Rezerfordiy (lotincha: Rezerfordium), Rf — Mendeleyev davriy sistemasining IV guruhiga mansub sunʼiy radioaktiv kimyoviy element. Tartib raqami 104. Barqaror izotoplari yoʻq, massa soni 253—262 ga teng boʻlgan 10 ta izotopi maʼlum. Eng uzoq mavjud boʻluvchi izotopi 261Rf (TI/2=1,1 min, anurlanuvchi). Oksidlanish darajasi +4. Ogʻirlik miqdorida olinmagan, uning xossalari faqat yakka atomlaridan foydalanib aniqlangan. Rezerfordiy izotoplari Pb, Pu, Cm, Br yoki CI nishonlarni Ti, Ne, O, N yoki S ning tezkor ionlari bilan uzoq vaqt nurlantirib hosil qilinadi. 257Rf (T,/2=4,5c), 25’Rt (T|/2=Zs) va 26lRf izotoplarining afaollligini amerikalik kimyogar RezerfordiyGiorso 1969— 70 yillarda aniqlagan. Rezerfordiy (26ORi)hh rus fizigi va kimyogari RezerfordiyRezerfordiy Flyorov oʻz xodimlari bilan Pu nishonni Ne ning tezkor ionlari bilan nurlantirib olgan. Rossiyada bu element "Kurchatoviy" Kuy deb ataladi. Element Rezerfordiy Rezerford nomi bilan atalgan, IYUPAK tomonidan qabul qilingan, lekin hali tasdiklanmagan.[1]

Manbalar tahrir

  1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil