SSSR xalq artisti
SSSR xalq artisti — Sovet teatri, musiqasi, kinosi, sirk, televideniye va radioeshittirishni rivojlantirishda umumiy eʼtirofga sazovor boʻlgan SSSR xalqlarining taniqli sanʼatkorlariga beriladigan faxriy unvon. SSSR Markaziy Ijroiya Qoʻmitasining 1936-yil 6-sentabrdagi 47-sonli farmoni bilan tasdiqlangan.
| SSSR xalq artisti | ||
|---|---|---|
| ||
| Asl nomi | Народный артист СССР | |
| Turi | ko'krak nishoni | |
| Taqdirlash asosi | ijodiy siljish tarbiyasida sovet teatri, musiqasi, kinosi, sirk, televideniye va radioeshittirish rivojiga alohida hissa qo'shgan. | |
| Holati | topshirilmaydi | |
| Statistika | ||
| Koʻrsatkichlari |
kengligi - 22,5 mm, balandligi - 23,5 mm, material - tompak | |
| Taʼsis sanasi | 1936-yil 13-yanvar | |
| Birinchi taqdirlash | 1936-yil 6-sentabr | |
| Oxirgi taqdirlash | 1991-yil 21-dekabr | |
| Mukofotlash soni | 1006 | |
Tarixi tahrir
1919-yilda Sovet hukumati „Respublika xalq artisti“ faxriy unvonini taʼsis etdi, bu unvon 1936-yilgacha SSSRda koʻzga koʻringan sanʼatkorlarga beriladigan eng oliy faxriy unvon boʻlgan. Birinchi xalq artistlari orasida bastakor D.E.Modin, qoʻshiqchilar Fyodor Chaliapin va Leonid Sobinov bor edi. 1936-yildan beri eng yuqori faxriy unvon „SSSR xalq artisti“ edi. "RSFSR xalq artisti " unvoni va boshqa ittifoq respublikalarining xalq artistlari unvonlaridan farqli oʻlaroq, „SSSR xalq artisti“ unvoni musiqa va boshqa sahna sanʼati sohasida yuqori darajadagi mukofot edi.
Faxriy unvon toʻgʻrisidagi nizom tahrir
- „SSSR xalq artisti“ faxriy unvoni sovet teatri, musiqasi, kinosi, sirk, televideniye yoki radioeshittirish rivojiga ijodiy siljishda alohida hissa qoʻshgan eng koʻzga koʻringan sanʼatkorlarga berildi.
- „SSSR xalq artisti“ unvonini berish SSSR Madaniyat vazirligi, SSSR Davlat kinematografiya qoʻmitasi, SSSR Televideniye va radioeshittirish davlat qoʻmitasi, SSSR Kinematograflar uyushmasi boshqaruvi va SSSR Bastakorlar uyushmasi taklifiga binoan amalga oshirildi.
- Mukofot SSSR Oliy Kengashi Prezidiumining faxriy yorligʻi, koʻkrak nishoni va unga berilgan guvohnomadan iborat edi.
- Koʻkrak nishoni koʻkrak qafasining oʻng tomoniga taqib yurishga buyurilgan va agar koʻrsatilgan unvonga sazovor boʻlgan shaxslar SSSR ordenlariga ega boʻlsa, ularning ustiga oʻrnatilgan.
Belgining tavsifi tahrir
"SSSR xalq artisti" koʻkrak nishoni zarhal tompakdan yasalgan boʻlib, toʻrtburchak shaklga ega boʻlib, taglik oʻlchami 22,5 dan 23,5 mm gacha boʻlgan koʻzoynakli kartush shaklida boʻladi. Koʻkrak nishonining markaziy qismida „SSSR xalq artisti“ yozuvi, uning ostida — bolgʻa va oʻroqning relyef tasviri mavjud. Belgi chegaralanmagan. Barcha tasvirlar va yozuvlar konveksdir. Koʻz va rishta yordamida koʻkrak nishoni 18 dan 21 mm gacha boʻlgan zarhal qilingan toʻrtburchaklar blokga ulanadi. Blokning tagida dafna shoxlari tasviri mavjud. Uning ustki qismi qizil muar lentasi bilan qoplangan. Orqa tomonda blokda nishonni kiyimga yopishtirish uchun pin bor.
SSSR xalq artistlari tahrir
1936-yil 6-sentyabrda „SSSR xalq artisti“ faxriy unvoni bilan taqdirlangan birinchi artistlar:
- Konstantin Sergeyevich Stanislavskiy
- Vladimir Ivanovich Nemirovich-Danchenko
- Vasiliy Ivanovich Kachalov
- Ivan Mixaylovich Moskvin
- Yekaterina Pavlovna Korchagina-Aleksandrovskaya
- Mariya Mixaylovna Blumental-Tamarina
- Antonina Vasilevna Nejdanova
- Boris Vasilevich Shukin
- Mariya Ivanovna Litvinenko-Volgemut
- Panas Karpovich Saksaganskiy
- Akakiy Alekseevich Vasadze
- Akakiy Alekseevich Xorava
- Kulash Jasimovna Bayseitova
1991-yil dekabr oyida „SSSR xalq artisti“ faxriy unvoni bilan taqdirlangan oxirgi artistlar 11 kishi edi[1][2].
Hammasi boʻlib 1006 kishi „SSSR xalq artisti“ unvoni bilan taqdirlangan[3].
Manbalar tahrir
- ↑ SSSR Oliy Kengashining 1991 yil 25 dekabrdagi „Vedomosti“ gazetasida eʼlon qilingan kundan boshlab 10 kun oʻtgach kuchga kirdi.
- ↑ Vedomosti Verxovnogo Soveta SSSR ot 25 dekabrya 1991 goda Prisvoenie pochyotnix zvaniy SSSR.
- ↑ "Sovet Ittifoqi xalq artistlari" maʼlumotnomasi. Muallif: M. V. Muzalevskiy, V. L. Ivanov.