Shayx (arab. — keksa, oqsoqol; qabila, urugʻ, oila oqsoqoli) — islom dini tarqalgan mamlakatlarda avvalo bilimdon kishilarga, soʻngra ulamolar, faqixlarga berilgan nom. Keyinchalik so‘fiylik tariqatidagi pirlar, eshonlar, muqaddas joylarning mutasaddilari ham Sh. deb yuritilgan. Arablarda islomdan ilgari urugʻ, qabila boshliqlari, katta patriarxal oila oqsoqollari Sh. deb atalgan. Musulmon mamlakatlarida hozir Sh. oliy diniy maktablarning mudarrislari va yirik ulamolarga nisbatan qoʻllanadi. Tariqatda esa shu yoʻlga kirgan kishilarni tariqatni sayru suluk asoslariga koʻra voyaga yetkazish va ularni sinash huquqiga ega shaxs. Shayx bundan tashqari murshid, xalifa va ota deb ham atalishi mumkin.[1][2][3][4]

Manbalar tahrir

  1. Alisher Navoiy. Nasoimul muhabbat. -T.: 650-651.
  2. N.Komilov. Tasavvuf. -T.: Movarounnnahr, 2000.
  3. Тримингэм Дж. С. Суфийские ордены в исламе. - М.: Наука, 1989.
  4. U.Turar. Tasavvuf tarixi. -T.: Istiqlol, 1991

Havolalar tahrir

  • N.Toʻychiyeva, Islomshunoslik qomusiy lugʻat 278 b., Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi Toshent islom universiteti Islomshunoslik ilmiy-tadqiqot markazi. -T.: «Movarounnahr». 2014