Shoh Jahon

Shoh Jahon (1592.05.01, Lohur 1666.22.01, Agra) — Boburiylar saltanati hukmdori (1627—58).

Asl ismi Shahobiddin Muhammad Xurram (taxt nomi Shoh Jahon I, 1628-yilgacha Shoh Jahon Bahodir mansab bilan Shohzoda Xurram Baht Bahadur-Mirza deb nomlangan; Toj Mahal qurilishi bilan oʻz nomini abadiylashtirgan Boburiylar imperiyasining Podshohi (1627-1658).

Shoh-Jahon

Jahongirshohning 3-oʻgʻli. 1616-yil Dekan (toʻgʻrirogʻi — Dakan)dagi gʻalabasidan soʻng Sh.J.nomini olgan. 1622—25-yillar otasi Jahongirshohga qarshi urushib, yengilgan. 1627-yilda taxt uchun kurashlarda gʻolib boʻlib, "Abul Muzaffar Shahobiddin Muhammad Sohibqironi Soniy" taxallusini olgan. Taxtga oʻtirgan zahoti bir qancha isyonlarni bostirishga majbur boʻlgan.

Toj Maxal maqbarasi, Agra

Sh.J. poytaxtni Agradan Dehliga koʻchirgan. Bu davrda adabiyot, sanʼat, musiqa va boshqalar fanlar rivoj topgan. Sh.J. bir qancha muhtasham obidalarni bunyod ettirgan — Agrada Tojmahal, Qizil qalʼa, Dehlida Jome masjid, Lohurda Shalimar bogʻi va boshqalar Sh.J. davrida Boburiylar saltanati tanazzulga yuz tuta boshlagan.

1630—33-yillarda Gujarat va Dekanda qattiq qurgʻoqchilik tufayli ocharchilik boʻlgan, xalqning ahvoli ogʻirlashgan, shuning uchun Sh.J. mazkur oʻlkalardagi yer soligʻini kamaytirgan. Sh.J. davrida Yevropa savdo kompaniyalarining Boburiylar davlatiga suqilib kirishi kuchaygan, Shu kezlarda uning oʻg'illari oʻrtasida taxt uchun kurash avj olgan. Bu kurashda katta oʻgʻli Avrangzeb gʻolib kelib, taxtni egallagan. Sh.J. Tojmahal maqbarasida xotini Mumtoz Mahal yoniga dafn etilgan.

Ad:. Fayziyev T., Temuriylar shajarasi, T., 1995.

Adabiyotlar

• Asher, Catherine Ella Blanshard. Architecture of Mughal India, The New Cambridge History of India. Cambridge University Press, 2003 — 368 bet. ISBN 978-0-521-26728-1. 
• Eraly, Abraham. Emperors of the Peacock Throne: The Saga of the Great Mughals. Penguin Books India, 2000. ISBN 978-0-14-100143-2. 
• Findly, Ellison Banks. Nur Jahan: Empress of Mughal India. Oxford University Press, 1993. ISBN 978-0-19-536060-8. 
• Koch, Ebba. The Complete Taj Mahal: And the Riverfront Gardens of Agra. London: Thames & Hudson Ltd, 2006. ISBN 978-0-500-34209-1. 
• Nicoll, Fergus. Shah Jahan: The Rise and Fall of the Mughal Emperor. London: Haus, 2009. ISBN 978-1-906598-18-1. 
• Prasad, Beni. History of Jahangir, Second, Allahabad: The Indian Press, 1930. 
• Richards, John F.. The Mughal Empire, The New Cambridge History of India. Cambridge University Press, 1993. ISBN 978-0-521-56603-2. 
• Sen, Sailendra. Textbook of Medieval Indian History. Primus Books, 2013. ISBN 978-93-80607-34-4.