Sekstant

Sekstant (lot. sextans — oltinchi) — ufq ustidagi osmon yoritqichlarining balandligini belgilash yoki kuzatuvchi joyi koordinatalarini aniqlash maqsadida koʻrinadigan jismlar orasidagi burchaklarni oʻlchash uchun moʻljallangan koʻzguliqaytargichli asbob. Uning yordamida 140° gacha burchaklarni oʻlchash mumkin. S.ning ishi yorugʻlikning yassi koʻzgulardan qaytish qonuniga asoslangan. Asosan, korpus, kuzatuv trubkasi (optik trubka) va shkaladan iborat. Limbi aylananing 1/6 qismi (60°) ni tashkil kiladi (nomi shundan). S. yordamida, mas, kosmonavt osmondagi oriyentirlar orasidagi burchak masofani yoki Oy sirtiga qoʻnganda ularning mahalliy ufqsan balandligini aniqlaydi. S. qadimdan koʻpgina rasadxonalarda (mas, Ulugʻbekrasadxonasit) qoʻllanib kelgan.