Taurt (Veret; Misr T3 wrt — „Buyuk“)[1] ― qadimgi Misr mifologiyasida, homilador ayollar va tugʻruqdagi ayollarning himoyachi maʼbudasi[2].

Rasm tahrir

Taurt, ayol koʻkragi bilan tik turgan ayol hippopotamus shaklida tasvirlangan, tishlarini koʻrsatib, boshida ayol parigi bilan tasvirlangan[3]. Katta qorinli begemotning koʻrinishi homilador ayolga oʻxshar edi[2]. Maʼbudaning orqasida timsoh dumi bor edi[4], yoki u timsohni yelkasida yoki qoʻllarida koʻtarib yurgan[3]. Koʻpincha Taurt qoʻlida fil suyagidan yasalgan pichoqin[5] yoki hayotning ankh ramzini[2] ushlab turadi.

Taurtning ikkita tasviri Sobekemsafa  XVII — sulolasi Fir’avn taxtining oldida joylashgan. Idishlarning boʻyinlari koʻpincha maʼbuda shaklida shakllantirilgan, uning koʻkragidan ichimlik oqib turar edi[3][5].

Taurtga oʻxshash Ipat (Ipet, Ipi, baʼzan „urgʻochi choʻchqa“)[6]  Fivan tarbiyalash maʼbudasi edi, u ham gippopotamus sifatida tasvirlangan, lekin sherning oyoqlari bilan[3].

Kult tahrir

Dastlab u hosildorlik maʼbudasi rolini oʻynadi. Bundan tashqari, Taurt Duatda (yer osti dunyosida) marhumlarni  himoya qilib, yovuz ruhlarni uylardan haydab chiqargan.

Sharqiy ufqning himoyachisi hisoblangan[7].

Uning tasviri homilador ayollarga tumor shaklida berilgan yoki oson tugʻilishni taʼminlash uchun ibodatxonaga keltirilgan. Taurt va Iblis ptolemey va rim davrlarida uy qoʻriqchi — xudolari sifatida juda mashhur boʻlib, ularning haykalchalari devordagi kichik boʻshliqlarga yoki javonlarga qoʻyilgan. Maʼbudani ulugʻlash miloddan avvalgi V asrga qadar davom etdigan[3].

Baʼzan u xudo Setning turmush oʻrtogʻi sifatida tilga olinar edi, uning ham qiyofalaridan biri  gippopotamus edi.

Yana qarang tahrir

Manbalar tahrir

  1. Stephen Quirke. Exploring Religion in Ancient Egypt. John Wiley & Sons, 2014 — 54, 64 bet. ISBN 9781118610527. 
  2. 2,0 2,1 2,2 James P. Allen, David T. Mininberg, Metropolitan Museum of Art (New York N.Y.). The Art of Medicine in Ancient Egypt. Metropolitan Museum of Art, 2005 — 32 bet. ISBN 9781588391704. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Patricia Monaghan. Encyclopedia of Goddesses and Heroines. ABC-CLIO, 2009 — 31, 36 bet. ISBN 9780313349904. 
  4. Stephen Quirke. Exploring Religion in Ancient Egypt. John Wiley & Sons, 2014 — 54, 64 bet. ISBN 9781118610527. 
  5. 5,0 5,1 David Frankfurter. Religion in Roman Egypt: Assimilation and Resistance. Princeton University Press, 1998 — 121, 131 bet. ISBN 0691070547. 
  6. Stephen Quirke. Exploring Religion in Ancient Egypt. John Wiley & Sons, 2014 — 54, 64 bet. ISBN 9781118610527. 
  7. Sarah Melville, Alice Slotsky. Opening the Tablet Box: Near Eastern Studies in Honor of Benjamin R. Foster. BRILL, 2010 — 252 bet. ISBN 9004186522.