Nippon (1920)
  • In School Days (1920)
  • An Indian Summer (1921)
  • Japan (1921)
  • Japanese Fishing Village (1920)
  • Kilauea-The Hawaiian Volcano (1918)
  • The Land of the Great Spirit (1919)
  • Lest We Forget (1922)
  • A Little Love Nest (1922)
  • Lure of Alaska (1919)
  • Magic Gems (1921)
  • Marimba Land (1920)
  • May Days (1920)
  • Memories (1919)
  • The Message of the Flowers (1921)
  • Mining in Alaska (1919)
  • The Mirror (1923)
  • Model Girls (1919)
  • Moonlight Sonata (1922)
  • Neighbor Nelly (1921)
  • Oahu (1919)
  • Oases of the Sahara (1923)
  • Old Faithful (1919)
  • Our Navy (Our Invincible Navy) (1918)
  • Out of the Sea (1919)
  • Picturesque Japan (1919)
  • Pinto's Prizma Comedy Revue (1919)
  • A Prizma Color Visit to Catalina (1919)
  • The Refreshing Riviera (1920)
  • Rheims (1921)
  • The Sacred City of the Desert (1921)
  • The Sno-Birds (1921)
  • So This Is London (1922)
  • Sunbeams (1923)
  • Sunshine Gatherers (1921)
  • Swaziland South Africa (1920)
  • Teddy in Glacier Land (1922)
  • Vanity Fair (1923)
  • Venus of the South Seas (1924) final film made in Prizma
  • The Virgin Queen (UK, 1923)
  • La Voix du Rossignol (France, 1924) directed by Ladislas Starevich
  • Way Down East (1920) directed by D. W. Griffith
  • Way Up Yonder (1920)
  • Where Poppies Bloom (1923)
  • Wonderful Water (1922)

Yana qarang tahrir

Manbalar tahrir

  1. Louis Derr, „Photography“, Chemical Abstracts (1917), vol. 11, pp. 1933-1934.
  2. "The Prizma Film", The Edison Monthly (1917), vol. 10, p. 90.
  3. "The Prizma Process of Color Photography", Motion Picture News (1917), p. 1890.

Havolalar tahrir