Tabaré Vázquez

Urugvaylik siyosatchi, Urugvay prezidenti (2005-2010, 2015-2020)

Tabaré Ramón Vázquez Rosas (ispancha talaffuzi: [taβaˈɾe raˈmom ˈbaskes ˈrosas]; 1940-yil 17-yanvar – 2020-yil 6-dekabr) – urugvaylik siyosatchi va onkolog boʻlib, 2005—2010 va 2015—2020-yillarda Urugvayning 39- va 41-prezidenti boʻlgan. Siyosiy faoliyati davomida Vaskes Keng front koalitsiyasining aʼzosi edi. Birinchi prezidentlik muddatidan oldin Vaskes Club Progreso futbol jamoasining prezidenti boʻlgan va 1994, 1999-yillarda prezidentlikka ikki marta nomzod boʻlgan. U birinchi prezidentlik kampaniyasidan biroz oldin Montevideoning intendanti sifatida xizmat qilgan[1][2].

Tabaré Vázquez
Urugvay Prezidenti
Mansab davri
1-mart 2015-yildan – 1-mart 2020-yilgacha
Vitse-prezident Raúl Sendic (2015–2017)
Lucía Topolansky (2017-yildan)
Oʻtmishdoshi José Mujica
Vorisi Luis Alberto Lacalle Pou
Mansab davri
1-mart 2005-yildan – 1-mart 2010-yilgacha
Vitse-prezident Rodolfo Nin
Oʻtmishdoshi Jorge Batlle
Vorisi José Mujica
UNASUR raisi
Mansab davri
1-mart 2015-yildan – 23-aprel 2016-yilgacha
Oʻtmishdoshi José Mujica
Vorisi Nicolás Maduro
Montevideo gubernatori
Mansab davri
5-may 1990-yildan – 5-may 1994-yilgacha
Oʻtmishdoshi Eduardo Fabini Jiménez
Vorisi Tabaré González
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Tabaré Ramón Vázquez Rosas

17-yanvar 1940-yil (1940-01-17) (84 yosh)
Montevideo, Uruguay
Siyosiy partiyasi Sotsialist
Turmush oʻrtogʻi María Auxiliadora Delgado
Bolalari Ignacio
Álvaro
Javier
Fabián

Vaskes ilk bor 2004-yil 31-oktyabrda prezident etib saylangan va 2005-yil 1-mart kunida oʻz lavozimini egallagan. U mamlakatning sotsialistik partiyadan saylangan ilk prezidenti edi[3]. Uning birinchi prezidentligi Braziliya va Argentina bilan diplomatik aloqalari yaxshilanishi tufayli esda qolgan, ayni paytda partiyasi tomonidan abortga qarshi qarashlari tufayli tanqid qilingan. 2010-yilda prezidentlikdan ketdi. 2014-yilda yana prezident etib saylandi. 2020-yil mart oyida ikkinchi marta lavozimidan ketdi. Oʻsha yilning dekabr oyida 80 yoshida oʻpka saratonidan vafot etdi.

Biografiyasi tahrir

Vaskes 1940-yil 17-yanvarda Montevideoning La Teja mahallasida, ANCAP ishchisi Ektor Vaskes va Elena Rosasning oilasida tugʻilgan[4]. Uning kelib chiqishi Galisiyadan boʻlgan. Uning bobosi va buvisi asli Ourense va Santyago de Komposteladan edi[5]. Universidad de la República tibbiyot maktabida tibbiyot fakultetida tahsil oldi, 1972-yilda onkolog boʻldi[6]. 1976-yilda Fransiya hukumati tomonidan Parijdagi Gustav Russi institutida qoʻshimcha taʼlim olish imkonini beruvchi grant oldi[7].

Ashaddiy futbol muxlisi Vaskes 1979-yildan 1989-yilgacha Club Progreso jamoasi prezidenti boʻlgan[8].

1990-yildan 1995-yilgacha Vaskes Frente Amplio koalitsiyasining Montevideoning birinchi intendanti edi. Bu lavozimda shahar rahbarligi vazifalarini bajargan[9].

1994-yilda prezidentlik saylovida ishtirok etdi[10]. Vaskes 1967-yilda prezidentlik tizimi tiklanganidan beri uchinchi partiya nomzodining eng yaxshi koʻrinishini taqdim etdi. Ikkinchi oʻrindagi milliy partiyaning umumiy ovozidan atigi 12 100 kam ovozga ega edi.

1996-yilda chap qanot koalitsiyasining rahbari Liber Seregni oʻrniga Frente Amplio rahbari etib saylandi[11]. 1999-yilda prezidentlik saylovida yana muvaffaqiyatsizlikka uchradi[12]. Urugvay Ley de Lemas tizimidan voz kechganidan keyin oʻtkazilgan birinchi saylovda 40,1 foiz ovoz bilan birinchi turda yetakchilik qildi. Kolorado nomzodi Jorge Batlega yutqazib, 45,9 foiz ovoz olgan.

Manbalar tahrir

  1. „Uruguay curbs smoking in public“. BBC News (1-mart 2006-yil). Qaraldi: 24-may 2010-yil.
  2. „Tabaré Vázquez ve inviable al ALCA; Fox lo refuta“. El Universal (27-aprel]] 2006). 2014-yil 4-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 24-iyun.
  3. „Tabaré Vázquez, Uruguay's First Socialist President, Dies at 80“. The Washington Post (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 6-dekabr.
  4. „Tabaré Vázquez, Uruguay's First Socialist President, Dies at 80“. The Washington Post (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 6-dekabr.
  5. „Tabaré Vázquez "abre las puertas" de Uruguay a las empresas gallegas“ (es). El Faro de Vigo (2016-yil 29-noyabr).
  6. „Uruguay curbs smoking in public“. BBC News (2006-yil 1-mart). Qaraldi: 2010-yil 24-may.
  7. „Tabare Vazquez“. Bloomberg. Qaraldi: 2020-yil 7-dekabr.
  8. „Tabaré Vázquez, Progreso y la AUF: una presidencia exitosa y otra que se le escapó“. Ovacion Digital (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 6-dekabr.
  9. „Tabaré Vázquez, Uruguay's First Socialist President, Dies at 80“. The Washington Post (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 6-dekabr.
  10. „Tabaré Vázquez: Humble oncologist who rose to be Uruguay's president“. Reuters (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 7-dekabr.
  11. „Tabaré Vázquez, the first leftist president to govern Uruguay, dies“. BBC News (2020-yil 7-dekabr).
  12. „Tabaré Vázquez: Humble oncologist who rose to be Uruguay's president“. Reuters (2020-yil 6-dekabr). Qaraldi: 2020-yil 7-dekabr.